Οι προτάσεις είναι πολλές, αρκετές από αυτές ρηξικέλευθες, το ζήτημα είναι ποιες θα υιοθετηθούν και πώς θα ανάψει ο διάλογος και η αντιπαράθεση, όταν κατατεθούν και οι προτάσεις της αντιπολίτευσης για τη συνταγματική αναθεώρηση. Την ερχόμενη πάντως Τετάρτη, κατά πάσα πιθανότητα, θα οριστικοποιηθούν από τον πρωθυπουργό στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ. οι θέσεις του κυβερνώντος κόμματος. Χθες, η αρμόδια συντονιστική επιτροπή της Ν.Δ. για την αναθεώρηση υπό τον αντιπρόεδρο της Βουλής κ. Ι. Τραγάκη, επεξεργάστηκε και αξιολόγησε τις προτάσεις που επί τρεισήμισι μήνες κατέθεσαν μέσω του Διαδικτύου, είτε απευθείας στον γραμματέα της Κ.Ο. κ. Απ. Σταύρου βουλευτές, υπουργοί, ευρωβουλευτές, ακαδημαϊκοί, φορείς και πολίτες. Από την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό ώς την κατάργηση της μονιμότητας στον ευρύ δημόσιο τομέα, από την πρόταση για επανασύσταση της Γερουσίας ώς το ασυμβίβαστο υπουργού-βουλευτή και την άρση ή περιορισμό της δωρεάν παιδείας στους έχοντες και στους «αιώνιους» φοιτητές, οι προτάσεις των τριάντα περίπου βουλευτών και ευρωβουλευτών καθώς και μεγάλου μέρους των δικηγορικών συλλόγων και δικαστικών ενώσεων είναι ενδιαφέρουσες και δείχνουν βαθύ προβληματισμό. Αποφεύγουν, όμως, εν πολλοίς να αγγίξουν ζητήματα όπως το πολιτικό χρήμα και θέματα διαφάνειας.
Πέντε υπουργοί (Σ. Τσιτουρίδης, Μαριέττα Γιαννάκου, Ι. Λαμπρόπουλος, Ε. Στυλιανίδης και Γ. Κωνσταντόπουλος) κατέθεσαν προτάσεις, ενώ στο συνολικό πακέτο των προτάσεων κατατέθηκαν και οι απόψεις -κυρίως αρνητικές- πανεπιστημιακών σε τέσσερα μείζονα θέματα: συνταγματικό δικαστήριο, ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, απαγόρευση επιδίκασης αναδρομικών αποδοχών και άρση μονιμότητας δημοσίων υπαλλήλων.
– Πρόεδρος Δημοκρατίας Την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τις γενικές εκλογές ζητεί ο Ν. Γεωργιάδης και ο ανεξάρτητος Π. Μαντούβαλος, ενώ απευθείας εκλογή από τον λαό προτείνουν οι Αρ. Σπηλιωτόπουλος, Κ. Κιλτίδης και Ι. Χωματάς και ο ανεξάρτητος Σ. Παπαθεμελής. Μη αναθεώρηση των διατάξεων προτείνουν αντιθέτως οι Χριστιάνα Καλογήρου, Χ. Ζώης, Σοφία Βούλτεψη, Αθηνά Κόρκα και Γ. Ιωαννίδης. Ο Ι. Βαρβιτσιώτης προτείνει τη δυνατότητα αναπομπής ψηφισθέντος νομοσχεδίου στη Βουλή ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου της Δημοκρατίας και εφόσον ζητηθεί από 200.000 εκλογείς.
– Βουλή – Κυβέρνηση Τη «σημαντική αύξηση του αριθμού των βουλευτών επικρατείας» πρότεινε στην ομιλία του στην Κ.Ο. ο πρωθυπουργός, μια πρόταση που δεν σχολιάζεται καν -στο περιθώριο εκφράζονται διαφωνίες- από το σύνολο των βουλευτών που πήραν μέρος στον ηλεκτρονικό διάλογο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο η Χριστιάνα Καλογήρου τάσσεται υπέρ της πρωθυπουργικής προτάσεως μέχρι του αριθμού των εκατό, ενώ ο Ν. Γεωργιάδης κρίνει ότι ο συνολικός αριθμός των βουλευτών πρέπει να περιοριστεί μεταξύ 150-200. Οι Κων. Κιλτίδης, Ξ. Βεργίνης και Δ. Κωνσταντάρας βλέπουν θετικά την επαναφορά δύο νομοθετικών σωμάτων -Βουλής και Γερουσίας. Στην πρόταση του Ε. Μεϊμαράκη για πενταετή βουλευτική θητεία, ο Αρ. Σπηλιωτόπουλος αντιπροτείνει κατοχύρωση της κοινοβουλευτικής και κυβερνητικής τετραετίας και θητείας, εκλογή για πέντε χρόνια προτείνει ο Π. Αδρακτάς, αλλά και καθιέρωση του 70ού έτους για την έξοδο από το βουλευτικό αξίωμα.
Κατάργηση ή τροποποίηση του επαγγελματικού ασυμβιβάστου των βουλευτών προτείνουν οι Ν. Δένδιας, Γ. Μπούγας, Α. Σπηλιωτόπουλος, Α. Φούσας, Κ. Κιλτίδης, Ι. Χωματάς, Ν. Γεωργιάδης, Κ. Μπαντουβάς, Μ. Βαρβιτσιώτης, Δ. Κωνσταντάρας, Ξ. Βεργίνης και Κατερίνα Παπακώστα. Ασυμβίβαστο υπουργού- βουλευτή με αναπλήρωση από τον επιλαχόντα όσο ασκεί υπουργικά καθήκοντα συνυπογράφουν οι Μαριέττα Γιαννάκου, Α. Σπηλιωτόπουλος, Κ. Κιλτίδης και Ν. Γεωργιάδης, ενώ υπέρ της οριστικής απώλειας της βουλευτικής ιδιότητας του υπουργοποιούμενου για το υπόλοιπο της βουλευτικής περιόδου τάσσεται ο Ι. Βαρβιτσιώτης.
Η άρση της μονιμότητας
Η άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, στο σύνολο του δημόσιου τομέα ή έστω στον χώρο που αποκαλείται ως «ευρύτερος δημόσιος τομέας» τίθεται επί τάπητος στις εισηγήσεις αρκετών βουλευτών. Την πλήρη κατάργηση της έννοιας της μονιμότητας ζητεί ο Νικ. Δένδιας, ενώ τον διαχωρισμό ενός πυρήνα κρατικών λειτουργών, που θα είναι μόνιμοι και της πλειοψηφίας των δημοσίων υπαλλήλων που θα έχουν συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου με δυνατότητα απόλυσης οι Κ. Μαρκόπουλος, Κ. Μπαντουβάς και Μιλτ. Βαρβιτσιώτης.
Στο σύνολο των προτάσεων, η άρση της μονιμότητας προβλέπεται για όσους προσληφθούν μετά την ισχύ του αναθεωρημένου Συντάγματος, με τον I. Βαρβιτσιώτη να κρίνει ως περιττή τη μονιμότητα για τους εργαζόμενους σε δήμους, νοσοκομεία και εποπτευόμενους οργανισμούς (ταμεία, ΟΑΕΔ κ.λπ.).
Ως προς τη δικαιοσύνη, η Ιδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου προτείνεται από αρκετούς βουλευτές αλλά διχάζει το νομικό κόσμο, όπως προκύπτει από τις θέσεις που κατέθεσαν οι δικηγορικοί σύλλογοι. Την εκλογή της ηγεσίας των δικαστηρίων μέσα από το εκλεκτορικό σώμα των ίδιων των δικαστών προτείνει η Κατερίνα Παπακώστα. Ενδιαφέρουσα είναι η πρόταση της Χριστιάνας Καλογήρου για συνταγματική πρόβλεψη της δημοσιονομικής απογραφής, αλλά και για περαιτέρω ενίσχυση των ανεξάρτητων διοικητικών αρχών. Οι Ιωάννης Βαρβιτσιώτης και Κατερίνα Παπακώστα προτείνουν να επιμηκυνθεί ο χρόνος αναθεώρησης του Συντάγματος σε 7 ή 10 έτη, με τη βουλευτή Β’ Αθηνών να ζητά επιπλέον σύνδεση της συνταγματικής αναθεώρησης και της αλλαγής του εκλογικού νόμου.