ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Αμφίρροπη παρέμενε ώς το βράδυ χθες η έκβαση της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. –της πρώτης με φυσική παρουσία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού– με θέμα το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της Ε.Ε. και το Ταμείο Ανάκαμψης. Στις 6 τοπική ώρα η συνεδρίαση διακόπηκε για δύο ώρες και η διαπραγμάτευση θα συνεχιζόταν με το δείπνο.
Στις πολύωρες συζητήσεις σε επίπεδο ολομέλειας χθες, σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, κυριάρχησαν τρία θέματα: η διακυβέρνηση του Ταμείου Ανάκαμψης, το μέγεθος του ΠΔΠ και οι «επιστροφές» (rebates) για τους καθαρούς συνεισφορείς καθώς και το μείγμα επιχορηγήσεων και δανείων στο Ταμείο Ανάκαμψης. Είχαν τεθεί στο τραπέζι προτάσεις για τη μείωση των επιχορηγήσεων εκτός του Recovery and Resilience Facility (310 δισ. ευρώ), όπως το Εργαλείο Φερεγγυότητας και το Invest EU, ενώ η Δανία, σύμφωνα με την ίδια πηγή, πρωτοστατούσε στην προσπάθεια περαιτέρω μείωσης της οροφής του ΠΔΠ από 1,074 τρισ. σε 1,05 τρισ. ευρώ.
Οι ηγέτες των «27», που θα συναντηθούν επίσης σήμερα και ενδεχομένως και αύριο, αναζητούν συμβιβασμό σε μία σειρά από σύνθετα θέματα. Πέραν των προαναφερθέντων, αυτά περιλαμβάνουν τη μεθοδολογία κατανομής των πόρων, το ζήτημα του κράτους Δικαίου και τους ίδιους πόρους που θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του κοινού ευρωπαϊκού χρέους που θα εκδοθεί για να χρηματοδοτήσει το Ταμείο.
Νέα πρόταση
Το πιο δύσκολο ζήτημα αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα λαμβάνονται οι αποφάσεις για την εκταμίευση των πόρων του Recovery & Resilience Facility. Επ’ αυτού, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ολλανδία κατέθεσε χθες νέα πρόταση για να γεφυρωθεί το χάσμα με την πρόταση του πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Η Ολλανδία προσήλθε στη Σύνοδο απαιτώντας απόφαση διά ομοφωνίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τόσο στο στάδιο της έγκρισης των εθνικών προγραμμάτων όσο και στο στάδιο της υλοποίησης, και σε εμπλοκή του εθνικού της Κοινοβουλίου στις εγκρίσεις. Η πρόταση Μισέλ προβλέπει συμμετοχή του Συμβουλίου μόνο στην πρώτη φάση και με ειδική πλειοψηφία (όχι ομοφωνία). Εως αργά το απόγευμα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η Ολλανδία επέμενε στην όρο της ομοφωνίας.
Αντιστρόφως, η Γαλλία, αλλά και χώρες όπως η Πολωνία και η Τσεχία, αντιτίθενται στη διατήρηση των «επιστροφών» τις οποίες έχουν ήδη εξασφαλίσει –σε πραγματικούς όρους και σε τιμές του 2020 βάσει της πρότασης Μισέλ– οι «φειδωλοί 4» ώστε να μην αυξηθεί υπερβολικά η καθαρή συνεισφορά τους στον πρώτο μετα-Brexit προϋπολογισμό.
«Πολύ μεγάλες διαφορές»
Η Αγκελα Μέρκελ, προσερχόμενη στη Σύνοδο, μίλησε για «πολύ μεγάλες διαφορές» που παραμένουν ανοιχτές και είπε ότι θα είναι μία «πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση».
Ο Μαρκ Ρούτε εκτίμησε ότι οι πιθανότητες συμφωνίας ώς την Κυριακή είναι «μικρότερες από 50%». Ο Ολλανδός πρωθυπουργός επανέλαβε την αντίθεσή του στην παροχή επιχορηγήσεων και την ανάγκη «να υπάρξει ξεκάθαρη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις» από τον Νότο σε αντάλλαγμα για τη χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο.
Ο κ. Ρούτε είπε επίσης ότι το ζήτημα του κράτους Δικαίου είναι «κλειδί» για τη χώρα του, λέγοντας ότι επιθυμεί μία πιο ισχυρή διασύνδεση από την πρόταση Μισέλ, με τις εισηγήσεις της Κομισιόν να μπορούν να ανατραπούν μόνο με ειδική πλειοψηφία. Υπενθυμίζεται ότι ο Βίκτορ Ορμπαν έχει διαμηνύσει ότι η ύπαρξη μιας τέτοιας διασύνδεσης θα οδηγήσει σε βέτο της Ουγγαρίας στο ΠΔΠ.
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι «οφείλουμε να φτάσουμε σε συμβιβασμό» για τη στήριξη όσων έχουν πληγεί περισσότερο. Ο συντονιστής των διαπραγματεύσεων Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι αν οι ηγέτες επιδείξουν «πολιτικό θάρρος» θα υπάρξει συμφωνία.