Δεν είναι ασφαλώς και ό,τι το πιο σύνηθες για ένα πολιτικό κόμμα της χώρας και, πάντως, δεν είναι και το καλύτερο για ένα «προοδευτικό κίνημα», όπως αυτοπαρουσιάζεται το ΠΑΣΟΚ, να εξαγγέλλεται μέχρι και το ενδεχόμενο αλλαγής του ίδιου του ονόματός του κατά τη διάρκεια δηλώσεων του μη εκλεγμένου ακόμα -πλην όμως αδιαμφισβήτητου- νέου αρχηγού του, από το βήμα κιόλας του «Φόρεϊν Οφις» στο Λονδίνο.
Συνέβη κι αυτό, λοιπόν προχθές, κατόπιν επιλογής του κ. Γ. Παπανδρέου και ως γεγονός έχει -ειδικά για το ΠΑΣΟΚ- την ξεχωριστή συμβολική σημασία του. Και αυτόν τον συμβολισμό πώς να τον παραβλέψει κανείς, ιδιαιτέρως όταν η συζήτηση αφορά τα «σύμβολα» του κυβερνώντος κόμματος; Και ακόμα: Οταν ο όποιος διάλογος διεξάγεται αυτές τις ημέρες για το συγκεκριμένο ζήτημα εντός και εκτός του ΠΑΣΟΚ, γίνεται περισσότερο με συμβολισμούς και όχι επί τη βάσει συγκεκριμένων και θεσμοθετημένων εσωκομματικών διαδικασιών (όπως, λόγου χάριν, μέσα από έναν προσυνεδριακό διάλογο);
Χαρακτηριστικότερη, ίσως, όλων των επισημάνσεων ή σχολίων που έχουν γίνει ακόμα και στους κομματικούς διαδρόμους και τα παρασκήνια, είναι εκείνη η οποία αφορά στο όνομα του νέου αρχηγού: Ενας Παπανδρέου έφτιαξε το ΠΑΣΟΚ, λέγεται μεταξύ άλλων, με ευθεία αναφορά φυσικά στον ιδρυτή του Κινήματος Ανδρέα. Και μόνον ένας Παπανδρέου θα μπορούσε να το διαλύσει… Και τα βλέμματα όλα στρέφονται πλέον ανοιχτά στο πρόσωπο του νυν υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος άλλωστε ποτέ δεν έκρυψε τις προθέσεις του για την ανάγκη εκ βάθρων αλλαγών στο κόμμα.
Τα αρνητικά
«Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξεπεράσει τον εαυτό του», τονίζει χωρίς περιστροφές ο κ. Παπανδρέου και συνεχίζει την καταγραφή των αρνητικών στοιχείων που πρέπει να ξεπεραστούν: «Ως κόμμα έχουμε ταυτιστεί σήμερα με τον πιο συντηρητικό μηχανισμό της ελληνικής κοινωνίας – το ελληνικό κράτος. H αδυναμία μας να απεμπλακούμε από την αλληλοεξόντωση των κομματικών μηχανισμών στο κυνήγι της νομής της εξουσίας, δείχνει περίτρανα ότι χρειαζόμαστε την αναγέννηση». O κ. Παπανδρέου υπογραμμίζει πως «ο συντηρητισμός μας σήμερα έγκειται στο γεγονός ότι αποτελούμε ως μηχανισμός μια συλλογή πελατειακών ομάδων. Θα κριθούμε για το εάν έχουμε την τόλμη να σπάσουμε τα δικά μας δεσμά με τα μικροσυμφέροντα, το συντεχνιακό και πελατειακό κράτος. Επιτέλους χρειάζεται να ανακτήσουμε το κύρος μας ως κόμμα αρχών, ήθους, δημοκρατίας, συμμετοχής και διαφάνειας. Κάποτε πρέπει να ζητηθούν ευθύνες από ορισμένους, όχι ως τιμωρία, αλλά ως απαραίτητη προϋπόθεση ορθότητας και αποτελεσματικότητας. Και βέβαια, προϋπόθεση είναι να περιορίσουμε και τον βαθμό επηρεασμού του Κινήματος από εξωθεσμικούς παράγοντες».
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι κύρια προτεραιότητα του κ. Γ. Παπανδρέου είναι να αλλάξει ριζικά αυτό που «κληρονομεί». Δεν (του) αρκούν πλέον εγχειρήματα όπως «επανίδρυση», ανανέωση, μετεξέλιξη ή όπως αλλιώς ονομάστηκαν μετέωρα τέτοια βήματα του παρελθόντος. Μάλλον «βλέπει» προς την κατεύθυνση ίδρυσης ενός νέου πολιτικού φορέα, με όρια ευρύτερα εκείνων που έχει σήμερα το ΠΑΣΟΚ.
Ο κ. Παπανδρέου φαίνεται να έχει λάβει τις αποφάσεις του. Και όπως ο πατέρας του «αρνήθηκε» απλώς το 1974 να κληρονομήσει την Ενωση Κέντρου από το δικό του πατέρα και έκανε την υπέρβαση με τη δημιουργία του ΠΑΣΟΚ, τώρα και εκείνος αναζητεί την δική του υπέρβαση. Και σχεδιάζει την αναγκαία πορεία προς τον στόχο αυτόν. Πορεία της οποίας κρίσιμος σταθμός θα είναι ένα έκτακτο Συνέδριο (Ιδρυτικό) ίσως και εντός του τρέχοντος έτους. Κρίσιμο μέγεθος σε αυτήν την πορεία είναι η σε βάθος ανανέωση του πολιτικού προσωπικού και αυτό ήδη φαίνεται από τις πρώτες εξ αριστερών μεταγραφές. Αλλά και σε οργανωτικό επίπεδο έχει καταλήξει σε συγκεκριμένους άξονες. Και ο οργανωτικός αυτός Δεκάλογος για το νέο κόμμα έχει ως ακολούθως:
– O πρόεδρος του Κινήματος θα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία των μελών του ΠΑΣΟΚ.
– O γραμματέας του Κινήματος θα εκλέγεται επίσης με καθολική ψηφοφορία από τα μέλη τού Κινήματος ή, έστω, από το Συνέδριο.
– Τα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου θα εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία, χωρίς ποσοστά σταυροδοσίας από τα μέλη του Κινήματος ή, έστω, από το Συνέδριο.
– O γραμματέας και τα μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής θα εκλέγονται μαζί με τα μέλη της N.E. με καθολική ψηφοφορία των μελών του Νομού. O πρώτος στους σταυρούς προτίμησης θα ορίζεται αυτοδικαίως γραμματέας.
– Καθιερώνεται ποσόστωση γυναικών 50% σε όλα τα κομματικά Οργανα.
– O ορισμός των υποψηφίων για τις βουλευτικές εκλογές, των υποψηφίων για τις ευρωεκλογές και των υποψηφίων δημάρχων θα γίνεται μέσω προκριματικών εκλογών, με ποσόστωση γυναικών 50%.
– Τα μέλη των Τοπικών Οργανώσεων μετατρέπονται σε Κέντρα Πολιτικής και Εκπαιδευτικής Δράσης, όπου, εκτός από τις συναντήσεις των μελών της περιοχής, θα γίνονται δραστηριότητες θεματικού χαρακτήρα, εκπαίδευση και επιμόρφωση των στελεχών, μελών και φίλων του Κινήματος.
– Καθιερώνονται θεματικά συνέδρια, δημοψηφίσματα μελών με ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, για ενδεικτικές γνώμες της λαϊκής βάσης σε τρέχοντα θέματα.
– Οι Συντονιστικές Επιτροπές έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν όλα τα μέλη με τακτικά δελτία, με μπροσούρες και ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο, για τις μορφωτικές και θεματικές δραστηριότητες κάθε περιοχής.
— Δημιουργείται ένα Εκπαιδευτικό Κέντρο Προγράμματος, για την ενίσχυση των στελεχών, ιδιαιτέρως εκείνων που κατέχουν δημόσια αξιώματα.