Με μία δέσμη πολιτικών πρωτοβουλιών, που θα έχουν ορίζοντα τον προσεχή Οκτώβριο επιχειρεί ο πρωθυπουργός κ. K. Σημίτης να «επενδύσει» τις κινήσεις της κυβέρνησης στο οικονομικό πεδίο, ώστε να δώσει τη μάχη των προσεχών εκλογών με τους καλύτερους δυνατούς όρους, είτε αυτές τελικώς διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας είτε νωρίτερα.
Το πρώτο χαρτί που έριξε στο τραπέζι της πολιτικής αντιπαράθεσης ο κ. Σημίτης ήταν η πρόταση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, οι βασικοί άξονες της οποίας θα παρουσιαστούν την προσεχή Πέμπτη, μετά τη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής. Στόχος του κ. Σημίτη δεν είναι να διαμορφώσει άλλους όρους εν όψει των επερχόμενων εκλογών, καθώς ο νέος εκλογικός νόμος θα ισχύσει μόνον εάν υπερψηφιστεί και από τη Ν.Δ., εξέλιξη την οποία έχει αποκλείσει ήδη ο κ. K. Καραμανλής.
Αντιθέτως, με μοχλό τον προτεινόμενο από την κυβέρνηση διάλογο, ο πρωθυπουργός επιδιώκει να εκθέσει πολιτικά τη Ν.Δ. ως μη αποδεχόμενη μέτρα που θα ενισχύουν τη διαφάνεια και παράλληλα να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τα κόμματα της Αριστεράς. Με «αποδέκτη» τη Ν.Δ., εξ άλλου, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει ήδη να προτείνει ο νέος εκλογικός νόμος να ψηφιστεί από την παρούσα Βουλή, αλλά με τη «ρήτρα» να τεθεί σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2005 και αφού προηγουμένως θα έχει αναδειχθεί ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Και άλλες κινήσεις
Πάντως, ο νέος εκλογικός νόμος είναι μία μόνο από τις κινήσεις που προετοιμάζει ο κ. Σημίτης στην πολιτική σκακιέρα. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει τη Χάρτα Κοινωνικής Σύγκλισης που θα πλαισιώσει τις παροχές προς τις ασθενέστερες τάξεις τις οποίες θα εξαγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ και τον Οκτώβριο θα ακολουθήσει η ανακοίνωση του σχεδίου του υπουργού Εσωτερικών κ. K. Σκανδαλίδη για την περιφερειακή ανασυγκρότηση της χώρας. Ενώ, τέλος, με βάση τον σχεδιασμό του κ. Σημίτη και του νέου γραμματέα του ΠΑΣΟΚ κ. M. Χρυσοχοΐδη, τον Ιανουάριο θα παρουσιαστεί σε πανελλαδική συνδιάσκεψη του κυβερνώντος κόμματος το πρόγραμμα, με βάση το οποίο θα δοθεί η μάχη των προσεχών εκλογών.
«Επικουρικά» προς τις παραπάνω πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ αναμένεται ότι θα λειτουργήσει η Χαριλάου Τρικούπη στο ρόλο της οποίας ο κ. Σημίτης έχει επενδύσει πολλά μετά την ανάληψη των καθηκόντων του γραμματέα από τον κ. Χρυσοχοΐδη. O κ. Χρυσοχοΐδης προτίθεται να κινητοποιήσει το ΠΑΣΟΚ σε τρεις κατευθύνσεις τους επόμενους μήνες: Πρώτον, στην ανάδειξη του κυβερνητικού έργου με συνεχείς περιοδείες κυβερνητικών και κομματικών στελεχών στην επαρχία. Δεύτερον, σε μια στρατηγική ανοιγμάτων προς τα κοινωνικά κινήματα, αλλά και στον εντοπισμό προσωπικοτήτων με απήχηση στις τοπικές κοινωνίες, που θα μπορούσαν να ενταχθούν στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ. Και τρίτον, στον συντονισμό του βηματισμού κυβέρνησης και κόμματος στα θέματα της επικαιρότητας με τις κατ’ εβδομάδα συσκέψεις των κ. Χρυσοχοΐδη και Σημίτη με τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς.
Το ερώτημα που απασχολεί τους «βαρώνους» του ΠΑΣΟΚ, αλλά και τα μεσαία στελέχη, είναι εάν οι ανωτέρω πρωτοβουλίες, αλλά και το «σχήμα» που έχει επιλέξει ο πρωθυπουργός για να τις υλοποιήσει επαρκούν για την αντιστροφή του κλίματος. Ηδη, πάντως, η δυναμική που προσέδωσε στον κ. Σημίτη η ρήξη με τον κ. Λαλιώτη φαίνεται να ατονεί: σύμφωνα με πληροφορίες, η κατακόρυφη άνοδος της επιρροής του κ. M. Χρυσοχοΐδη έχει προκαλέσει κάποια σύννεφα στις σχέσεις του με τους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού κ. N. Θέμελη και Σ. Κοσμίδη, ενώ και ο υπουργός Οικονομίας κ. N. Χριστοδουλάκης δεν επιθυμεί η πολιτική του να τελεί υπό την «εποπτεία» της Χαριλάου Τρικούπη. Επίσης, στο ΠΑΣΟΚ εκτιμάται ότι μετά τη σύμπλευση με το Μέγαρο Μαξίμου κατά τη σύγκρουση με τον κ. K. Λαλιώτη, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γ. Παπανδρέου θα αρχίσει να ακολουθεί περισσότερο αυτόνομη στάση προκειμένου να μη χρεωθεί τυχόν εσφαλμένους χειρισμούς.
Στάση αναμονής
Πάντως, επί του παρόντος, τα κορυφαία στελέχη που δεν μετέχουν στον σκληρό πυρήνα λήψης των αποφάσεων τηρούν στάση αναμονής προκειμένου να διαπιστώσουν τον βαθμό απήχησης των πρωτοβουλιών του κ. Σημίτη, αλλά και τις προθέσεις του στο εσωκομματικό πεδίο. Τη συγκεκριμένη προσέγγιση φέρεται να ακολουθεί ο κ. Ευ. Βενιζέλος -που είχε πρόσφατα συνάντηση με την κ. Βάσω Παπανδρέου-, ενώ ο κ. K. Σκανδαλίδης προχώρησε, την περασμένη Πέμπτη, σε ένα ουσιαστικό «άνοιγμα» προς τον κ. Χρυσοχοΐδη καθώς τον επισκέφθηκε στη Χαριλάου Τρικούπη.
Πάντως, η προσοχή όλων είναι στραμμένη στον κ. Λαλιώτη, που επί του παρόντος κρατάει κλειστά τα χαρτιά του. Σύμφωνα με στελέχη του ΠΑΣΟΚ, οι δρόμοι που έχει μπροστά του ο πρώην γραμματέας είναι δύο: να τηρήσει στάση αναμονής, προσδοκώντας ότι οι εξελίξεις θα είναι τέτοιες που ο κ. Σημίτης θα τον καλέσει να επιστρέψει στην «πρώτη γραμμή» πριν από τις εκλογές. Ή να επιδιώξει να αναδειχθεί σε εναλλακτικό ιδεολογικό πόλο στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.
Τα πέντε σημεία «κλειδιά»
Πέντε θα είναι σύμφωνα με πληροφορίες τα σημεία-κλειδιά του νέου εκλογικού νόμου που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση ως πλαίσιο διαλόγου με τα κόμματα της αντιπολίτευσης την προσεχή Πέμπτη:
1. H αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος θα επιτυγχάνεται με ποσοστό 40-45%, με διαφαινόμενη την πρόθεση της κυβέρνησης τελικώς ο σχηματισμός μονοκομματικής κυβέρνησης να είναι εφικτός με ποσοστό της τάξης του 41% περίπου.
2. H αύξηση της αναλογικότητας για τα μικρά κόμματα από 70% που είναι στον υφιστάμενο εκλογικό νόμο στο 85% περίπου.
3. H κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών της A΄ και B΄ Αθήνας, της A΄ Θεσσαλονίκης και του Υπολοίπου Αττικής, ενδεχομένως δε και ορισμένων μεγάλων περιφερειών της επαρχίας.
4. H καθιέρωση μεικτού συστήματος σταυρού και λίστας, με τη θεσμοθέτηση ελλάσονων και μείζονων περιφερειών. Με το νέο σύστημα 60 με 100 βουλευτές θα επιλέγονται από τα κόμματα και δεν θα είναι υποχρεωμένοι να δώσουν τη μάχη του σταυρού.
5. H διατήρηση του ορίου του 3% για την είσοδο των μικρών κομμάτων στη Βουλή.