Με πυρετώδεις διαβουλεύσεις που συνεχίζονταν με αρκετές ελπίδες επιτυχίας, μέχρι αργά τη νύχτα στο τρίγωνο Λονδίνου – Αθηνών – Λευκωσίας, επανελήφθησαν χθες οι προσπάθειες διαμόρφωσης της απάντησης που θα δοθεί από ευρωπαϊκής πλευράς στη μονομερή δήλωση της Αγκυρας, με την οποία αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η βρετανική προεδρία, παρουσίασε, σε χθεσινή έκτακτη συνεδρίαση των πρέσβεων – μονίμων αντιπροσώπων των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες, νέο σχέδιο του κειμένου που, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, προσεγγίζει πλέον σημαντικά τις κυπριακές και ελληνικές θέσεις.
Απρόσμενο εμπόδιο
Ωστόσο, συμφωνία δεν επήλθε, μεταξύ άλλων γιατί η κυπριακή αντιπροσωπεία βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα επιπλέον, απρόσμενο, εμπόδιο: το γεγονός ότι την ώρα της συνεδρίασης, ο Κύπριος πρόεδρος, Τάσσος Παπαδόπουλος βρισκόταν εκτός επικοινωνίας, εν πτήσει από τη Νέα Υόρκη προς το Λονδίνο.
Σε ό,τι αφορά το νέο σχέδιο του κειμένου, αυτό ικανοποιεί τη βασικότερη επιδίωξη, που ήταν να συνδεθεί η απαίτηση αναγνώρισης της Κύπρου, όχι με την μελλοντική (και κάπως αβέβαιη) προσχώρηση της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά με την ίδια την ενταξιακή διαδικασία.
Ετσι, η συγκεκριμένη, πέμπτη κατά σειράν, παράγραφος του κειμένου, προβλέπει τώρα ότι: «H αναγνώριση όλων των κρατών – μελών αποτελεί αναγκαία συνιστώσα της ενταξιακής διαδικασίας», όπως ακριβώς είχε ζητήσει η Αθήνα, και όχι, όπως αναφερόταν προηγουμένως, «αναγκαία συνιστώσα της προσχώρησης».
Η κύρια εκκρεμότητα τώρα είναι η άρθρωση αυτής της απαίτησης με τη μνεία στις προσπάθειες επίλυσης του κυπριακού μέσω του ΟΗΕ.
Οπως είναι φυσικό, η Λευκωσία (η οποία θα προτιμούσε να μην αναφέρεται πουθενά στο κείμενο το θέμα μιας ενδεχόμενης λύσης), προσπαθεί να υπάρξει ο μέγιστος δυνατός διαχωρισμός μεταξύ των δύο θεμάτων.
Η σχετική παράγραφος, έκτη κατά σειράν στο κείμενο, είναι τοποθετημένη αμέσως μετά την προαναφερθείσα περί αναγνώρισης και σημειώνει ότι: «στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κράτη – μέλη συμφωνούν στη σημασία της στήριξης των προσπαθειών που καταβάλλει ο γ.γ. του OHE να επιτύχει συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές επί των οποίων είναι θεμελιωμένη η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς και ότι μια δίκαιη και διαρκή διευθέτηση λύση θα συμβάλει στην ειρήνη, στη σταθερότητα και στις αρμονικές σχέσεις στην περιοχή».
Ηδη το εδάφιο αυτό είναι ελαφρώς βελτιωμένο σε σχέση με εκείνο που παρουσιάσθηκε αρχικά. Τούτο γιατί η διατύπωση (στα αγγλικά) παραπέμπει στο σύνολο του κειμένου μάλλον, παρά στην παράγραφο περί αναγνώρισης. Επίσης, έχει προστεθεί η υπόμνηση των, σημαντικών για την Κύπρο, ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και, κυρίως, αποτελεί πλέον χωριστή παράγραφο και όχι σκέλος της παραγράφου «5» περί αναγνώρισης.
Γαλλική πρόταση
Τώρα, επιδίωξη της ελληνικής και κυπριακής πλευράς είναι είτε η ακόμα μεγαλύτερη λεκτική αποδυνάμωση του κειμένου είτε η… μετατόπιση της παραγράφου, ώστε αυτή να μη συνδέεται πλέον με την περί αναγνώρισης.
Μια λύση γι’ αυτό έχει προτείνει η Γαλλία: την παρεμβολή μεταξύ των παραγράφων περί αναγνώρισης και επίλυσης, της νυν έβδομης και τελευταίας παραγράφου του κειμένου, που αναφέρει ότι: «Το Συμβούλιο θα διασφαλίσει την εξέταση το 2006, της προόδου που θα συντελεστεί σε όλα αυτά τα θέματα».
Στο σημείο αυτό διεκόπη η χθεσινή συνεδρίαση, όμως δεδομένου ότι η απόσταση που χωρίζει πια τις δύο πλευρές είναι κατά κοινή ομολογία πολύ μικρή, στις Βρυξέλλες ήταν διάχυτη η ελπίδα ότι η επίτευξη λύσης είναι πλέον ζήτημα ολίγων ημερών εάν όχι και ωρών.