*Ο κ. Βάλντις Ντομπρόφσκις είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα Οικονομίας.
Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν εξαιρετικά δύσκολα για την Ελλάδα και τον λαό της. Εκτός από την τραγική απώλεια ζωών, η πανδημία της Covid-19 προκάλεσε ένα άνευ προηγουμένου οικονομικό σοκ.
Η Ελλάδα, φυσικά, δεν ήταν μόνη. Η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της έδρασαν από κοινού, γρήγορα και δυναμικά, για να προστατεύσουν τους πιο ευάλωτους στην Ευρώπη από τις σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Μία από τις πρώτες μας κινήσεις ήταν να χρησιμοποιήσουμε την ευελιξία του πλαισίου δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. Έτσι, όλα τα κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, απαλλάχθηκαν προσωρινά από τις δημοσιονομικές τους υποχρεώσεις και μπόρεσαν να χρηματοδοτήσουν όλα τα μέτρα που ήταν αναγκαία για τη διαχείριση της κρίσης.
Δημιουργήσαμε το SURE, ένα νέο εργαλείο έκτακτης ανάγκης προϋπολογισμού 100 δισ. ευρώ, που παρείχε προστασία στις θέσεις εργασίας και στα εισοδήματα περίπου 31 εκατ. Ευρωπαίων το 2020. Η Ελλάδα έχει λάβει πάνω από 5 δισ. ευρώ από το SURE. Χάρη στην ισχυρή πιστοληπτική ικανότητα της Ε.Ε., εξοικονόμησε με τη χρήση του εργαλείου περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ σε τόκους.
Επιπλέον, η Ε.Ε. υιοθέτησε έναν μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό ύψους 1,2 τρισ. ευρώ, μαζί με το NextGenerationEU των 800 δισ. ευρώ, παρέχοντας άνευ προηγουμένου οικονομική στήριξη στα κράτη-μέλη. Ήταν ένα ιστορικό βήμα – που τώρα χρηματοδοτεί τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ευρώπη για μια ανάκαμψη διαρκείας, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς.
Οι προσπάθειές μας αποδίδουν καρπούς. Με τη βοήθεια μιας επιτυχημένης εκστρατείας εμβολιασμού, η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει, με προβλεπόμενη ανάπτυξη 5% το 2021 και 4,3% το 2022.
Η οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα προβλέπεται ότι θα είναι ακόμα ισχυρότερη. Η ισχυρή εγχώρια ζήτηση μαζί με μια ώθηση από τη Recovery and Resilience Facility (RRF) αναμένεται να μεταφραστούν σε ανάπτυξη 7,1% το 2021 και 5,2% το 2022 για την ελληνική οικονομία.
Ωστόσο, ο κίνδυνος δεν έχει ακόμη περάσει. Οι οικονομικές προοπτικές απειλούνται από αναδυόμενους κινδύνους, ιδίως αυτούς που σχετίζονται με την εξέλιξη του ίδιου του ιού.
Κρίσιμο έτος
Το επόμενο έτος θα είναι κρίσιμο για την εφαρμογή του RRF σε όλη την Ευρώπη. Η Ελλάδα θα λάβει 30,5 δισ. ευρώ από το συγκεκριμένο εργαλείο έως το 2026 για να χρηματοδοτήσει τις βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που συμπεριέλαβε στο εθνικό της Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Έχει ήδη λάβει 4 δισ. ευρώ ως προ-χρηματοδότηση.
Αυτό το Σχέδιο έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει πραγματικά την κοινωνία και την οικονομία της Ελλάδας. Δίνει προτεραιότητα στην πράσινη μετάβαση, αντανακλώντας τη φιλοδοξία της Ευρώπης να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 – με περισσότερο από το 37% των πόρων να αφορούν πράσινα και βιώσιμα έργα.
Σε αυτά περιλαμβάνονται 1,3 δισ. ευρώ σε επενδύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων από 100.000 κατοικιών. Περιλαμβάνονται επίσης περισσότερα από 8.000 νέα σημεία φόρτισης ηλεκτρικής ενέργειας και 220 λεωφορεία καθαρής ενέργειας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συμβάλλοντας στην απανθρακοποίηση του τομέα των μεταφορών. Για την προστασία του περιβάλλοντος, προβλέπονται επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ για την αναδάσωση, τη βιοποικιλότητα, την αντιμετώπιση πλημμυρών και για αρδευτικά έργα.
Το ελληνικό Σχέδιο δείχνει αντίστοιχο επίπεδο φιλοδοξίας για τον δεύτερο κύριο στόχο του RRF: την ψηφιακή μετάβαση. Έχει διαθέσει 160 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη δικτύων 5G, 1,3 δισ. για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημόσιου τομέα και 375 εκατ. για την ψηφιοποίηση επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων. Περισσότεροι από 500.000 μαθητές και φοιτητές σε όλη την Ελλάδα έχουν λάβει κουπόνια για να αγοράσουν εξοπλισμό πληροφορικής, που θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν ψηφιακές δεξιότητες.
Στο κοινωνικό πεδίο, το Σχέδιο προβλέπει τη δαπάνη 740 εκατ. ευρώ για να βοηθήσει ειδικά τους μακροχρόνια άνεργους να βρουν θέσεις πλήρους απασχόλησης. Αφιερώνει επίσης 159 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία περισσότερων από 53.000 νέων θέσεων για προσχολική φροντίδα.
Τα επόμενα πέντε χρόνια θα σταθούμε δίπλα στον ελληνικό λαό, για να διασφαλίσουμε ότι όλες οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις θα εφαρμοστούν, ώστε η χώρα να επωφεληθεί στον μέγιστο βαθμό από το Σχέδιο.
Οικονομική διακυβέρνηση
Το επόμενο έτος θα είναι επίσης σημαντικό για τον καθορισμό της μελλοντικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρώπης. Ο διάλογος αυτός ανεστάλη το 2020 λόγω της πανδημίας, αλλά πρόσφατα ξεκίνησε εκ νέου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε όλους τους ενδιαφερομένους να εκφράσουν τις απόψεις τους, ώστε να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε συναίνεση για τη μελλοντική πορεία. Πρέπει να θεσπίσουμε ένα πλέγμα κανόνων που να διασφαλίζει τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, να υποστηρίζει τα κράτη-μέλη στην αποκατάσταση των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και να ανταποκρίνεται στις μελλοντικές προκλήσεις.
Η Επιτροπή θα εξετάσει όλες τις απόψεις που παρέχονται και θα παρουσιάσει κατευθύνσεις σχετικά με πιθανές αλλαγές στο δημοσιονομικό πλαίσιο. Στόχος μας είναι να επιτύχουμε συναίνεση για την πορεία προς τα εμπρός εγκαίρως για το 2023.
Η Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στην εδραίωση της οικονομικής ανάκαμψης το 2022 – στην Ελλάδα και στην Ευρώπη συνολικά. Αυτό συνεπάγεται, βραχυπρόθεσμα, αντιμετώπιση των άμεσων κοινωνικο-οικονομικών συνεπειών της κρίσης, αλλά και, μακροπρόθεσμα, θεμελίωση μιας Ευρώπης πιο πράσινης, πιο ψηφιακής και πιο ανθεκτικής.