Κύριε διευθυντά
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν ανεπτυγμένη κτηνοτροφία και εκτιμούσαν ιδιαίτερα το γάλα τόσο ως τροφή όσο και ως συστατικό φαρμάκων, αγνοούσαν όμως την τυροκομία και την παρασκευή γιαουρτιού.
Το πολύ ενδιαφέρον άρθρο της «Καθημερινής» στο φύλλο της 12.9.2019 με τίτλο «Η αρχαιότερη κατανάλωση γάλακτος», εικονογραφημένο με τμήμα μιας τοιχογραφίας με σκηνή αρμέγματος από κάποιον αρχαίο αιγυπτιακό τάφο, μου θύμισε την επιστολή του δημάρχου των Θηβών Sen-nefer προς τον κολλήγο του Baki, η οποία γράφτηκε όταν βασίλευε ο Αμένοφις ΙΙ, 1439-1413 π.Χ., της XVIII δυναστείας και βρέθηκε το 1935 (ύστερα από 3.350 έτη). Στην επιστολή, την οποία και παραθέτω, γίνεται μεταξύ άλλων αναφορά για συλλογή γάλακτος:
«Ο δήμαρχος της νότιας πόλης (δηλαδή των Αιγυπτίων Θηβών, πρωτεύουσας της Αιγύπτου τότε) Sen-nefer λέει στον κολλήγο Baki, γιο του Kysen, τα ακόλουθα: Θα σου φέρουν αυτή τη γραφή για να σου πουν ότι θα έρθω σε εσένα, αμέσως μόλις καταπλεύσουμε στο Husechem εντός τριών ημερών.
Να μη βρω τίποτα το εσφαλμένο στην εκτέλεση των καθηκόντων σου, αλλά φρόντισε να είναι όλα σε άριστη τάξη. Επιπλέον να συλλέξεις για εμένα πολλά φυτά, άνθη λωτών και λουλούδια (… ασαφές εδάφιο) και κόψε επίσης 5.000 σανίδες και 200 (… ασαφές εδάφιο). Το πλοίο με το οποίο θα έλθω θα τις παραλάβει μετά. Διότι δεν έχεις κόψει εφέτος καθόλου ξύλα, πρόσεξε καλά και να μην είσαι αδρανής. Αν δεν σου επιτρέψουν να κόψεις (τα ξύλα) πήγαινε στον δήμαρχο User του Hu. Επιπλέον, κάλεσε τους βοσκούς του Kus και τους γελαδάρηδες των κοπαδιών που είναι υπό την επίβλεψή μου, για να κόψουν ξύλα μαζί με τους δικούς σου ανθρώπους. Και κανόνισε επίσης οι βοσκοί να έχουν έτοιμο γάλα σε καινούργιες κανάτες. Πρόσεχε καλά και να μην είσαι απρόσεκτος, διότι ξέρω ότι είσαι ένα τεμπελόσκυλο, τόσο που προτιμάς να τρως ξαπλωτός».
Η επιστολή βρέθηκε κλειστή, δεμένη με σπάγγο και σφραγισμένη, οπότε είτε δεν την έλαβε ποτέ ο Baki είτε βαρέθηκε να την ανοίξει. Τι συνέβη τελικά και ποια ήταν η αντίδραση του Sen-nefer (ο οποίος ήταν μάλλον ζόρικος τύπος), δεν θα τα μάθουμε ποτέ.
Η επιστολή του Sen-nefer μεταφρασμένη στα γερμανικά αναφέρεται στο βιβλίο της Adelheid Schlott «Schrift und Schreiber im Alten Agypten», Verlag C.H. Beck, Munchen 1989. Η μετάφραση στα ελληνικά είναι δική μου.
Θ. Καλοπισης, Συνταξιούχος ιατρός