H δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού κ. Μπουλέντ Ετσεβίτ ότι διεξάγονται συνομιλίες -μακράν της δημοσιότητος- για τα θέματα του Αιγαίου, από τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδος κ. Γ. Παπανδρέου και Τουρκίας κ. Ισμαΐλ Τζεμ, διαψεύσθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της συντονίστριας θεμάτων εξωτερικής πολιτικής της Ν.Δ. κ. Ντόρας Μπακογιάννη, αλλά και τοποθέτηση του υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. I. Παπαντωνίου, με την οποία υπογραμμίζεται η προκλητικότητα της Αγκυρας.
Αναστάτωση στην Αθήνα
Η δήλωση του κ. Ετσεβίτ που προκάλεσε σημαντικότατη αναστάτωση στην Αθήνα, έγινε προχθές, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, όταν απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου εάν η Τουρκία και η Ελλάδα ετοιμάζουν μαζί νέο χάρτη του Αιγαίου, ο Τούρκος πρωθυπουργός υποστήριξε ότι «ο κ. Παπανδρέου και ο κ. Τζεμ ήδη εργάζονται για το θέμα αυτό, το οποίο μέχρι στιγμής δεν το ανέφεραν στην κοινή γνώμη και κατά συνέπεια πρέπει να περιμένουμε για να μην αποβούν άσκοπες οι προσπάθειές τους», προσθέτοντας ότι «οι δύο γειτονικές χώρες μπορούν να επιλύσουν μαζί τα προβλήματά τους, με βάση την αρχή της ευθυδικίας».
Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Ετσεβίτ απέρριψε επί της ουσίας την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, υποστηρίζοντας ότι «το ζήτημα του Αιγαίου δεν είναι νομικό ζήτημα για δικαστήρια αλλά πολιτικό» και ότι το καθεστώς του Αιγαίου «πρέπει να επαναπροσδιορισθεί λόγω των μεταβαλλομένων συνθηκών και νόμων». «Παρότι έως πρόσφατα ο κ. Σημίτης δήλωνε ότι ο τρόπος επιλύσεως θα ήταν η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, ιδίως τους τελευταίους μήνες, ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών έχει αυξηθεί και έχει γίνει περισσότερο ορατός», είπε ο κ. Ετσεβίτ και πρόσθεσε ότι «οι κ.κ. Τζεμ και Παπανδρέου συναντώνται με φιλικό τρόπο, δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο και τις λεπτομέρειες των συζητήσεών τους, αλλά είναι σίγουρος ότι η πρόθεσή τους είναι να βρουν φόρμουλα που θα ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των δύο χωρών».
Η αρχή της ευθυδικίας
Ο κ. Ετσεβίτ είπε ότι «θα μπορούσαμε, επί τη βάσει της αρχής της ευθυδικίας να μοιρασθούμε τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο με ώριμο τρόπο», υποστήριξε ότι «το φυσιολογικό είναι να υπάρξει ένας πολιτικός συμβιβασμός», πρόσθεσε ότι «είναι καλό να συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν και νομικές βάσεις» και υπογράμμισε ότι «αναφορικώς με την αντίδραση του προέδρου των ΗΠΑ κ. Τζορτζ Μπους ήταν πολύ θετικός και εύχεται ειλικρινά να βρεθεί λύση μεταξύ των δύο χωρών».
Η πρώτη αντίδραση προήλθε προχθές από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών κ. Παν. Μπεγλίτη που απέρριψε τους ισχυρισμούς περί «μυστικών συνομιλιών και συμφωνιών» και την επομένη ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι «ο κ. Ετσεβίτ μπορεί να θεωρεί ότι οι λύσεις στα ελληνοτουρκικά είναι πολιτικές, αλλά εμείς θεωρούμε ότι είναι νομικές», υπογραμμίζοντας ότι «δεν διαπραγματευόμαστε κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Χρ. Πρωτόπαπας δήλωσε ότι «η Τουρκία επιχειρεί αντιπερισπασμό για να αντιμετωπίσει τα αδιέξοδα στα οποία την οδήγησε η αδιαλλαξία της» και υποστήριξε ότι «εμείς καθορίζουμε τους κανόνες του παιχνιδιού» και η πολιτική μας θα οδηγήσει «σε λύσεις τόσο στο Κυπριακό όσο και στα άλλα μεγάλα εθνικά μας θέματα».
Η συντονίστρια των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής της Ν.Δ. κ. Ντόρα Μπακογιάννη με ανακοίνωσή της χαρακτήρισε τις δηλώσεις του κ. Ετσεβίτ «αποκαλυπτικές», πρόσθεσε ότι «δημιουργούν μέγα θέμα» και αναφερόμενη στις δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. K. Σημίτη περί των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής επισήμανε ότι κατά τα φαινόμενα «η Ελλάδα και η Τουρκία εισέρχονται στη διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Αιγαίο».
«Η πολιτική της κυβερνήσεως Σημίτη φαίνεται ότι έχει διευκολυνθεί στο να έρθει η Τουρκία πλησιέστερα παρά ποτέ κοντά στο σταθερό και δεδηλωμένο στόχο της για συνολική διαπραγμάτευση με την Ελλάδα ως προς το καθεστώς του Αιγαίου», είπε η κ. Μπακογιάννη.
Τέλος, ο υπουργός Αμύνης κ. Παπαντωνίου με δήλωσή του τονίζει ότι «υπάρχει μία συστηματική αμφισβήτηση της Τουρκίας για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα» και πρόσθεσε ότι «η δική μας στάση είναι ξεκάθαρη, απόλυτη σταθερότητα στις πάγιες εθνικές μας θέσεις και ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας».
Θυμήθηκαν και τη Λήμνο
Τη «βιομηχανία» διαβημάτων, που έχει θέσει σε ενέργεια τους τελευταίους μήνες, συνεχίζει η Αγκυρα, στην προσπάθειά της να διευρύνει τη θεματολογία της επί των «εκκρεμοτήτων», που υποτίθεται ότι υπάρχουν στο Αιγαίο. Με ρηματική διακοίνωση, που εξέδωσε στο τέλος Δεκεμβρίου, η τουρκική πλευρά εγείρει εκ νέου ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και θέτει θέμα Λήμνου.
Συγκεκριμένα, με το διάβημά της προς την ελληνική πρεσβεία, η Αγκυρα διαμαρτύρεται για «παρενοχλήσεις» αεροσκαφών της από ελληνικά μαχητικά F-16 και F-4, που απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Λήμνου, την οποία θεωρεί αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή. Πηγές του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, σχολιάζοντας τη διακοίνωση που απορρίφθηκε από την πρώτη στιγμή ως απαράδεκτη από την πρεσβεία, σημείωναν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η γειτονική χώρα επιχειρεί να παρεμποδίσει τη στρατιωτική χρήση της νήσου και την ενέτασσαν στην τακτική της Αγκυρας να εγείρει όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα στην «ελληνοτουρκική ατζέντα», καθώς και να συντηρήσει την ένταση. Ενδεικτικό είναι εξάλλου ότι και χθες 8 σχηματισμοί με περίπου 20 μαχητικά F-16 προχώρησαν σε παραβιάσεις εντός του FIR Αθηνών.
