Ανοδικά κινήθηκε το clawback που καλείται να αποδώσει η φαρμακοβιομηχανία στο κράτος το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2020, σημειώνοντας αύξηση 14% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα πέρυσι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το πρώτο πεντάμηνο το clawback που αφορά τη δαπάνη του ΕΟΠΥΥ ανήλθε στα 354,2 εκατ. ευρώ, από 310,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας ωστόσο σταδιακή αποκλιμάκωση τον Απρίλιο και τον Μάιο. Η αυξητική τάση που έχει λάβει το clawback ενδέχεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ανεβάσει τον τελικό λογαριασμό σε πάνω από 900 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.
Εξορθολογισμός
Ωστόσο, κύκλοι της αγοράς επισημαίνουν ότι σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα μέτρα της κυβέρνησης για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και διαρθρωτικά μέτρα μόνιμου χαρακτήρα (υλοποίηση φίλτρων ελέγχου στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, δεσμευτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα), το clawback φέτος ενδέχεται και να μειωθεί. Σημειώνεται ότι το clawback συνιστά ένα μέτρο έμμεσης φορολογίας, το οποίο πλήττει την κερδοφορία των φαρμακευτικών εταιρειών, πολλές από τις οποίες αδυνατούν να το πληρώσουν. Για πρώτη φορά επιβλήθηκε στην αγορά το 2012, την περίοδο των μνημονίων, και ενεργοποιείται κάθε φορά που υπάρχει υπέρβαση του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης.
Πέρυσι το clawback του ΕΟΠΥΥ ανήλθε στα 786,9 εκατ. ευρώ, από 572 εκατ. ευρώ το 2018, προκαλώντας και την έντονη αντίδραση της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία χαρακτήρισε το ποσό επιστροφής υπέρογκο και το μέτρο αντιαναπτυξιακό. Ωστόσο, κύκλοι των φαρμακευτικών εταιρειών σχολιάζουν πως η αυξητική τάση του πρώτου πενταμήνου μπορεί να ανακοπεί εάν και εφόσον εφαρμοστούν και υλοποιηθούν άμεσα τα μέτρα που ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με τη συμμετοχή των εκπροσώπων των φαρμακευτικών εταιρειών (ΠΕΦ, ΣΦΕΕ, PIF, ΣΑΦΕΕ).
Εκτός από τα διαρθρωτικά μέτρα, όπως τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τα οποία εκτιμάται ότι θα έπρεπε εδώ και αρκετά χρόνια να είχαν εφαρμοστεί, καθώς παρέχουν εξοικονομήσεις για τα συστήματα υγείας, αυξημένη είναι η ανάγκη από την πλευρά των εταιρειών και για την αύξηση του ποσού συμψηφισμού των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης με το clawback. Ηδη, για το 2019, το συνολικό ποσό των δαπανών που συμψηφίστηκε με το clawback ορίστηκε στα 50 εκατ. ευρώ, ενώ, σύμφωνα με τα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση, αυτό αναμένεται να αυξηθεί στα 100 εκατ. ευρώ ανά έτος, φθάνοντας τα 300 εκατ. σε ορίζοντα τριετίας (2020-2022).
Πάγιο αίτημα
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πάγιο αίτημα της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία ζητούσε αύξηση του ποσού συμψηφισμού προκειμένου να ξεμπλοκάρει επενδύσεις και να θέσει σε εφαρμογή το επενδυτικό πλάνο της, ύψους 450 εκατ. σε βάθος τετραετίας (παραγωγικές επενδύσεις και επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη).
Μάλιστα, στη γενική γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας υποβλήθηκαν 36 αιτήματα από τις φαρμακευτικές εταιρείες για έργα έρευνας και ανάπτυξης φαρμακευτικών προϊόντων ή και για επενδυτικά σχέδια, τα οποία ανέρχονται συνολικά στο ποσό των 80 εκατ. ευρώ περίπου.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για δαπάνες έργων έρευνας και ανάπτυξης συμψηφίστηκε ποσό 22,3 εκατ. ευρώ, ήτοι ποσοστό συμψηφισμού 100%, ενώ για τα επενδυτικά σχέδια συμψηφίστηκε ποσό 27,6 εκατ. ευρώ, ήτοι ποσοστό συμψηφισμού 57,1%.