Από το απόγευμα της περασμένης Κυριακής, όταν δηλαδή έφθασε στο Μπούργκενστοκ της Ελβετίας ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 1ης Απριλίου, το τι έγινε στο εν λόγω θέρετρο που βρίσκεται κοντά στην πόλη της Λουκέρνης, δύσκολα περιγράφεται. Επρόκειτο για έναν διπλωματικό μαραθώνιο, ο οποίος έθετε σε κατάσταση διαρκούς «κόκκινου συναγερμού» όλες τις αντιπροσωπείες, οι οποίες συμμετείχαν στις κρίσιμες διαβουλεύσεις για το Κυπριακό. Με δυσκολία μπορεί κάποιος να επιλέξει χαρακτηριστικά του κλίματος γεγονότα εκείνων των ημερών. Ας το επιχειρήσουμε όμως:
Δευτέρα μεσημέρι
Ο γ.γ. του ΟΗΕ κ. Κόφι Ανάν παραδίδει σχέδιο λύσεως του Κυπριακού και αναμένει, όπως λέει, τις παρατηρήσεις των δύο πλευρών. Η κίνηση αυτή αποτελεί αφετηρία συνεχών συσκέψεων και διεργασιών στα επιτελεία όλων των αντιπροσωπειών. Το κλίμα, ως προς τη στάση Ελλάδος και Τουρκίας, φαίνεται να ξεκαθαρίζει στη συνάντηση Καραμανλή – Ερντογάν, όταν διαπιστώνεται ότι υπάρχουν προβλήματα και δυσχέρειες στο Σχέδιο Ανάν.
Τρίτη απόγευμα
Ο κ. Χρήστος Βαλταδώρος, «μόνιμος σύνδεσμος» ενημέρωσης των δημοσιογράφων στο Κέντρο Τύπου Ελλήνων και Ελληνοκυπρίων, σχετικά με τα όσα διαδραματίζονταν κάπως μακρύτερα, στο απομονωμένο ξενοδοχείο των υψηλών αντιπροσωπειών, ενημέρωνε τα μέλη της αποστολής των εκπροσώπων του Τύπου ότι στις 9 μ.μ. θα αναχωρούσε λεωφορείο με κατεύθυνση εστιατόριο της Λουκέρνης, όπου θα παρέθετε δείπνο προς τιμήν τους ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Θ. Ρουσόπουλος. «Ολα καλά», με μόνη διαφορά ότι οι ανταποκρίσεις έπρεπε να κλείσουν σχετικά νωρίς – όχι, δηλαδή, σαν τις άλλες μέρες, όταν η δουλειά ολοκληρωνόταν αρκετά αργότερα… Η μόνη αυτή «διαφορά» προσέλαβε πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα, όταν σχεδόν μία ώρα πριν από το ραντεβού, γνωστοποιούνταν η είδηση ότι επρόκειτο να πραγματοποιηθεί «έκτακτη συνάντηση» των πρωθυπουργών κ. Καραμανλή και Ερντογάν. Το δείπνο δεν μπορούσε να ακυρωθεί. Τα δημοσιεύματα και οι ανταποκρίσεις για την επόμενη ημέρα δεν ήταν δυνατόν να μην έχουν την εν λόγω συνάντηση. Η λύση που βρέθηκε, άκουγε (αρχικά) στο όνομα «Χρήστος Βαλταδώρος». Μάθαινε τα νέα μέσω του κινητού τηλεφώνου από το Μπούργκενστοκ, ενημέρωνε τους δημοσιογράφους και αμέσως τότε, πάλι με χρήση κινητών τηλεφωνικών συσκευών, τα νέα έφθαναν σε εφημερίδες και στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης στην Αθήνα.
Οπως ήταν φυσικό, σε εκείνο το δείπνο δεν προσήλθε ο κ. Ρουσόπουλος. Αντ’ αυτού, οι μονίμως ευρισκόμενοι δίπλα του (και) για όλες τις ενημερώσεις κ. Γιάννης Ανδριανός και Γιώργος Κουμουτσάκος. Η κούραση και η ένταση από τα όσα είχαν προηγηθεί, ήταν εμφανής στα πρόσωπά τους. Ηπιαν λίγο κρασί «εις υγείαν» όλων, μίλησαν λίγο για τις ανθρώπινες στιγμές των διαπραγματεύσεων, και λίγη ώρα αργότερα, αποχωρούσαν άπαντες για την αναγκαία ξεκούραση: Νωρίς το επόμενο πρωί ξύπνημα και επιστροφή στην δουλειά.
Χωρίς χρονικό προσδιορισμό: «Απολαυστικό» ήταν αυτό που γινόταν με τα έγγραφα του ΟΗΕ. Ο λόγος, βεβαίως, ειδικά για το Σχέδιο Ανάν, τόσο στην πρώτη, όσο και στην τελική εκδοχή του. Η «διαρροή» τους στον Τύπο -και όχι μόνο στον ελληνικό βεβαίως- είχε ως αποτέλεσμα να «πάρουν φωτιά» τα φωτοτυπικά μηχανήματα. Δεν μιλάμε ασφαλώς και για τις περίπου 10.000 σελίδες. Αλλά τα κύρια σημεία του. Τις -πολλές ούτως ή άλλως- σελίδες με τις επίμαχες «πρόνοιες».
Ως προς την επίσημη εκδοχή του τι συνέβαινε στα επιτελεία των αντιπροσωπειών; Αρμόδιοι συνεργάτες κουβαλούσαν χαρτοκιβώτια με το πλήρες κείμενο, αλλά και με δισκέτες για την ηλεκτρονική επεξεργασία του. Τέτοια δισκέτα, δυστυχώς, δεν έφθασε στα χέρια των δημοσιογράφων. «Κακώς»: θα διευκόλυνε τη δουλειά τους τα μέγιστα.
Τετάρτη πρωί (1)
Από την περίοδο που η ελληνική αποστολή βρισκόταν στην Ελβετία, είναι τελικώς δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς την πιο δύσκολη, την πιο κουραστική ή και πιεστική ημέρα για τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών. Αν όχι η περισσότερο, σίγουρα όμως μία από τις πλέον πιεστικές ημέρες για τον κ. Π. Μολυβιάτη, ήταν η τελευταία ημέρα των διαπραγματεύσεων. Γενικώς ήταν ιδιαιτέρως κρίσιμη. Το έλεγαν και οι Τούρκοι. Αλλά ειδικώς το πρόγραμμα για τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ήταν τότε ιδιαίτερα φορτωμένο. Επιχειρώντας να το συνοψίσουμε, καταγράφουμε τα ακόλουθα:
Ωρα 08.00: Δέχεται τηλεφώνημα από τον ομόλογό του της Βρετανίας κ. Τζακ Στρο. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών ασκεί με τον τρόπο του πίεση. Ο κ. Μολυβιάτης τού περιγράφει την κατάσταση, όπως μέχρι αυτήν τη στιγμή διαμορφώνεται στις συζητήσεις του Μπούργκενστοκ.
Ωρα 09.00: Είναι παρών σε μία ακόμη συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Τάσσο Παπαδόπουλο.
Ωρα 10.00: Συναντάται με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο κ. Γκίντερ Φερχόιγκεν, και του εκφράζει το ζωηρό ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς «να μην υπάρξουν μόνιμες και σημαντικές αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο».
Ωρα 10.15: Είναι η στιγμή της συναντήσεως του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή με τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών.
Ωρα 10.50: Νέο τηλεφώνημα «πίεσης». Αυτήν τη φορά από τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Κόλιν Πάουελ. Του εκφράζει «το ενδιαφέρον της χώρας του, να εξαντληθούν όλες οι προσπάθειες για την εξεύρεση μια συμφωνημένης λύσεως».
Ωρα 11.00: Εχουμε και την… Αθήνα. Ετσι, και κατόπιν επιθυμίας του πρωθυπουργού, επικοινωνεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο και τον ενημερώνει για τις εξελίξεις. Αμέσως μετά ο υπουργός Εξωτερικών επικοινωνεί και με τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολιτεύσεως, όπως επίσης και με τους πρώην πρωθυπουργούς κ. Κ. Σημίτη και Κ. Μητσοτάκη, για να τους ενημερώνει για τις εξελίξεις.
Ωρα 11.30: Μία ακόμα συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Αμπντουλάχ Γκιουλ.
Χωρίς συγκεκριμένη ώρα, συμμετοχή στις διαρκείς συνεδριάσεις των Επιτροπών που ασχολούνταν με την μελέτη των κειμένων του ΟΗΕ και την επεξεργασία προτάσεων. Εννοείται, επίσης, ότι είναι διαρκής η επικοινωνία με την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Τετάρτη πρωί (2)
Ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Βαληνάκης συναντάται με τον κ. Ντε Σότο και του παραδίδει υπόμνημα με τις θέσεις της ελληνικής κυβερνήσεως για σημαντικά ζητήματα των συζητήσεων σχετικά με το Κυπριακό. Ηταν, αυτή, από τις ελάχιστες δημόσιες εμφανίσεις του κ. Βαληνάκη, το έργο του οποίου πίσω από τις κλειστές πόρτες των συσκέψεων και η συμμετοχή του στο σύνολο των διεργασιών, ήταν χωρίς διακοπή.
Τετάρτη μεσημέρι
Ισως η πιο «δυνατή» στιγμή της ενημερώσεως του Τύπου από την ελληνική αντιπροσωπεία και ταυτόχρονα, η πιο δυνατή στιγμή της ελληνικής διπλωματίας στο Μπούργκενστοκ. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Θ. Ρουσόπουλος προσέρχεται στο Κέντρο Τύπου και δηλώνει: «Με τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι μεγάλες οι πιθανότητες εξεύρεσης μιας συμφωνημένης λύσεως».
Καθώς είναι περίπου γνωστό το παρασκήνιο των προηγούμενων ημερών και ωρών, η δήλωση αυτή έδωσε για μια στιγμή την αίσθηση του πλήρους αδιεξόδου. Τα μεσάνυχτα της ίδιας ημέρας, έκλεινε και ο γύρος της Ελβετίας, τον οποίο -ως γνωστόν- προέβλεπε η περίφημη συμφωνία της Νέας Υόρκης από τις 13 Φεβρουαρίου. Οπότε, τι άλλο θα μπορούσε να υποθέσει κανείς μόλις άκουγε εκείνη τη στιγμή τον κ. Ρουσόπουλο; Αυτό το «άλλο», ως υπόθεση εργασίας, έκανε την εμφάνισή του λίγα λεπτά μετά στις μεταξύ των δημοσιογράφων συζητήσεις: Με την ξαφνική αυτή σκλήρυνση της στάσης της ελληνικής πλευράς, έπεφτε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Μπούργκενστοκ, ένα εξαιρετικά ισχυρό χαρτί.
Δεν πέρασε πολλή ώρα, και τα μαντάτα από το ξενοδοχείο όπου και το θέατρο των εξελίξεων μεταξύ των αντιπροσωπειών ΟΗΕ – Ελλάδας – Τουρκίας – Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων, έλεγαν ότι με τη δημοσιοποίηση αυτής της θέσεως εκ μέρους της ελληνικής κυβερνήσεως, το μεγάλο «παζάρι» άρχιζε – με τις όποιες, λίγες τέλος πάντων, ελπίδες να άλλαζε κάτι μέχρι τη στιγμή που θα έδινε στα ενδιαφερόμενα μέρη το τελικό σχέδιό του ο κ. Κόφι Ανάν.
Τετάρτη βράδυ
Ο κ. Ανάν προσκαλεί σε μια τελευταία συνάντηση τους πρωθυπουργούς Ελλάδος και Τουρκίας, προκειμένου να τους ενημερώσει για την ύστερα από ελάχιστες ώρες δημοσιοποίηση και παράδοση του τελικού του σχεδίου. Η συνάντηση γίνεται σε… ουδέτερο έδαφος στο λόμπι του ξενοδοχείου.
1η πρωινή Πέμπτης
Ο κ. Ανάν παρουσιάζει το τελικό του σχέδιο, και ακολουθούν μακροσκελέστατες δηλώσεις του κ. Ερντογάν, μια μικρή αλλά σαφέστατη προς κάθε κατεύθυνση δήλωση του κ. Καραμανλή, και μίνι συνέντευξη Τύπου του σχεδόν πάντα χαμογελαστού -και εξαιρετικού, όπως αποδείχθηκε για ακόμη μία φορά- διπλωμάτη κ. Αλβαρο Ντε Σότο. Εκτός των άλλων, πάντως, η αλήθεια είναι ότι ο κ. Ντε Σότο είναι από ενδυματολογικής πλευράς πάντα στη μόδα – όσο και εάν η τελευταία της εκδοχή, δηλαδή ριγέ κουστούμι και καρό πουκάμισο, δεν μοιάζει καθόλου ελκυστική…
02.00 Πέμπτης
Ο κ. Καραμανλής και το επιτελείο των στενών συνεργατών του, έχοντας ήδη κάνει τη σχετική προετοιμασία, αποχωρούν από το Μπούργκενστοκ. Οχι με ελικόπτερο όπως αρχικά λεγόταν, αλλά οδικώς και μετά έχοντας εξασφαλίσει ειδική άδεια από το αεροδρόμιο της Ελβετίας, πτήση επιστροφής για την Αθήνα.
Ολες τις ημέρες
Το Κέντρο Τύπου για τους Ελληνες δημοσιογράφους, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ήταν το καλύτερο δυνατό που θα μπορούσε, δεδομένων των συνθηκών του συγκεκριμένου ξενοδοχείου όπου είχαν «στρατοπεδεύσει» οι ανταποκριτές των ΜΜΕ. Μεγάλο, συγκριτικά με τους άλλους χώρους του μάλλον μικρού ξενοδοχείου, αλλά και πάλι όχι τόσο όσο θα έπρεπε για να φιλοξενήσει τον αριθμό των δημοσιογράφων που έπρεπε να κάνουν τη δουλειά τους. Λίγες έως ελάχιστες ήταν οι τηλεφωνικές γραμμές – κάποτε ορισμένες ήταν και εκτός λειτουργίας για κάποια ώρα. Πολύ λιγότερα από τα αναγκαία ήταν τα κομπιούτερ – ευτυχώς είχαμε ειδοποιηθεί και όσοι μπόρεσαν έφεραν μαζί τους φορητά pc. Για τη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποστολή των ανταποκρίσεων, πάντως, ήταν αναπόφευκτο να κάνουμε χρήση του καλωδίου σύνδεσης ενός εκ των δύο (μόνο) συσκευών fax που ήταν στη διάθεσή μας. Ετσι, «ρίχναμε» κάποιους εκ των συναδέλφων μας που επιθυμούσαν να στείλουν τα χειρόγραφά τους στην Αθήνα, ενώ παράλληλα κάνοντας την προαναφερόμενη «σύνδεση», απειθαρχούσαμε και στην ανακοίνωση που έλεγε να μην το… κάνουμε, να μην αποσυνδέουμε δηλαδή τη γραμμή του fax.
Δεν καταφέραμε, ωστόσο, να μην αγνοήσουμε -με την καλή έννοια…- τη σχετική ανακοίνωση που είχαν αναρτήσει οι άνθρωποι που είχαν έρθει από τη Γενική Γραμματεία Τύπου και το Μέγαρο Μαξίμου για να μας διευκολύνουν στην εργασία μας (και τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο, αφού όχι μόνο τα κατάφεραν έξοχα, αλλά και επειδή μπόρεσαν και άντεξαν την εξαιρετικά δύσκολη φυλή των δημοσιογράφων). Την ίδια απειθαρχία επιδείξαμε και ως προς μια άλλη γραπτή ανακοίνωση, μέσω της οποίας εζητείτο να μη γίνεται χρήση μιας συγκεκριμένης τηλεφωνικής συσκευής, διότι χρησίμευε για υπηρεσιακούς λόγους. Εμείς πολλές φορές αγνοήσαμε και το συγκεκριμένο αίτημα – πίεση χρόνου, ανάγκη άμεσης επικοινωνίας με τις εφημερίδες, και έλλειψη, όπως προαναφέρθηκε, αρκετών τηλεφωνικών γραμμών…
Ολες τις ημέρες (2)
Οι Ελβετοί είναι «απίθανοι». Εχουν μιαν απίστευτη ηρεμία στις κινήσεις τους, η οποία ήρθε σε πολλές περιπτώσεις σε «σύγκρουση» με το ελληνικό άγχος και ταμπεραμέντο. Οχι πως δεν ήταν ευγενείς. Οχι πως δεν έκαναν ό,τι το καλύτερο μπορούσαν -στις περισσότερες των περιπτώσεων- για να εξυπηρετήσουν τους… θορυβώδεις επισκέπτες τους. Αλλά, πώς να αντέξει κανείς, όταν πραγματικά «καίγεται» να βρει ορισμένα μικρά τεχνικά μέσα για να διευκολυνθεί για την εργασία του (όπως, επί παραδείγματι, μπαλαντέζες ρεύματος και «πολύμπριζα», προκειμένου να εξυπηρετηθούν για την χρήση των φορητών υπολογιστών τρεις και τέσσερις δημοσιογράφοι, από μία πρίζα) και ο Ελβετός τεχνικός έπειτα από… πολύ προβληματισμό σου έλεγε δεν έχω.
Μπουργκενστοκ. Ωρα 09.00: Είναι παρών σε μία ακόμη συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Τάσσο Παπαδόπουλο.
Ωρα 10.00: Συναντάται με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο κ. Γκίντερ Φερχόιγκεν, και του εκφράζει το ζωηρό ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς «να μην υπάρξουν μόνιμες και σημαντικές αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο».
Ωρα 10.15: Είναι η στιγμή της συναντήσεως του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή με τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών.
Ωρα 10.50: Νέο τηλεφώνημα «πίεσης». Αυτήν τη φορά από τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Κόλιν Πάουελ. Του εκφράζει «το ενδιαφέρον της χώρας του, να εξαντληθούν όλες οι προσπάθειες για την εξεύρεση μια συμφωνημένης λύσεως».
Ωρα 11.00: Εχουμε και την… Αθήνα. Ετσι, και κατόπιν επιθυμίας του πρωθυπουργού, επικοινωνεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο και τον ενημερώνει για τις εξελίξεις. Αμέσως μετά ο υπουργός Εξωτερικών επικοινωνεί και με τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολιτεύσεως, όπως επίσης και με τους πρώην πρωθυπουργούς κ. Κ. Σημίτη και Κ. Μητσοτάκη, για να τους ενημερώνει για τις εξελίξεις.
Ωρα 11.30: Μία ακόμα συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Αμπντουλάχ Γκιουλ.
Χωρίς συγκεκριμένη ώρα, συμμετοχή στις διαρκείς συνεδριάσεις των Επιτροπών που ασχολούνταν με την μελέτη των κειμένων του ΟΗΕ και την επεξεργασία προτάσεων. Εννοείται, επίσης, ότι είναι διαρκής η επικοινωνία με την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Τετάρτη πρωί (2)
Ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Βαληνάκης συναντάται με τον κ. Ντε Σότο και του παραδίδει υπόμνημα με τις θέσεις της ελληνικής κυβερνήσεως για σημαντικά ζητήματα των συζητήσεων σχετικά με το Κυπριακό. Ηταν, αυτή, από τις ελάχιστες δημόσιες εμφανίσεις του κ. Βαληνάκη, το έργο του οποίου πίσω από τις κλειστές πόρτες των συσκέψεων και η συμμετοχή του στο σύνολο των διεργασιών, ήταν χωρίς διακοπή.
Τετάρτη μεσημέρι
Ισως η πιο «δυνατή» στιγμή της ενημερώσεως του Τύπου από την ελληνική αντιπροσωπεία και ταυτόχρονα, η πιο δυνατή στιγμή της ελληνικής διπλωματίας στο Μπούργκενστοκ. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Θ. Ρουσόπουλος προσέρχεται στο Κέντρο Τύπου και δηλώνει: «Με τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι μεγάλες οι πιθανότητες εξεύρεσης μιας συμφωνημένης λύσεως».
Καθώς είναι περίπου γνωστό το παρασκήνιο των προηγούμενων ημερών και ωρών, η δήλωση αυτή έδωσε για μια στιγμή την αίσθηση του πλήρους αδιεξόδου. Τα μεσάνυχτα της ίδιας ημέρας, έκλεινε και ο γύρος της Ελβετίας, τον οποίο -ως γνωστόν- προέβλεπε η περίφημη συμφωνία της Νέας Υόρκης από τις 13 Φεβρουαρίου. Οπότε, τι άλλο θα μπορούσε να υποθέσει κανείς μόλις άκουγε εκείνη τη στιγμή τον κ. Ρουσόπουλο; Αυτό το «άλλο», ως υπόθεση εργασίας, έκανε την εμφάνισή του λίγα λεπτά μετά στις μεταξύ των δημοσιογράφων συζητήσεις: Με την ξαφνική αυτή σκλήρυνση της στάσης της ελληνικής πλευράς, έπεφτε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Μπούργκενστοκ, ένα εξαιρετικά ισχυρό χαρτί.
Δεν πέρασε πολλή ώρα, και τα μαντάτα από το ξενοδοχείο όπου και το θέατρο των εξελίξεων μεταξύ των αντιπροσωπειών ΟΗΕ – Ελλάδας – Τουρκίας – Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων, έλεγαν ότι με τη δημοσιοποίηση αυτής της θέσεως εκ μέρους της ελληνικής κυβερνήσεως, το μεγάλο «παζάρι» άρχιζε – με τις όποιες, λίγες τέλος πάντων, ελπίδες να άλλαζε κάτι μέχρι τη στιγμή που θα έδινε στα ενδιαφερόμενα μέρη το τελικό σχέδιό του ο κ. Κόφι Ανάν.
Τετάρτη βράδυ
Ο κ. Ανάν προσκαλεί σε μια τελευταία συνάντηση τους πρωθυπουργούς Ελλάδος και Τουρκίας, προκειμένου να τους ενημερώσει για την ύστερα από ελάχιστες ώρες δημοσιοποίηση και παράδοση του τελικού του σχεδίου. Η συνάντηση γίνεται σε… ουδέτερο έδαφος στο λόμπι του ξενοδοχείου.
1η πρωινή Πέμπτης
Ο κ. Ανάν παρουσιάζει το τελικό του σχέδιο, και ακολουθούν μακροσκελέστατες δηλώσεις του κ. Ερντογάν, μια μικρή αλλά σαφέστατη προς κάθε κατεύθυνση δήλωση του κ. Καραμανλή, και μίνι συνέντευξη Τύπου του σχεδόν πάντα χαμογελαστού -και εξαιρετικού, όπως αποδείχθηκε για ακόμη μία φορά- διπλωμάτη κ. Αλβαρο Ντε Σότο. Εκτός των άλλων, πάντως, η αλήθεια είναι ότι ο κ. Ντε Σότο είναι από ενδυματολογικής πλευράς πάντα στη μόδα – όσο και εάν η τελευταία της εκδοχή, δηλαδή ριγέ κουστούμι και καρό πουκάμισο, δεν μοιάζει καθόλου ελκυστική…
02.00 Πέμπτης
Ο κ. Καραμανλής και το επιτελείο των στενών συνεργατών του, έχοντας ήδη κάνει τη σχετική προετοιμασία, αποχωρούν από το Μπούργκενστοκ. Οχι με ελικόπτερο όπως αρχικά λεγόταν, αλλά οδικώς και μετά έχοντας εξασφαλίσει ειδική άδεια από το αεροδρόμιο της Ελβετίας, πτήση επιστροφής για την Αθήνα.
Ολες τις ημέρες
Το Κέντρο Τύπου για τους Ελληνες δημοσιογράφους, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ήταν το καλύτερο δυνατό που θα μπορούσε, δεδομένων των συνθηκών του συγκεκριμένου ξενοδοχείου όπου είχαν «στρατοπεδεύσει» οι ανταποκριτές των ΜΜΕ. Μεγάλο, συγκριτικά με τους άλλους χώρους του μάλλον μικρού ξενοδοχείου, αλλά και πάλι όχι τόσο όσο θα έπρεπε για να φιλοξενήσει τον αριθμό των δημοσιογράφων που έπρεπε να κάνουν τη δουλειά τους. Λίγες έως ελάχιστες ήταν οι τηλεφωνικές γραμμές – κάποτε ορισμένες ήταν και εκτός λειτουργίας για κάποια ώρα. Πολύ λιγότερα από τα αναγκαία ήταν τα κομπιούτερ – ευτυχώς είχαμε ειδοποιηθεί και όσοι μπόρεσαν έφεραν μαζί τους φορητά pc. Για τη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποστολή των ανταποκρίσεων, πάντως, ήταν αναπόφευκτο να κάνουμε χρήση του καλωδίου σύνδεσης ενός εκ των δύο (μόνο) συσκευών fax που ήταν στη διάθεσή μας. Ετσι, «ρίχναμε» κάποιους εκ των συναδέλφων μας που επιθυμούσαν να στείλουν τα χειρόγραφά τους στην Αθήνα, ενώ παράλληλα κάνοντας την προαναφερόμενη «σύνδεση», απειθαρχούσαμε και στην ανακοίνωση που έλεγε να μην το… κάνουμε, να μην αποσυνδέουμε δηλαδή τη γραμμή του fax.
Δεν καταφέραμε, ωστόσο, να μην αγνοήσουμε -με την καλή έννοια…- τη σχετική ανακοίνωση που είχαν αναρτήσει οι άνθρωποι που είχαν έρθει από τη Γενική Γραμματεία Τύπου και το Μέγαρο Μαξίμου για να μας διευκολύνουν στην εργασία μας (και τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο, αφού όχι μόνο τα κατάφεραν έξοχα, αλλά και επειδή μπόρεσαν και άντεξαν την εξαιρετικά δύσκολη φυλή των δημοσιογράφων). Την ίδια απειθαρχία επιδείξαμε και ως προς μια άλλη γραπτή ανακοίνωση, μέσω της οποίας εζητείτο να μη γίνεται χρήση μιας συγκεκριμένης τηλεφωνικής συσκευής, διότι χρησίμευε για υπηρεσιακούς λόγους. Εμείς πολλές φορές αγνοήσαμε και το συγκεκριμένο αίτημα – πίεση χρόνου, ανάγκη άμεσης επικοινωνίας με τις εφημερίδες, και έλλειψη, όπως προαναφέρθηκε, αρκετών τηλεφωνικών γραμμών…
Ολες τις ημέρες (2)
Οι Ελβετοί είναι «απίθανοι». Εχουν μιαν απίστευτη ηρεμία στις κινήσεις τους, η οποία ήρθε σε πολλές περιπτώσεις σε «σύγκρουση» με το ελληνικό άγχος και ταμπεραμέντο. Οχι πως δεν ήταν ευγενείς. Οχι πως δεν έκαναν ό,τι το καλύτερο μπορούσαν -στις περισσότερες των περιπτώσεων- για να εξυπηρετήσουν τους… θορυβώδεις επισκέπτες τους. Αλλά, πώς να αντέξει κανείς, όταν πραγματικά «καίγεται» να βρει ορισμένα μικρά τεχνικά μέσα για να διευκολυνθεί για την εργασία του (όπως, επί παραδείγματι, μπαλαντέζες ρεύματος και «πολύμπριζα», προκειμένου να εξυπηρετηθούν για την χρήση των φορητών υπολογιστών τρεις και τέσσερις δημοσιογράφοι, από μία πρίζα) και ο Ελβετός τεχνικός έπειτα από… πολύ προβληματισμό σου έλεγε δεν έχω.