Κύριε διευθυντά,
Θυμόμαστε τον Δημήτρη Μητρόπουλο επ’ ευκαιρία της επετείου της γέννησής του, σαν σήμερα,18 Φεβρουαρίου 1896. Ή επ’ ευκαιρία των 60 χρόνων από τον θάνατό του: 1960-2020. Η εμφάνιση του Μητρόπουλου με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστώνης (ΣΟΒ) το 1936, έπειτα από πρόσκληση του διευθυντή της Σ. Α. Κουσεβίτσκι, ήταν ένας θρίαμβος. Ενας θρίαμβος, όμως, που θα σπείρει τα ζιζάνια που θα δυσφημίσουν τον μαέστρο και τελικά θα τον απομακρύνουν από τη ΣΟΒ. Η δημοφιλία του, οι κολακευτικές συγκρίσεις με συναδέλφους του και κάποια κακεντρεχή σχόλια θορύβησαν τον γηραιό και αυταρχικό Κουσεβίτσκι.
Παραμένω σε ό,τι σημάδεψε τη ζωή του μεγάλου Ελληνα. Ιδιαίτερα στη σχέση του με τον Λέοναρντ Μπερνστάιν, σύμφωνα με τα λιγοστά, αλλά ευρέως γνωστά δημοσιεύματα, βασισμένα κυρίως στο βιβλίο του W. Trotter «Priest of music, Αmadeus». Βεβαίως, μεγαλύτερο ενδιαφέρον θα είχε η ανθρώπινη πλευρά ενός καλλιτέχνη, ο οποίος όμως είχε αποβάλει κάθε ανταγωνιστικό ενδιαφέρον και «δεν δίσταζε να αυτοϋποβληθεί σε βασανιστική αυτοκριτική».
Διάδοχος στο περιβάλλον του Κουσεβίτσκι δεν ήταν άλλος από τον Μπερνστάιν, ο οποίος, αν και νεότατος, είχε καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την εύνοια του μουσηγέτη της Βοστώνης. Οχι, όμως, προτού αποσπάσει ό,τι μπορούσε και από τον Μητρόπουλο. Ο οποίος υπήρξε μέντορας, χρηματοδότης σπουδών και άτυπος δάσκαλός του στα πρώτα στάδια της καριέρας του. Ευεργετούμενος του ενός και ευεργέτης του άλλου, ο Μητρόπουλος θα πορευτεί για χρόνια ανάμεσα στον παντοδύναμο και αυταρχικό Κουσεβίτσκι και στον φανταχτερό και φιλόδοξο Μπερνστάιν.
Οι δρόμοι Μητρόπουλου και Μπερνστάιν θα συναντηθούν και πάλι στη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, με τον Μπερνστάιν να μοιράζεται καθήκοντα με τον πρώην μέντορά του για ένα χρόνο, προτού τον διαδεχθεί στην περίφημη ορχήστρα.
Τα ίδια κακεντρεχή σχόλια που τον έδιωξαν από τη Βοστώνη θα δώσουν άλλοθι στους απείθαρχους μουσικούς-βεντέτες της ορχήστρας να υποσκάψουν τον Ελληνα μαέστρο, όταν ανέλαβε μουσικός διευθυντής της ορχήστρας, οδηγώντας τον σε απόγνωση, όπως μαρτυρούν οι επιστολές του προς την Καίτη Κατσογιάννη. Τι παράξενο: Και πάλι, ο ευεργετηθείς Μπερνστάιν θα καταφέρει να πάρει και αυτή τη θέση από τον Μητρόπουλο, το 1958.
Μετά τον ντροπιαστικό παραγκωνισμό, ο Μητρόπουλος θα περιφέρει έκτοτε εαυτόν όπου θα μπορούσε να εκτιμηθεί η ιδιοφυΐα του και θα πεθάνει το 1960, στα 64 του, εξουθενωμένος, στο Μιλάνο, κατά τη διάρκεια μιας πρόβας, με την μπαγκέτα στο χέρι.
Γιωργος Ι. Κωστουλας, Βούλα