Το Χρυσό Ιωβηλαίο των βραβείων Nobel Οικονομίας

Το Χρυσό Ιωβηλαίο των βραβείων Nobel Οικονομίας

3' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την προσεχή Δευτέρα θα ανακοινωθούν τα βραβεία Nobel Οικονομίας για το 2019. Φέτος, συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την απονομή του πρώτου βραβείου οικονομικού Nobel. Κάθε χρόνο, από το 1969, βραβεύονται οι οικονομολόγοι για το συνολικό τους έργο, με το οποίο ανέδειξαν τη σημασία της οικονομικής επιστήμης και επηρέασαν ουσιωδώς την εξέλιξή της και το επιστημονικό της πεδίο. Το ότι η Οικονομία είναι η μοναδική κοινωνική επιστήμη η οποία βραβεύεται με Nobel, αποτελεί πραγματικά ξεχωριστή τιμή για τους οικονομολόγους. Με έμφαση στον επετειακό και μόνο χαρακτήρα του Βραβείου, ένας σύντομος απολογισμός αυτής της λαμπρής πεντηκονταετίας αποκαλύπτει κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία.

Οι βραβευθέντες ανέρχονται σε ογδόντα και η συντριπτική πλειοψηφία προέρχεται από τις ΗΠΑ. Μόνο μια οικονομολόγος έχει βραβευθεί –η Elinor Ostrom, το 2009, για τη συμβολή της στη Θεσμική Ανάλυση και Ανάπτυξη. Η ανδρική κυριαρχία εξηγείται ίσως από την περιορισμένη συμμετοχή γυναικών στην Οικονομία τις δεκαετίες του ’50 και ‘60.

Άξια επισήμανσης είναι και η σχετικά προχωρημένη ηλικία των βραβευθέντων, αφού ο ηλικιακός μέσος όρος υπερβαίνει τα 65 έτη. Εξαιρείται ο Kenneth Arrow που βραβεύτηκε σε ηλικία μόλις 51 ετών. Τα πεδία έρευνας που διακρίνονται οι βραβευθέντες τις πρώτες δεκαετίες είναι η θεωρία της Γενικής Ισορροπίας, η Μακροοικονομία και η Μικροοικονομία. Εδώ ανήκουν διακεκριμένοι οικονομολόγοι –Frisch, Tinbergen, Leontief, Kuznets, Kantorovich, Koopmans, Samuelson, Hicks, Arrow, F.v.Hayek, Myrdal, Allais, Friedman, Meade, Ohlin, Lewis, Schultz, Klein, Tobin, Stigler, Modigliani, Solow, Buchanan– οι οποίοι με τις εργασίες τους συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη και διεύρυνση του ορίζοντα της Οικονομίας. Οι Engle, και Granger βραβεύτηκαν το 2003 για τη συμβολή τους στην εξέλιξη της οικονομετρίας. Είχε προηγηθεί (1994) η βράβευση των Harsanyi, Nash, Selten, για την πρωτοποριακή τους ανάλυση στη θεωρία των παιγνίων.

Στις επόμενες δεκαετίες το επιστημονικό πεδίο διευρύνεται περισσότερο και καλύπτει τις πολυεπίπεδες έρευνες στις σύγχρονες μεθόδους οικονομικής ανάλυσης και στα σύνθετα προβλήματα της οικονομίας, συμβάλλοντας στην προώθηση συγκεκριμένης μεθοδολογικής ανανέωσης. Ενδεικτικά, οι νέες έρευνες περιλαμβάνουν τα πεδία που σχετίζονται με τη σημασία των προβλέψεων στην οικονομική και νομισματική ανάλυση και πολιτική, τις βιομηχανικές δομές και τη λειτουργία των αγορών, τους περιορισμούς στην πληροφόρηση, τις χρηματαγορές, τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τη διαμόρφωση των τιμών τους, την αλληλεπίδραση οικονομικών και πολιτικο-κοινωνικών ζητημάτων, το ρόλο της συμπεριφοράς και του Δικαίου στην οικονομία, τη θεωρία των παιγνίων, κ.ά. Η περίοδος αυτή περιλαμβάνει μεγάλες φυσιογνωμίες όπως οι Markowitz, Miller, Sharpe, Lucas, Merton, Scholes, Mundell, Kydland, Akerlof, Spencer, Stiglitz, Prescott, Mirrlees, Vickrey, Coase, Becker, Simon, Sen, Phelps, Krugman, Πισσαρίδης, Roth, Fama, Shiller, Kahneman, Smith, κ.ά. Οι δύο τελευταίοι θεωρούνται πρωτεργάτες της Συμπεριφορικής και Πειραματικής Οικονομίας. Εδώ εντάσσονται και οι βραβευμένοι Akerlof, Fogel, Shiller και Thaler (ο τελευταίος βραβεύτηκε το 2017).

Βλέπουμε ότι σταδιακά το ερευνητικό ενδιαφέρον μετατοπίζεται σε νέες επιστημονικές περιοχές, συνδέοντας τα Οικονομικά με την ιστορία, την κοινωνιολογία, τη νομική, την ηθική, τη φιλοσοφία, την ψυχολογία και τα μαθηματικά. Χαρακτηριστικά των διευρυμένων οριζόντων των Οικονομικών είναι το έργο του Deaton (βραβευθείς το 2015) για την κατανόηση των καταναλωτικών επιλογών στις πτωχές χώρες, αλλά και των Hart και Holmstrom (2016), σχετικά με τη θεωρία των συμβάσεων. Κατανοώντας τους σύγχρονους οικολογικούς προβληματισμούς, επηρεασμένοι από την αμφίδρομη σχέση οικονομίας-περιβάλλοντος, οι Nordhaus και Romer βραβεύτηκαν πέρυσι για τις έρευνές τους στους τομείς της ενσωμάτωσης της κλιματικής αλλαγής και των τεχνολογικών καινοτομιών στη μακροοικονομική ανάλυση.

Στα πενήντα αυτά χρόνια, είναι εμφανής η εξέλιξη της Οικονομίας, η οποία, αναμφίβολα, αποτελεί μια δυναμική επιστήμη που προάγεται και προσαρμόζεται διαρκώς στις απαιτήσεις των καιρών. Το τελευταίο γίνεται ευκολότερα κατανοητό, ιδίως εάν κάποιος έχει κατά νου το θεμελιακό ορισμό του Alfred Marshall ότι η «Οικονομία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η μελέτη της καθημερινής συμπεριφοράς της ανθρωπότητα».

  • Ο Αγγελος Κων. Βούρβαχης είναι οικονομολόγος στη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών. Οι απόψεις που εκφράζονται είναι προσωπικές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή