Περί τα τέλη Νοεμβρίου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το σχέδιο νόμου για την εξυγίανση των ΔΕΚΟ, το οποίο αποτελεί την αιχμή του δεύτερου «κύματος» του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της κυβέρνησης. Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμούν ότι η προώθησή του θα επιφέρει μία σχετική αναταραχή ώς τα τέλη του χρόνου λόγω των αναμενόμενων αντιδράσεων από τα συνδικάτα. Επικαλούμενοι, ωστόσο, και τα στοιχεία των τελευταίων δημοσκοπήσεων, οι συνεργάτες του πρωθυπουργού προβλέπουν ότι οι αντιδράσεις θα είναι ελεγχόμενες και εντός ορίων, αφού η πλειονότητα των πολιτών ενθαρρύνει τέτοιες πρωτοβουλίες και επικροτεί την απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει τομές και ρήξεις στον προβληματικό δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Η άρση της μονιμότητας
Και αυτή η πρωτοβουλία της κυβέρνησης, πάντως, δεν στερείται προβλημάτων καθώς πολλά από τα ζητήματα που επιδιώκεται να ρυθμιστούν με το εν λόγω σχέδιο νόμου, εμφανίζονται δυσεπίλυτα.
Πρώτα απ’ όλα, το φλέγον θέμα της άρσης της μονιμότητας των νεοπροσλαμβανόμενων στις ΔΕΚΟ, το οποίο προανήγγειλε ήδη ο πρωθυπουργός K. Καραμανλής κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ. Στις δημόσιες τοποθετήσεις, τα κυβερνητικά στελέχη μνημονεύουν τη συμφωνία που επετεύχθη στον OTE, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αποτελεί πυξίδα και για τις υπόλοιπες ΔΕΚΟ. Οπως, όμως, παραδέχονται στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες υπουργοί και κορυφαία στελέχη, σε πολλές από τις ΔΕΚΟ θα είναι εξαιρετικά δύσκολη η εξεύρεση ανάλογου συναινετικού πεδίου με τους εργαζομένους, και ως εκ τούτου, τυχόν νομοθετική καθιέρωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου ώς την κύρια μορφή συμβάσεων που θα πρέπει να έχουν οι νεοπροσλαμβανόμενοι σε όλες τις ΔΕΚΟ, θα δημιουργήσει έντονα συγκρουσιακό κλίμα.
Παράλληλες αρμοδιότητες
Ενα δεύτερο ζήτημα, που προκαλεί έντονες συζητήσεις και τριβές στο εσωτερικό της κυβέρνησης είναι η ρύθμιση που προωθεί ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφης για να λύσει τα εκτεταμένα προβλήματα που μέχρι σήμερα δημιουργούνται λόγω των παράλληλων αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπουργών για τη λειτουργία των ΔΕΚΟ. Οπως είναι γνωστό, σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, την οικονομική αρμοδιότητα την έχει ο υπουργός Οικονομίας, ενώ την ουσιαστική αρμοδιότητα για τη λειτουργία των ΔΕΚΟ την έχουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί.
Κατά τους συνεργάτες του υπουργού Οικονομίας, αυτό το καθεστώς δημιουργεί πολλές τριβές, διότι ο μεν μέτοχος των ΔΕΚΟ (που είναι ο υπουργός Οικονομίας) σήμερα δεν παρεμβαίνει -αν και έχει το δικαίωμα- στη χάραξη της τρέχουσας πολιτικής των ΔΕΚΟ, οι δε πολιτικοί προϊστάμενοι υπουργοί αυτών, δεν μπορούν να έχουν λόγο στις οικονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται για τις επιχειρήσεις που έχουν στους τομείς ευθύνης τους. Πάντα κατά τους συνεργάτες του κ. Αλογοσκούφη, με τη ρύθμιση που θα προωθηθεί, οι υπουργοί θα αποκτήσουν πλέον συναρμοδιότητα στα οικονομικά των ΔΕΚΟ και ως εκ τούτου και συνυπευθυνότητα. «Σήμερα, το πρόγραμμα εξυγίανσης μιας ΔΕΚΟ το εγκρίνει ο υπουργός Οικονομίας. Οταν θα αλλάξει το σύστημα, οι αποφάσεις, όπως και οι ευθύνες, θα λαμβάνονται από κοινού με τον συναρμόδιο υπουργό», προσθέτουν οι ίδιες πηγές. H λογική αυτή του κ. Αλογοσκούφη, ωστόσο, δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνους όλους τους υπουργούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι τουλάχιστον από τους συναδέλφους του που έχουν στους τομείς ευθύνης τους ΔΕΚΟ, παραμένουν επιφυλακτικοί, διακρίνοντας στον ορίζοντα, τον κίνδυνο της αποψίλωσής τους από αρμοδιότητες και αποφάσεις που αφορούν σε διορισμούς συμβουλίων κ.α. «Και με το ισχύον σύστημα, ο υπουργός Οικονομίας έχει δικαίωμα να «ξηλώσει» ολόκληρη τη διοίκηση μιας ΔΕΚΟ αν το κρίνει αναγκαίο», απαντούν συνεργάτες του κ. Αλογοσκούφη, θέλοντας να καταρρίψουν τη σχετική επιχειρηματολογία.
Στο σχέδιο νόμου που προωθείται, θα περιλαμβάνονται ακόμη διατάξεις για την εταιρική διακυβέρνηση, με την οποία θα ξεκαθαρίζονται οι αρμοδιότητες και τα όρια ευθύνης προέδρων Δ.Σ και διευθυνόντων συμβούλων, την είσοδο διεθνών λογιστικών προτύπων καθώς και για τον εξορθολογισμό των αμοιβών των διοικητικών συμβουλίων. «Μέχρι σήμερα, επικρατεί χάος, διότι επί πολλά χρόνια, δεν υπήρχε συγκεκριμένο κριτήριο για το ύψος των αμοιβών», τονίζουν κύκλοι του ΥΠΕΘΟ.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο, πάντως, άπαντες προετοιμάζονται για ένα δύσκολο πεντάμηνο κατά τη διάρκεια του οποίου, θα εντείνονται οι αντιδράσεις για τις αλλαγές που θα επιχειρηθούν σε ζημιογόνες ΔΕΚΟ (πολεμική βιομηχανία, συγκοινωνίες), αλλά και για την υπόθεση της Ολυμπιακής. Στις δυσκολίες της περιόδου θα πρέπει να προστεθούν και οι χαμηλές προβλέψεις κονδυλίων που θέτει το ΥΠΕΘΟ του υπό κατάρτιση νέου προϋπολογισμού, οι οποίες δεν επιτρέπουν σε πολλά κυβερνητικά στελέχη να υλοποιήσουν πολιτικές που έχουν ήδη εξαγγείλει (π.χ. προσλήψεις στον χώρο της Υγείας).
Αισιοδοξούν
Το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου, ωστόσο, διατηρεί ακμαία την αισιοδοξία του, θεωρώντας ότι η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ και οι δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν δικαιώνουν πλήρως την επιλογή του κ. Καραμανλή για «αυτοσυγκράτηση» στις παροχές και ρεαλισμό στις δεσμεύσεις. Οπως λένε, η κομβική επιλογή του πρωθυπουργού για επένδυση στον μονόδρομο των μεταρρυθμίσεων, τον βοηθά να διατηρήσει την πολιτική κυριαρχία έναντι του ΠΑΣΟΚ και του Γ. Παπανδρέου.
«Ο στόχος του πρωθυπουργού να καταγραφεί ως ένας τολμηρός, αλλά και συνετός μεταρρυθμιστής» θα δικαιωθεί μέχρι τέλους, λέει το Μέγαρο Μαξίμου, εκτιμώντας ότι η κοινή γνώμη πλέον δεν αναμένει ούτε εύκολες, ούτε σύντομες λύσεις στο οικονομικό προβλημα της χώρας. Οπως προσθέτουν οι ίδιοι κύκλοι, το στοίχημα του κ. Καραμανλή μετατίθεται για το 2007, όταν θα πρέπει να πείσει την κοινή γνώμη ότι έχει σταθεροποιήσει την οικονομία και δύναται να ασκήσει πολιτική παροχών.