Κύριε διευθυντά
Ο κ. Παντελής Μπουκάλας σε πρόσφατα διαδοχικά άρθρα του στην Κυριακάτικη «Καθημερινή» προκειμένου να υποστηρίξει τις θέσεις του στο πρόβλημα της υπό διαπραγμάτευση συμφωνίας για την οριστική ονομασία, και όχι μόνον, της FYROM και να κεραυνοβολήσει τους έχοντες διαφορετική άποψη από τη δική του, τους οποίους χαρακτηρίζει συλλήβδην «κάπηλους του πατριωτισμού», χρησιμοποιεί ερανίσματα από διάφορα ιστορικά και λογοτεχνικά έργα. Μεταξύ αυτών και από τη «Ζωή εν τάφω» του Στράτη Μυριβήλη, από την οποία επιλέγει αποσπάσματα από το κεφάλαιο «Στο σπίτι της καλοσύνης». Αποσιωπά όμως ένα άλλο κεφάλαιο που με τίτλο «Η πολιτεία φάντασμα» περιγράφει την είσοδο της μονάδος στο Μοναστήρι, «μία μεγάλη πολιτεία σέρβικη, που οι κάτοικοί της είναι Ελληνες», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Για να συνεχίσει με την προσλαλιά των κατοίκων «Σας περιμέναμε χρόνια στη σκλαβιά. Σας ονειρευόμασταν, σας τραγουδούσαμε, σας προσκυνούσαμε και δε σας ξέραμε. Και τώρα είστε κοντά μας. Ο Χριστός κ’ η Παναγιά να σας φυλάει! Και να μη μας αφήσετε πια, αδέλφια, στους Σέρβους. Μας τυραγνάνε σκληρά, που είμαστε Ελληνες…».
Και αφού ένας γέρος διεκτραγωδεί λεπτομερώς την απάνθρωπη αντιμετώπισή τους απο τους Σέρβους ο συγγραφέας αναρωτιέται «Κύριε ελέησον! Μα ήρθαμε λοιπόν να πολεμήσουμε τους Γερμανούς και τους Βουλγάρους για να λευτερώσουμε τους συμμάχους μας τους Σέρβους, που τους πρόδωσε ο Βασιλιάς; Κάτι αρχινά να ραΐζει μέσα μας. Η πίστη; Κλαίμε και μεις μαζί τους κ’ είμαστε σαστισμένοι».
Οι επιλεκτικές αναφορές από ένα λογοτεχνικό έργο και η αποσιώπηση άλλων από το ίδιο έργο ενδεχομένως υποβοηθούν την εκτόξευση χαρακτηρισμών, επί δικαίους και αδίκους, σίγουρα όμως δεν προσθέτουν επιχειρήματα για τη νηφάλια αντιμετώπιση ενός κορυφαίου εθνικού θέματος.
Λεωνιδας Ν. Κουρης, Πρώην δήμαρχος Αθηναίων
Απάντηση
Το κεφάλαιο της «Ζωής εν τάφω» που αναφέρει ο κ. Λεωνίδας Κουρής, κατηγορώντας με ότι το «αποσιωπώ», δεν είχε καμία σχέση με το αντικείμενο των άρθρων μου. Δεν έγραφα για τις σχέσεις των Ελλήνων με τους Σέρβους ή με τους βαλκανικούς λαούς γενικότερα. Ηθελα να θυμίσω κάτι που παραβλέπουν «οι κάπηλοι του πατριωτισμού –ιεράρχες, κομματάρχες, τέως στρατάρχες κ.ο.κ.– που διακινούν και επιβάλλουν μαζικά τα ανιστόρητα κλισέ τους για τους «γυφτοσκοπιανούς». Οτι δηλαδή ήδη πριν από έναν αιώνα, πολύ πριν από τον Τίτο, κάποιοι Βαλκάνιοι αυτοπροσδιορίζονταν ως «Μακεντόν ορτοντόξ» και δήλωναν ότι «δε θέλουν να ‘ναι μήτε “Μπουλγκάρ”, μήτε “Σρρπ”, μήτε “Γκρρτς”». Παρέθετα μάλιστα και τη φράση του Μυριβήλη σύμφωνα με την οποία οι «χωριάτες» αυτοί «αντιπαθούνε τους Βουργάρους γιατί τους πήρανε τα παιδιά τους στο στρατό», «μισούν τους Σέρβους που τους κακομεταχειρίζουνται για Βουργάρους» και «κοιτάνε με αρκετά συμπαθητική περιέργεια εμάς τους περαστικούς Ρωμιούς επειδή είμαστε οι γνήσιοι πνευματικοί υπήκοοι του Πατρίκ, δηλαδή του “Ορθόδοξου Πατριάρχη της Πόλης”». Πού οι «επιλεκτικές αναφορές» λοιπόν;
Παντελης Μπουκαλας