Τα γραφειοκρατικά προβλήματα σε τρεις κρίσιμους τομείς, την υγεία, την πρόνοια και την πολεοδομία, συνθέτουν το γκρίζο σκηνικό της διοικητικής δράσης, όπως τα αποτύπωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός μιλώντας στον Συνήγορο του Πολίτη με την ευκαιρία της τριετούς λειτουργίας του θεσμού. Ο κ. K. Σημίτης είπε χαρακτηριστικά: «Η εμπειρία μας από τη λειτουργία πολλών υπηρεσιών συχνά δεν είναι ευχάριστη. Κάποτε μάλιστα συμβαίνει να είναι τραυματική. Τα προβλήματα στην υγεία, την πρόνοια και την πολεοδομία επιλύονται συχνά με καθυστερήσεις και ταλαιπωρία του πολίτη».
Για τον ρόλο του Συνηγόρου του Πολίτη στην αντιμετώπιση της κακοδιοίκησης, ο πρωθυπουργός είπε ότι ο θεσμός «ανέδειξε με σύνεση και αποφαστιστικότητα τα παθολογικά συμπτώματα που χρόνιζαν και έτειναν να προσλάβουν ενδημικό χαρακτήρα». Και εστίασε την κριτική του στη «γραφειοκρατία, τη χαμηλή παραγωγικότητα, την αποστασιοποίηση από την πραγματικότητα, την έλλειψη διαφάνειας και την ευκολία με την οποία συχνά παρακάμπτεται ή και παραβιάζεται η νομιμότητα».
Αναφερόμενος στο έργο του Συνηγόρου, ο κ. Σημίτης σημείωσε ακόμη ότι «ενεργώντας με δική του πρωτοβουλία, ασχολήθηκε με ζητήματα αιχμής σε περιπτώσεις που φαινόταν ότι διακυβεύεται η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ενδεικτικά είναι τα παραδείγματα των εκθέσεων για τους αντιρρησίες συνειδήσεως και για τις συνθήκες κράτησης των αλλοδαπών.
Ο Συνήγορος του Πολίτη κ. Νικηφ. Διαμαντούρος εκτίμησε ως ικανοποιητική την πορεία του θεσμού τονίζοντας ότι «δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνον ως ελεγκτικός μηχανισμός, αλλά και ως συμβουλευτικός για την πολιτική ηγεσία και τη διοίκηση, καθώς είναι πλούσια η εμπειρία του». Αποτιμώντας το έργο του Συνηγόρου, ανέφερε ότι το 52% του συνόλου των αναφορών επιλύθηκαν. Από τον Οκτώβριο του 1998 έως τον Αυγουστο του 2001, έγιναν 25.357 καταγγελίες, από τις οποίες το 34,81% αφορούσε τις σχέσεις κράτους – πολίτη, το 28,67% θέματα κοινωνικής πρόνοιας, το 23,42% το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής και το 13,11% ανθρώπινα δικαιώματα.
Στην κορυφή των φαινομένων κακοδιοίκησης βρίσκονται οι υπηρεσίες ασφάλισης, υγείας και πρόνοιας με ποσοστό που αγγίζει το 22,2%. Ακολουθούν οι δήμοι με 18,9%, οι νομαρχίες15%, το υπουργείο Οικονομικών (εφορίες κ.ά.) 10%, το υπουργείο Παιδείας 6%, τα υπουργεία Εσωτερικών και ΠΕΧΩΔΕ με 4% και τα υπουργεία Δημόσιας Τάξης και Πολιτισμού 3%.
Τα κυριότερα συμπτώματα της παθογένειας του Δημοσίου είναι η καθυστέρηση (33,1%) στη διεκπεραίωση των υποθέσεων των πολιτών, παρατυπίες στην εφαρμογή του νόμου (17,2%), παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας (11%), δυσλειτουργικά προβλήματα σε εμπλεκόμενες υπηρεσίες (9%), ελλιπής ή ανύπαρκτη πληροφόρηση (6%), μη εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων (2%), κακή συμπεριφορά των υπαλλήλων (1%).
Ο κ. Διαμαντούρος αναφέρθηκε, επίσης, στην παγίδα της «στενής ή στενόκαρδης ερμηνείας του νόμου» που πέφτουν πολλές δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και στην «απόσειση της ευθύνης» των υπαλλήλων, που οδηγεί στη σύγκρουση με τον πολίτη.