Τελικώς τα «δεξιά» σενάρια επιβεβαιώθηκαν, οι «δεξιές» εφημερίδες επιβραβεύθηκαν για την προβλεπτικότητά τους, τα κάθε λογής «παπαγαλάκια» του άλλοτε κραταιού Μεγάρου Μαξίμου εσιώπησαν προσωρινώς και το κυβερνών κόμμα οδεύει με ταχύτητα προς αλλαγή ηγεσίας, ελπίζοντας ότι με τη «θυσία» του κ. Σημίτη θα ξεπλύνει τις αμαρτίες της προηγούμενης περιόδου και θα μεταπείσει την κοινή γνώμη, που όλο το προηγούμενο διάστημα έδειχνε πως είχε στρίψει προς τη Νέα Δημοκρατία.
Το χρονοδιάγραμμα
Καθώς λοιπόν τα σενάρια κυριάρχησαν, την προσεχή Τρίτη το μεσημέρι, ο κ. Σημίτης θα συνεργασθεί με τους κ. Χρυσοχοΐδη και Χυτήρη για τα διαδικαστικά της διαδοχής στο κόμμα και αργά το απόγευμα της ίδιας μέρας, σύμφωνα με το επισήμως ανακοινωθέν χρονοδιάγραμμα, έχει προγραμματίσει συνάντηση στο σπίτι του, στην οδό Αναγνωστοπούλου, με τον αδιαφιλονίκητο πια διάδοχό του κ. Γ. Παπανδρέου. Την επομένη, το πρωί της προσεχούς Τετάρτης, ο κ. Σημίτης θα οδεύσει στο Προεδρικό Μέγαρο προκειμένου να ενημερώσει τον κ. Στεφανόπουλο για την αλλαγή κορυφής στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και να του διευκρινίσει πως θα παραμείνει στη θέση του πρωθυπουργού μέχρι τις εκλογές. Αμέσως μετά θα συνεδριάσουν από κοινού η Κυβερνητική Επιτροπή και το Εκτελεστικό Γραφείο, για να ακολουθήσουν οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στον Τύπο και την επομένη θα συνέλθει η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ προκειμένου να ορίσει τη διαδικασία εκλογής του μόνου διαδόχου και τα του συνεδρίου.
Ηδη τα επιτελεία εργάζονται πυρετωδώς και σχεδιάζουν πώς αυτή η αλλαγή της τελευταίας στιγμής θα επιδράσει καταλυτικά στο εκλογικό σώμα. Αποδίδουν μεγάλη σημασία στον μηχανισμό επικοινωνίας και η όλη οργάνωση δείχνει διάθεση πλήρους εκμετάλλευσης των νέων εικόνων που θα παραχθούν στο επόμενο διάστημα, τουλάχιστον μέχρι την επικύρωση της εκλογής του κ. Παπανδρέου από το έκτακτο συνέδριο.
Τα MME και οι δημοσκοπήσεις
Δηλώσεις, παρουσιάσεις, περιοδείες, παραταξιακές εκλογές, ενεργοποίηση στελεχών, δημοσκοπήσεις, όλα θα τεθούν στην υπηρεσία επηρεασμού της κοινής γνώμης. Στο κυβερνών κόμμα προσβλέπουν γι’ αυτό στη στάση των MME, τα οποία ήδη ξεροσταλιάζουν στις αυλές του Γιώργου Παπανδρέου και κρέμονται από τα χείλη του, ακόμη και όταν δεν έχει να πει κάτι. Τα μεγάλα ιδιωτικά τηλεοπτικά δίκτυα έδειξαν τις προτιμήσεις τους τις προηγούμενες μέρες και όλα φανερώνουν πως θα στηρίξουν το κυβερνών κόμμα στην προσπάθεια αναγέννησής του, όπως άλλωστε έπραξαν και στις προηγούμενες αναμετρήσεις, κατά πώς υπαγορεύουν τα συμφέροντά τους και μόνον αυτά. Ουδείς άλλωστε από τους βαρώνους των MME θα ήθελε η διαχείριση των αμαρτιών τους να γίνει από τον κ. Καραμανλή. Ακόμη και αν δεν έχουν δεσμεύσει τον κ. Παπανδρέου, τον προτιμούν από τον διακηρυγμένο πολέμιό τους αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας.
Επιπλέον, όπως όλα δείχνουν, στο παιχνίδι θα ενταχθούν και οι δημοσκοπήσεις. Από τις 7 Ιανουαρίου θα ξεκινήσει μια μεγάλη επιχείρηση παραγωγής δημοσκοπήσεων, οι οποίες κατά τα φαινόμενα θα έχουν σκοπό να επηρεάσουν την κοινή γνώμη, παρά να μετρήσουν τις διαθέσεις της. Σκοπός είναι να ξαναμετρηθεί το πράγμα από την αρχή, να ακυρωθούν αρχικώς οι εντυπώσεις της μεγάλης απόστασης των 8 ποσοστιαίων μονάδων από τη Νέα Δημοκρατία και, ακολούθως, να καλλιεργηθούν προσδοκίες ανατροπής των υφιστάμενων δυσμενών για το ΠΑΣΟΚ προγνώσεων. H δουλειά αυτή είναι ίσως η ευκολότερη απ’ όλες. Οι περισσότερες εταιρείες ερευνών είναι εξαρτημένες από τα κρατικά κονδύλια, κώδικας δεοντολογίας δεν υφίσταται και το γεγονός της αλλαγής ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ δίδει το άλλοθι επανεκκίνησης των μετρήσεων από μηδενική βάση.
Εικόνα και επικοινωνία
Ακόμη όπως όλα δείχνουν, η επιχείρηση εξωραϊσμού του ΠΑΣΟΚ θα είναι ευρεία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο Γιώργος Παπανδρέου θα εμφανισθεί με νέο πολιτικό λόγο, που θα ξεπερνά τη φθαρμένη εκσυγχρονιστική ρητορική του κ. Σημίτη, θα θέτει ακόμη και θέματα διαφθοράς και διαπλοκής, ενώ θα προσπαθεί να ξυπνήσει το συναίσθημα των απλών ανθρώπων που πηγάζει από τη μνήμη του Ανδρέα Παπανδρέου. Στόχος είναι να διατηρηθεί ενεργό το εκσυγχρονιστικό μπλοκ, να κινητοποιηθεί το ιστορικό ΠΑΣΟΚ, να επαναπροσεγγισθούν οι αγρότες και οι οικονομικά ασθενέστερες τάξεις με την επίκληση του ονόματος Παπανδρέου και να διαμορφωθούν συνθήκες πανστρατιάς, ακόμη και με την επιστροφή Λαλιώτη, σε ένα κόμμα που πριν από λίγο καιρό έμοιαζε ακυβέρνητο και αδύναμο να αντισταθεί στο μοιραίο.
Πρόκειται ίσως για την πιο ταχεία επιχείρηση εξωραϊσμού που έχει στηθεί ποτέ στην Ελλάδα, η οποία δεν έχει ουδεμία σχέση με την ουσία της πολιτικής, παρά μόνον με τις εντυπώσεις. Το ΠΑΣΟΚ, γνωρίζοντας ότι το πολιτικό μας σύστημα είναι κατά βάσιν προσωποκεντρικό, έρχεται να παρουσιάσει παραμονές των εκλογών ένα καινούργιο άφθαρτο, με κύρος στο εξωτερικό, πρόσωπο, για να καλύψει το κυριαρχούν αίτημα της αλλαγής και να απαλλαγεί από τη δυσαρέσκεια που προκαλούσε ο κ. Σημίτης και η αποτυχία του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος. Υπολογίζουν έτσι στο ΠΑΣΟΚ ότι ο Γιώργος Παναδρέου θα επιτύχει αυτό που δεν μπορούσε να κάνει ο πρωθυπουργός. Να καλύψει, δηλαδή, τα κενά που αφήνει η προγραμματική ατολμία της Νέας Δημοκρατίας, να διεισδύσει στο ΔΗΚΚΙ με τη συγκεχυμένη πολιτική ταυτότητα και να προκαλέσει τους χαλαρούς ψηφοφόρους του Συνασπισμού.
Λείπει η ουσία της πολιτικής
Οπως είπαμε, όμως, όλα τα παραπάνω κινούνται πρωτίστως στο πεδίο των εικόνων και της επικοινωνίας. Ελάχιστη σχέση έχουν με την ουσία της πολιτικής, η οποία προσδιορίζεται από άλλα αφανή και συνήθως μη μεταδιδόμενα από τα MME, όπως το νέο δάνειο ύψους 500 εκατ. ευρώ, που σπεύδει να λάβει την ημέρα ανακοίνωσης των διαδικασιών διαδοχής ο κ. Χριστοδουλάκης από τη διεθνή χρηματαγορά. Προφανώς το ελληνικό Δημόσιο αντιμετωπίζει ταμειακό πρόβλημα, όπως άλλωστε μαρτυρεί και ο έκτακτος δανεισμός της 18ης Δεκεμβρίου, ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Αλλά αυτά δεν είναι θέματα της παρούσης. Θα εξετασθούν μετά τις εκλογές ή, για να ακριβολογούμε, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οπότε και θα επιπέσουν τα βάρη της αφροσύνης όλης της περιόδου. Αυτό είναι ίσως και το δράμα της εσωτερικής πολιτικής μας που εξαντλείται στο φαίνεσθαι και χάνει τ’ άλλα τα πραγματικά, αυτά που στο τέλος θα προσδιορίσουν και το μέλλον μας.