O κ. Σπύρος Σπυρόπουλος είναι ανώτερος σύμβουλος της Oaktree Capital Management για την ελληνική αγορά.
Υγεία, τουρισμός, real estate, ναυτιλία, leasing αεροσκαφών και συμμετοχές σε εισηγμένες οδηγούν χαρτοφυλάκιο επενδύσεων αξίας πάνω από 1 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, τονίζει σε αποκλειστική συνέντευξη στο Leaders of Recovery της «Καθημερινής» ο ανώτερος σύμβουλος της Oaktree Capital Management για την ελληνική αγορά, Σπύρος Σπυρόπουλος, προϊδεάζοντας και για νέες επιχειρηματικές συμφωνίες οι οποίες το πιθανότερο θα ακολουθήσουν. Εκ μέρους της Oaktree, ο κ. Σπυρόπουλος δηλώνει το «παρών» στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αναλύοντας τα ατού αλλά και τις αβεβαιότητες που διέπουν την αναπτυξιακή προοπτική στην Ελλάδα. Ο ίδιος επιβεβαιώνει από την επιχειρηματική οπτική την πρακτική σημασία των αποφάσεων της ΕΚΤ ως προς την πορεία των επιτοκίων. Εξάλλου, εκφράζει την εκτίμηση ότι τώρα πια είναι κατάλληλες οι συνθήκες για επέκταση των τραπεζικών δανείων και σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας, τη δυναμική της οποίας είναι σε θέση να εκτοξεύσουν οι συγχωνεύσεις μικρών επιχειρήσεων, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, τα ευρωπαϊκά πακέτα και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
– Η δραστηριότητα της Oaktree Capital είναι διεθνής και πολυσχιδής. Τι θα ξεχωρίζατε από το χαρτοφυλάκιο στην Ελλάδα;
Η δραστηριότητα της Oaktree είναι παγκόσμια, με κεφάλαια 158 δισ. δολαρίων υπό διαχείριση. Στην Ελλάδα έχουμε κάνει επενδύσεις πάνω από 1 δισ. ευρώ σε πολλούς κλάδους της οικονομίας, όπως στην υγεία, στον τουρισμό, στην ακίνητη περιουσία, στη ναυτιλία, στο leasing αεροσκαφών, καθώς και σε συμμετοχές σε εισηγμένες εταιρείες μέσω μετοχών και ομολόγων. Πέρα από τις επενδύσεις που έχουμε υλοποιήσει, έχουμε ασχοληθεί με πολλούς άλλους κλάδους σε προσπάθειες για συναλλαγές που δεν ευοδώθηκαν, αλλά θεωρώ ότι, παρ’ όλα αυτά, έχουν αφήσει το αποτύπωμά μας. Σε όλες τις δραστηριότητές μας προσπαθούμε να δημιουργούμε «εταιρείες-ηγέτες» και να επενδύουμε σε ανθρώπους και νέες τεχνολογίες. Αυτό αφορά όλες μας τις επενδύσεις. Σε προσωπικό επίπεδο μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω την επένδυσή μας στον κλάδο υγείας, στον όμιλο Ιασώ. Σε μια δύσκολη εποχή λόγω πανδημίας, την έχω συνδέσει με ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης, κοινωνικής προσφοράς και αρωγής με κάθε δυνατό τρόπο στην προσπάθεια της χώρας να την καταπολεμήσει.
– Η ενίσχυση της παρουσίας ενός επενδυτικού κεφαλαίου του βεληνεκούς της Oaktree εύλογα ερμηνεύεται ως ψήφος εμπιστοσύνης στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Είναι πράγματι έτσι; Από ποιους παράγοντες πηγάζει η εμπιστοσύνη στην Ελλάδα;
Η Oaktree άρχισε να επενδύει στην Ελλάδα από το 2012 και έκτοτε διατηρεί μια συστηματική επενδυτική παρουσία. Σημαντικός παράγοντας εμπιστοσύνης στην Ελλάδα για εμάς αποτελεί η υψηλή ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού, που υπάρχει ανεξαρτήτως επενδυτικού κλίματος. Πρόσφατα, έχουμε εντείνει τις προσπάθειες για επενδύσεις. Βλέπω τη χώρα σε έναν κύκλο προόδου, που αποτυπώνεται σε έναν βαθμό και στην επιτυχή προσέλκυση νέων επενδυτών. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε ένα στάδιο μετασχηματισμού της οικονομίας σε ένα παραγωγικό μοντέλο που περιλαμβάνει τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον επιμερισμό της υπεραξίας σε περισσότερα τμήματα της κοινωνίας. Προς την κατεύθυνση αυτή θα δράσουν ως καταλύτες οι συγχωνεύσεις των μικρών επιχειρήσεων, η επέκταση του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους, η καλή διαχείριση των 72 δισ. ευρώ των διαφόρων ευρωπαϊκών πακέτων και η αναμενόμενη επαναφορά της οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα.
– Στον αντίποδα, ποιες είναι οι αβεβαιότητες που κατά τη γνώμη σας συνοδεύουν το ελληνικό στόρι; Πάνω από ποιους παράγοντες σκύβετε όταν αναλύετε την Ελλάδα;
Αβεβαιότητες υπάρχουν πάντα σε κάθε επένδυση. Στη δεδομένη χρονική συγκυρία με απασχολούν περισσότερο τα ρίσκα που συνδέονται με εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι για παράδειγμα οι διαταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, οι αυξήσεις στο κόστος υλικών και ενέργειας, το περιβάλλον των επιτοκίων, η επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων μετά τη λήξη της πανδημίας από την ΕΚΤ και, φυσικά, μια ανάφλεξη της πανδημίας. Κατά τα άλλα, ως επενδυτές πάντα προσδοκούμε σταθερότητα νομικού και φορολογικού πλαισίου, ταχύτητα επίλυσης διαφορών στα δικαστήρια και πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση. Για το τελευταίο, η προσωπική μου θέση είναι και παραμένει ότι ο τραπεζικός δανεισμός πρέπει να γίνει διαθέσιμος σε ευρύτερο κομμάτι της οικονομίας, καθότι ο ιδιωτικός δανεισμός μετά από μία δεκαετία μείωσης είναι σημαντικά χαμηλότερος από τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης. Με τα NPEs των τραπεζών πλέον σημαντικά μειωμένα, οι συνθήκες είναι κατάλληλες για βελτιωμένη πρόσβαση.
– Σε τι αποδόσεις προσβλέπετε από τις επενδύσεις στην Ελλάδα και πώς θα συνοψίζατε τους στόχους σας;
Η Oaktree έχει στη διάθεσή της μια πληθώρα επενδυτικών στρατηγικών και εργαλείων, τα οποία πρακτικά όλα τα υλοποιούμε και στην Ελλάδα. Ενδεικτικά, επενδύουμε στην εξαγορά επιχειρήσεων, στην απευθείας χρηματοδότηση επιχειρήσεων με διάφορες μορφές, σε μετοχές και ομόλογα επιχειρήσεων που διαπραγματεύονται σε χρηματιστήρια, στη δημιουργία buy-and-build πλατφoρμών και σε μειοψηφικά κεφάλαια ανάπτυξης. Η κάθε επένδυση έχει λοιπόν το δικό της προφίλ, ρίσκο και προσδοκώμενη απόδοση. Αυτό μας δίνει μεγάλη ευελιξία να προσφέρουμε λύσεις ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε επένδυσης. Και ο προσωπικός μου στόχος είναι ακριβώς αυτός: Να προσφέρουμε την κατάλληλη λύση για την αντίστοιχη ανάγκη. Να στηρίξουμε επιχειρήσεις με ταχύτητα κίνησης κεφαλαίων και λήψης αποφάσεων, προκειμένου να γίνουν επενδύσεις στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης, της δημιουργικότητας και του εκσυγχρονισμού.
– Έχετε υπολογίσει ίσως το αποτύπωμα του επενδυτικού σας προγράμματος στην απασχόληση;
Κατ’ αρχάς να πω ότι σε όλες τις επενδύσεις που έχουμε κάνει στην Ελλάδα έχουμε δημιουργήσει σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας. Η φιλοσοφία μας είναι να επανεπενδύουμε κεφάλαια στις εταιρείες όπου δραστηριοποιούμαστε κυρίως σε ανθρώπους, νέα έργα και καινοτόμες τεχνολογίες με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξή τους. Αυτή η εταιρική ανάπτυξη με τη σειρά της δημιουργεί θέσεις εργασίας τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, όπως για παράδειγμα στους κλάδους των προμηθευτών και στον κλάδο των κατασκευών λόγω των νέων έργων. Είναι λοιπόν δύσκολο να υπολογίσω το αποτύπωμά μας στην απασχόληση, αλλά θα το τοποθετούσα σε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, συνοδευόμενες από αντίστοιχα σημαντικά οικονομικά οφέλη.
– Πώς αξιολογείτε τις συνθήκες χρηματοδότησης και ρευστότητας στην ελληνική οικονομία;
Είναι σίγουρα οι καλύτερες των τελευταίων δέκα ετών κατά τα οποία κάνουμε επενδύσεις στην Ελλάδα. Η χώρα πλέον δανείζεται απρόσκοπτα από τις αγορές και η ΕΚΤ στηρίζει τα ελληνικά ομόλογα. Το ίδιο ισχύει και για τις επιχειρήσεις που άντλησαν σημαντικά κεφάλαια από τις αγορές ομολόγων. Πλέον βλέπουμε και αυξημένη κινητικότητα στις αγορές μετοχών, αν και το χρηματιστήριο ακόμα υστερεί σε ρευστότητα. Το Ταμείο Ανάκαμψης και οι άλλοι ευρωπαϊκοί πόροι θα συνεισφέρουν σημαντικά. Οι τράπεζες, φυσικά, συνεχίζουν και στηρίζουν τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. Και βέβαια τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια κοιτάνε όλο και πιο έντονα τη χώρα. Πιστεύω μάλιστα ότι οι συνθήκες θα βελτιωθούν περαιτέρω, ειδικά αν συνεχίσει να υπάρχει ευνοϊκό περιβάλλον επιτοκίων στο εξωτερικό ή η χώρα επανέλθει στην επενδυτική βαθμίδα.
– Αργά ή γρήγορα, θα ακολουθήσει και στην Ευρωζώνη μια αλλαγή πλεύσης στην πολιτική των επιτοκίων, μέσω της μάλλον αναπόφευκτης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής. Θα αλλάξουν σημαντικά τα δεδομένα μετά από μια τέτοια εξέλιξη; Μιλώντας πάντα σε όρους επενδύσεων.
Η αύξηση των επιτοκίων είναι λογικό ότι ενδέχεται να επηρεάσει τις επενδύσεις. Η επίπτωση που θα έχει εξαρτάται από το μέγεθος της αύξησης, την ταχύτητα και τον αιφνιδιασμό ή όχι των αγορών. Προς το παρόν, η ΕΚΤ έχει διαμηνύσει ότι δεν είναι πιθανό να αυξηθούν τα επιτόκια το 2022. Αυτό λοιπόν είναι το βασικό μας σενάριο με το οποίο πορευόμαστε, όπως έχει αποτυπωθεί στην καμπύλη των ομολόγων. Βέβαια θεωρώ ότι η στάση της ΕΚΤ είναι πιθανό να δοκιμαστεί από την πορεία του πληθωρισμού, οπότε αυτό είναι ένα ρίσκο και ενδεχομένως να υπάρξει αυξημένη μεταβλητότητα.
– Θα λέγατε ότι η χώρα σήμερα έχει περισσότερο δρόμο πίσω ή περισσότερο δρόμο μπροστά ως προς τη μεταρρυθμιστική της προσπάθεια; Τι θα ήθελε ένας επενδυτής να δει στην Ελλάδα σήμερα προκειμένου να απελευθερωθούν περαιτέρω οι ευκαιρίες για την οικονομία;
Έχει γίνει σημαντική προσπάθεια με ουσιαστικά αποτελέσματα και αυτό είναι ξεκάθαρο. Αλλά δεν νομίζω ότι η προσπάθεια για μεταρρύθμιση τελειώνει ποτέ. Είναι μια διαρκής πορεία. Και αυτό είναι που θα ήθελα να δω, και ταυτόχρονα νομίζω πως είναι και ό,τι καλύτερο μπορεί να περιμένει ένας επενδυτής.
– Είστε πιθανώς σε θέση να μας προϊδεάσετε για επόμενες επενδυτικές κινήσεις της Oaktree στην Ελλάδα; Ποιοι άλλοι τομείς συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον σας;
Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η επενδυτική μας πρόθεση είναι ισχυρή για τομείς και εταιρείες με θετικές μακροπρόθεσμες προοπτικές και ότι είμαστε σε μια σειρά συζητήσεων για περαιτέρω επενδύσεις που ελπίζω να καταλήξουν θετικά.