Συμφώνησαν όλα τα κράτη-μέλη ως προς τις κυρώσεις που θα πρέπει να επιβάλει η Ε.Ε. στην Τουρκία για τις παράνομες γεωτρήσεις που συνεχίζει να κάνει η Αγκυρα στην ΑΟΖ της Κύπρου. Υστερα από διαβουλεύσεις με την ύπατη εκπρόσωπο της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι και την προεδρία του συμβουλίου, η κυπριακή αντιπροσωπεία πέτυχε την αλλαγή του κειμένου ενισχύοντας τη γλώσσα του με μια προσθήκη όσον αφορά τα στοχευμένα μέτρα.
Ενώ μέχρι χθες το προσχέδιο συμπερασμάτων έλεγε πως «το συμβούλιο καλεί την ύπατη εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσουν την εργασία τους σε πιθανά στοχευμένα μέτρα αν η Τουρκία συνεχίσει τις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», αφήνοντας ανοικτό το αν και κατά πόσον θα υπάρξουν τέτοια μέτρα, η τελική διατύπωση τροποποίησε το κείμενο μιλώντας πλέον για τη «διερεύνηση επιλογών». Αυτή η φράση αφαιρεί την αβεβαιότητα για το αν θα επιβληθούν οι κυρώσεις που δημιουργούσε η χθεσινή διατύπωση.
Συγχρόνως, τα 28 κράτη-μέλη αποφάσισαν και σε πιο συγκεκριμένα μέτρα, όπως την αναστολή των διαπραγματεύσεων για τη συνολική συμφωνία αερομεταφορών, τον περιορισμό της προενταξιακής βοήθειας που δίνεται στην Τουρκία για το 2020, αλλά και τον τερματισμό της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Οι παραπάνω κυρώσεις θα συζητηθούν για ακόμα μία φορά σε επίπεδο μόνιμων εθνικών αντιπροσώπων τη Δευτέρα, προτού πάρουν και το τελικό πράσινο φως στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων αργότερα την ίδια ημέρα.
Παρά τις αυξανόμενες πιέσεις, η Αγκυρα εμφανίζεται να εξακολουθεί να παραμένει στη γραμμή της. «Η Τουρκία θα λάβει πρόσθετα μέτρα και θα αυξήσει τη δραστηριότητά της στην Κύπρο χωρίς να διστάσει», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, απειλώντας με αντίμετρα σε πιθανές ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Παράλληλα χθες, σχολιάζοντας δημοσιεύματα περί απώλειας 92.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων υφαλοκρηπίδας μετά την επιστολή που η Τουρκία υπέβαλε στον ΟΗΕ τον περασμένο Μάρτιο, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι είπε ότι «η κυβέρνησή μας είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας στην υφαλοκρηπίδα της στην Ανατολική Μεσόγειο που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο».
Επιπλέον χθες, η υδρογραφική υπηρεσία Ατταλείας εξέδωσε ακόμα μία NAVTEX (792/19) με την οποία δεσμεύεται εκτενής θαλάσσια περιοχή στα νότια του Καστελλόριζου και ανατολικά της Ρόδου και της Καρπάθου για ναυτικά γυμνάσια στις 17 Ιουλίου. Είναι ενδιαφέρον ότι η NAVTEX δεσμεύει θαλάσσια περιοχή με βάση έξι συγκεκριμένες συντεταγμένες που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν και απεικονίζει, σε γενικές γραμμές, τις απόψεις της Αγκυρας για την περιοχή, όπου προφανώς, το Καστελλόριζο παρουσιάζεται ως νησί δίχως υφαλοκρηπίδα ή επήρεια στη διαμόρφωση ΑΟΖ.
Στα σκαριά συνάντηση Δένδια – Πομπέο
Συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο σχεδιάζεται να έχει την επόμενη εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο οποίος αναμένεται να μεταβεί στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να συμμετάσχει στη δεύτερη τριήμερη υπουργική σύνοδο προώθησης των θρησκευτικών ελευθεριών που διοργανώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι δύο άνδρες αναμένεται να συναντηθούν στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου. Το ενδιαφέρον για την Αθήνα είναι αυτονόητο, καθώς οι ΗΠΑ αποτελούν στρατηγικό εταίρο για την Ελλάδα και μια τόσο γρήγορη πρώτη συνάντηση του κ. Δένδια με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική. Οι ΗΠΑ στηρίζουν την τριμερή Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ισραήλ, συμμετέχοντας, μάλιστα, ως εταίρος σε ορισμένες από τις πτυχές, κυρίως σε αυτές που αφορούν την άμυνα και την ασφάλεια. Επιπλέον, οι δύο πλευρές θα πρέπει να ξεκινήσουν να προετοιμάζουν και τον επόμενο, δεύτερο στρατηγικό διάλογο Ελλάδας και ΗΠΑ, που, εκτός απροόπτου, θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου στην Αθήνα. Νωρίτερα, πάντως, ο κ. Δένδιας θα έχει ταξιδέψει και έως τις Βρυξέλλες, προκειμένου να συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ), που θα συνεδριάσει τη Δευτέρα 15 Ιουλίου και ίσως διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για τη λήψη μέτρων (και κυρίως ποιων) κατά της Τουρκίας, με αφορμή τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.