Κύριε διευθυντά
Η ενσυνείδηση είναι λέξη που δεν την ξέρει και γι’ αυτό την κοκκινίζει ο ορθογράφος του Η/Υ ενώ δέχεται αδιαμαρτύρητα τη λέξη ενσυνείδητος-η-ο που σχηματίζεται από τα ίδια ακριβώς «υλικά» και σημαίνει (Λεξικό κοινής νεοελληνικής του ΑΠΘ) αυτός, αυτή, αυτό που υπάρχει ή συμβαίνει στη συνείδηση (εννοείται, αυτού του ίδιου του «φορέα» ή «κτήτορα» της συνείδησης). Κοιτάξτε όμως πώς γίνεται η μεταφορά από τα εσώψυχα του Εγώ στα εσώψυχα του Εσύ ή του «Αλλου» με τη γλωσσοπλαστική επίδραση των εξ Εσπερίας φώτων. Οπως οι ροές αλλοδαπών μεταναστών/προσφύγων παίρνουν μορφή τσουνάμι που ξεθυμαίνει στις ελληνικές ακρογιαλιές, έτσι και η λέξη ενσυναίσθηση κατακλύζει τις στήλες μιας οιονεί επαγγελματικής φιλανθρωπίας, που δεν διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με το ευαγγελικό «μη γνώτω η δεξιά σου τι ποιεί η αριστερά σου». Πάνω από 400.000 αποτελέσματα μέτρησε σε 0,32 δευτερόλεπτα η «Google αναζήτηση» της σημασίας της. Και προκύπτει αφενός ως ψυχιατρικός όρος, αφετέρου ως συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του. Αντί δηλαδή τα συνθετικά εν-συν-αίσθηση να λένε αυτό που λέει η εν συνθέσει σημασία τους, όπως συμβαίνει με το εν-συν-είδηση, όπου η «ενέργεια» στρέφεται προς τα μέσα, η «ενέργεια αυτή» παίρνει επιστημονικό διαβατήριο και μεταβαίνει ως «συναισθηματική ταύτιση» στα εσώψυχα της βιωματικής εμπειρίας του «Αλλου». Ο Μπαμπινιώτης (ο οποίος αγνοεί το λήμμα ενσυναίσθηση στο Λεξικό του, όπως και πλείστα άλλα έγκυρα λεξικά – μόνο το Λεξικό του ΑΠΘ έχει το λήμμα ενσυναίσθημα) στο λήμμα: αίσθημα σημειώνει ότι η αρχαία λέξη επανήλθε στη χρήση από τους λογίους του 18ου αιώνα με σημασίες που φανερώνουν και ξένη επίδραση (από γαλλικούς ή αγγλικούς επιστημονικούς όρους). Ισως όσοι πρώτοι, υπό αντίστοιχες επιδράσεις, εισήγαγαν με την καθιερωμένη πλέον σημασία τη λέξη ενσυναίσθηση θα έπρεπε προηγουμένως να λάβουν υπόψη τους το του Αντισθένους «Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις» για την εύρεση του ετύμου των λέξεων που χρησιμοποίησαν, δηλαδή της αληθούς σημασίας τους. Ουδείς βεβαίως αμφισβητεί τη σοφία τους, αλλά το πεδίο τους είναι η ιατρική, όχι η γλωσσοπλασία. Και επειδή η συναισθηματική ώσμωση ταιριάζει στους διδύμους, μήπως θα ήταν πιο καλά να αποδοθεί το φαινόμενο της «ενσυναίσθησης»(!) με κάποια άλλη λέξη που το πρώτο συνθετικό της θα ήταν το «δίδυμος»;
Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας
Θεσσαλονίκη