Οσες φορές ψήφισαν τα τελευταία είκοσι χρόνια οι πολίτες στη Βόρεια Μακεδονία, η κάλπη έβγαλε… Αλί Αχμέτι. Αυτό έγινε και στις εκλογές της Τετάρτης, όπου ναι μεν το κόμμα του Ζόραν Ζάεφ ήρθε πρώτο σε ψήφους και έδρες, όμως ο Αχμέτι είναι αυτός που θα αποφασίσει ποιος θα κυβερνήσει. Ο Αλβανός ηγέτης «έχρισε» μέχρι τώρα πρωθυπουργούς τον Γκρούεφσκι (δύο θητείες), αλλά και τον Ζάεφ (μία) και τώρα κρατάει και πάλι το κλειδί των εξελίξεων. Διότι για να σχηματιστεί κυβέρνηση στα Σκόπια, θα χρειαστεί η στήριξη των Αλβανών, με το πρώτο ισχυρότερο κόμμα τους, τρίτο σε ψήφους στις εκλογές, το DUI του Αχμέτι.
Και μπορεί η πολιτική λογική να δείχνει εκ νέου συγκυβέρνηση Ζάεφ και Αχμέτι, όμως το παζάρι αναμένεται σκληρό και ουδείς (πρέπει να) βάζει το χέρι του στο «ευαγγέλιο», ότι οι δύο ηγέτες θα συνεχίσουν να πορεύονται μαζί.
Ο Αχμέτι κατήλθε στις εκλογές και πήρε 11,70% (15 έδρες) με βασικό σύνθημα την εκλογή, από τη νέα Βουλή, Αλβανού πρωθυπουργού –υπέδειξε και πρόσωπο– για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας! Λογικά, θα πρέπει να το θέσει στο τραπέζι στη διαπραγμάτευσή του με τον Ζάεφ. Οχι, φυσικά, για να το διεκδικήσει σοβαρά, αφού μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν μη αποδεκτή από τη σλαβομακεδονική πλειοψηφία και αυτοκτονική για τον ίδιο τον Ζάεφ, αλλά για να διαπραγματευθεί κάτι άλλο, σημαντικό, προς όφελος του αλβανικού στοιχείου.
Στην προηγούμενη κυβέρνηση είχε πάρει από τον Ζάεφ αντιπρόεδρο, πρόεδρο της Βουλής και, το σημαντικότερο όλων, κατοχύρωση της αλβανικής γλώσσας ως δεύτερης επίσημης, erga omnes σε όλη την επικράτεια, συμφωνία που προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης του VMRO DPMNE και του τότε προέδρου της Δημοκρατίας Γκιόργκι Ιβάνοφ, που επιχείρησε, ανεπιτυχώς, να την μπλοκάρει.
Μένει τώρα να φανεί ποιους όρους θα θέσει ο Αχμέτι για να συμμετάσχει σε κυβέρνηση Ζάεφ και, αν σε περίπτωση που δεν υπάρξει «γάμος», οι Αλβανοί θα στηρίξουν, παίρνοντας φυσικά ανταλλάγματα, κυβέρνηση VMRO DPMNE, όπως είχε συμβεί δις στο παρελθόν με τον Γκρουέφσκι, επιλογή που πάντως συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες.
Ο εκπρόσωπος του κόμματος, Μπουγιάρ Οσμάνι, πάντως, σε δηλώσεις του μετά το αποτέλεσμα και αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, κάλεσε όλα τα αλβανικά κόμματα «να αφήσουν πίσω τα εκλογικά τους συμφέροντα και να ενωθούν για τον πρώτο Αλβανό πρωθυπουργό».
Οπως και αν εξελιχθεί η διαπραγμάτευση για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ο Ζάεφ ήταν αναμφίβολα ο μεγάλος νικητής της εκλογικής αναμέτρησης της Τετάρτης. Ηρθε πρώτο σε ψήφους και έδρες το κόμμα του, μολονότι επωμιζόταν την ψήφιση δύο συμφωνιών, με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, που άπτονταν ιστορικών και εθνικά άκρως ευαίσθητων εκκρεμοτήτων και είχαν ξεσηκώσει εσωτερική πολιτική θύελλα. Και, κυρίως, είχε στην «ντουλάπα» του από την περίοδο που κυβερνούσε, αρκετούς σκελετούς σε θέματα διαφθοράς, κομματικής εργαλειοποίησης του κρατικού μηχανισμού κ.ά., στους οποίους είχαν επενδύσει προεκλογικά οι αντίπαλοί του. Φαίνεται όμως ότι έπεισε τους πολίτες ότι διακυβευόταν στην κάλπη η ευρωατλαντική προοπτική της χώρας εάν ερχόταν στην κυβέρνηση το VMRO DPMNE και υπονόμευε τις δύο συμφωνίες, που αποτέλεσαν και τους ακρογωνιαίους λίθους του γεωπολιτικού προσανατολισμού της.
Κατά τους πολιτικούς παρατηρητές στα Σκόπια, ο Ζάεφ με το νικηφόρο αποτέλεσμα θα μπορεί πλέον να υποστηρίζει ότι οι μεγάλες επιλογές του νομιμοποιήθηκαν στην κάλπη και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της καταμέτρησης διακήρυξε τις προτεραιότητές του φωνάζοντας περιχαρής τρεις φορές τις λέξεις «Οικονομία – Δικαιοσύνη».
Υποδοχή αποτελέσματος
Με τον κίνδυνο πισωγυρίσματος, σε περίπτωση νίκης του VMRO DPMNE που διεκήρυσσε ότι θα καταργήσει τις συμφωνίες με Ελλάδα και Βουλγαρία, να έχει εκλείψει, ο διεθνής (Αμερικανοί, Ευρωπαίοι) παράγοντας, που έχει πλέον στραμμένη την προσοχή του στην επούλωση της πληγής του γειτονικού Κοσόβου, χαιρέτισε με ανακούφιση το αποτέλεσμα.
Η αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια μίλησε για «σημαντικό βήμα για τη Δημοκρατία», υπογραμμίζοντας ως επιτυχείς επιλογές την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την πρόσκληση από τις Βρυξέλλες για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ο Γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών Μίκαελ Ροτ έστειλε συγχαρητήριο μήνυμα στον Ζάεφ, στην Αλβανία ο πρόεδρος Ιλιρ Μέτα σχολίασε θετικά για την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή το αποτέλεσμα και στην Αθήνα ο Στέλιος Πέτσας υπογράμμισε τη βούληση της ελληνικής πλευράς να συνεχίσει τη βοήθεια προς τη Βόρεια Μακεδονία στην ευρωπαϊκή πορεία της.
Kραδασμοί
Εκείνον που δεν χαροποίησε η νίκη του Ζάεφ είναι τον Βίκτορ Ορμπαν ο οποίος προεκλογικά είχε σταθεί με θέρμη στο πλευρό του VMRO DPMNE, διαμηνύοντας στον ηγέτη του Χριστιάν Μικόφσκι πως εάν κυβερνήσει θα έχουν να κάνουν από κοινού πολλά πράγματα στην περιοχή. Από την άποψη αυτή η νίκη του Ζάεφ απέτρεψε τη συγκρότηση «τόξου ορμπανισμού» στη Βαλκανική, στον άξονα Βουδαπέστη-Βελιγράδι-Σκόπια. Το αποτέλεσμα ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για το VMRO DPMNE το οποίο εισέρχεται σε τροχιά ενδοσκόπησης, με τους πρώτους κραδασμούς να εκδηλώνονται αμέσως από προβεβλημένα στελέχη του που ήγειραν θέμα επανεξέτασης σοβαρών πολιτικών επιλογών αλλά και φυσιογνωμίας του κόμματος, επιρρίπτοντας ευθύνες στην ηγεσία για λάθη και απομονωτισμό. Μεγάλος απών σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση ήταν ο φυγόδικος και υπό την προστασία του Ορμπαν στη Βουδαπέστη Νίκολα Γκρούεφσκι, τρεις φορές πρωθυπουργός, και δραπετεύσας από τη χώρα λίγες ώρες προτού τον κλείσουν στη φυλακή. Το κόμμα του, VMRO DPMNE, τον κατέταξε προεκλογικά στα πολιτικά βαρίδια και αποσιώπησε πλήρως το όνομά του. Ούτε και εκείνος είπε κουβέντα από τη Βουδαπέστη…