Η κρίση αυτή είναι ίσως μια εξαιρετική ευκαιρία προκειμένου να δούμε τις ανάγκες μας, τις ελλείψεις μας, να κάνουμε την αυτοκριτική μας, ώστε να διαπιστώσουμε τι λειτουργεί, τι δεν λειτουργεί, τι εξυπηρετεί και τι όχι την κοινωνία μας.
Μια από τις «τρύπες» που αποκαλύφθηκαν σχεδόν αμέσως αφορά στην εκπαίδευση και την αδυναμία του συστήματος, αλλά και των μελών του να υποστηρίξει με άνεση την εξ αποστάσεως μάθηση.
Η Πολιτεία έχει εγκαταλείψει τους εκπαιδευτικούς και μάλιστα τους εκθέτει ανεπανόρθωτα, καθιστώντας τους ολοένα και πιο αδύναμους μπροστά στις ραγδαίες τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις που τρέχουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εργασία δίχως τα κατάλληλα μέσα μετατρέπεται σε διπλή δουλειά, γεγονός που αφενός επιβαρύνει ψυχολογικά και σωματικά τον εκπαιδευτικό αφετέρου καταδικάζει σε αδιέξοδο το έργο του, ενώ οι συνθήκες εργασίας γίνονται ολοένα και χειρότερες.
Έχουν γίνει προσπάθειες, ούτως ώστε οι φοιτητές των «καθηγητικών» – όπως αποκαλούνται – σχολών να εξοικειωθούν με τα ψηφιακά μέσα και τις σύγχρονες διδακτικές πρακτικές. Όμως αυτές οι προσπάθειες είτε είναι αποσπασματικές είτε εξαντλούνται σε θεωρητικά μαθήματα, δίχως πρακτική εφαρμογή και άσκηση. Εν ολίγοις, δεν έχει υπάρξει ακόμα σοβαρή επένδυση στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών.
Κάθε τι αξιόλογο που συναντά κανείς στα σχολεία, αλλά και τα πανεπιστήμια- από άποψη μεθοδολογίας- επαφίεται στην προσωπική βούληση του εκάστοτε διδάσκοντα για προσωπική εξέλιξη. Οπωσδήποτε και οι διδάσκοντες φέρουν προσωπική ευθύνη. Διότι το να είσαι δάσκαλος πρωτίστως σημαίνει ότι αγαπάς τον μαθητή, εξαντλείς όλα τα μέσα που διαθέτεις, ώστε να συμβάλλεις στην πρόοδο του, στην ολοκλήρωσή του, στο ακέραιο του χαρακτήρα του, στη δημιουργία εν τέλει ενός ευσυνείδητου πολίτη. Αισθάνεσαι ως λειτουργός μια ηθική υποχρέωση απέναντί του.
Και αν δεν διαθέτεις τα μέσα που χρειάζεσαι, τα διεκδικείς, διότι έτσι διεκδικείς ένα καλύτερο μέλλον για την κοινωνία, για τα ίδια σου τα παιδιά. Σε καμιά περίπτωση πάντως, δεν υψώνεις λευκό πανί, δηλώνοντας απών, ειδικά σε κρίσιμες στιγμές, όπως αυτή που βιώνει ένας ολόκληρος πλανήτης. Σε καμιά περίπτωση δεν αρνείσαι να κάνεις μάθημα. Το να παρακαλάει ο μαθητής ή ο φοιτητής τον καθηγητή για μάθημα και εκείνος να μην ανταποκρίνεται είναι πρόβλημα.
Πράγματι, οι εκπαιδευτικοί έχουν τεθεί στο στόχαστρο πολλές φορές, γεγονός που εν μέρει συνιστά αδικία, καθώς σε καμιά περίπτωση δεν είναι όλοι τεμπέληδες. Η συντριπτική πλειοψηφία προσπαθεί, αλλά δεν μπορεί, γιατί δεν της έχουν μάθει το πώς. Επομένως, δεν είναι ούτε ηθικό ούτε θεμιτό, αλλά ούτε και χρήσιμο να γενικεύουμε τις κατηγορίες προς τους εκπαιδευτικούς, χωρίς ωστόσο αυτό να αναιρεί το γεγονός πως σε κάποιες εκπαιδευτικές κοινότητες ο συντηρητισμός εξακολουθεί.
Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Και αν δεν αναστηθεί αυτό, δύσκολα θα αναπνεύσει ο υπόλοιπος κορμός. Είναι επιτακτική η ανάγκη να ανεβάσουμε τον πήχη μας ψηλότερα τοποθετώντας άξιους λειτουργούς ως συντονιστές σε κλάδους που νοσούν και χρήζουν ουσιαστικής βοήθειας.
Το μόνο δεδομένο άλλωστε, είναι πως υπάρχουν αξιόπιστοι, άξιοι σεβασμού άνθρωποι στη χώρα μας – χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπερκομματική επιλογή του κυρίου Τσιόδρα ως υγειονομικού επικεφαλής, που χαίρει εκτίμησης από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Σε μια τέτοια αντίστοιχη επιλογή θα πρέπει να αναθέσουμε την εκπαιδευτική μας αναγέννηση. Η προοπτική αυτή βέβαια, θα πρέπει να συνδυαστεί ταυτόχρονα με δύο ακόμη παράγοντες:
Τη συνεργασία των εκπαιδευτικών, αλλά και την παροχή κινήτρων προς αυτούς από την Πολιτεία.
Έχουμε ανάγκη από κυρίαρχες προσωπικότητες στην εκπαίδευση. Διότι, αν κάτι αποκομίσαμε από την κρίση του κορονοϊού είναι πως η υγεία μας εξασφαλίζει τη ζωή, αλλά η παιδεία την ποιότητα αυτής.
*Η Μαριαλένα Γκογκίδη είναι Φοιτήτρια Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Α.Π.Θ.