Είναι προς τιμήν της υπουργού Εξωτερικών κ. Ντόρας Μπακογιάννη η χθεσινή της πρωτοβουλία να τιμήσει τα μέλη της ομάδας των προενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ελλάδος με την EOK, της γνωστής ως ομάδας Κοντογεώργη. H απονομή των διακρίσεων έγινε στο πλαίσιο του εορτασμού της ημέρας της Ευρώπης, «που αυτήν τη χρονιά συμπίπτει με τη συμπλήρωση 25 χρόνων από το σημαντικότερο γεγονός της μεταπολεμικής Ελλάδος, την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ».
Ετσι, η κ. Ντόρα Μπακογιάννη ετίμησε χθες τον τότε υπουργό για ευρωπαϊκά θέματα στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, τον κ. Γιώργο Κοντογεώργη, ο οποίος ως επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής Διαπραγματεύσεων (ΚΕΔ), έχοντας την πλήρη εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού και την καθημερινή πολιτική συμπαράσταση του τότε υπουργού Συντονισμού, του αείμνηστου Παναγή Παπαληγούρα, έφερε σε αίσιο πέρας, μαζί με τους συνεργάτες του το τιτάνιο έργο της ένταξης στην EOK, μιας δηλαδή κυριολεκτικά ανέτοιμης χώρας για το μεγάλο άλμα. Ολοι πιστεύω ότι θυμούνται την περίφημη ρήση του Καραμανλή «θα σας ρίξω στα βαθιά και θα μάθετε να κολυμπάτε!». Τα επιζώντα τρία από τα πέντε μέλη της ΚΕΔ που τιμήθηκαν χθες είναι ο κ. Βύρων Θεοδωρόπουλος, τότε γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Θανάσης Ανδρεόπουλος, τότε γενικός διευθυντής του υπουργείου Συντονισμού και ο κ. Αγγελος Ζαχαρόπουλος, τότε γενικός διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας. Μαζί τους τιμήθηκε και ο γραμματέας της ΚΕΔ, ο πρέσβης κ. Γεώργιος Τερζής. Τα αποβιώσαντα μέλη ήσαν οι καθηγητές Δημ. Ταλέλης και Αλέκος Χλωρός.
Παρακολούθησα από κοντά τον αγώνα αυτών των ανώτατων κρατικών λειτουργών, που απετέλεσαν την αιχμή του δόρατος στις δύσκολες και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις, και νομίζω ότι με τον Κοντογεώργη επικεφαλής (που κι αυτός αναδείχθηκε μέσα από τον κρατικό μηχανισμό) συνεστήθη τότε το σοβαρότερο επιτελείο, που με το έργο του απέδειξε ότι την εποχή εκείνη η Ελλάδα διέθετε ακόμη μια άξια δημόσια διοίκηση με στελέχη μορφωμένα και αφοσιωμένα στο καθήκον. Και το ότι υπήρχε τότε δημόσια διοίκηση δεν το αποδεικνύει μόνο το έργο αυτών των ανώτατων στελεχών, αλλά και η ακούραστη προσφορά δεκάδων άλλων δημοσίων υπαλλήλων στα υπουργεία Συντονισμού, Εξωτερικών και Γεωργίας, που δούλευαν όχι με τη νοοτροπία του υπαλλήλου με καθορισμένο ωράριο, αλλά σαν επίλεκτοι στρατιώτες εν καιρώ πολέμου. Αν συγκρίνω τον διαπραγματευτικό άθλο, που πετύχαμε τότε, με τα διάφορα σημερινά φιάσκα στις διαπραγματεύσεις μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν μπορεί παρά να καταλήξω στο απαισιόδοξο συμπέρασμα ότι τα 25 χρόνια κομματικού φατριασμού, που άρχισαν από το 1980, διέλυσαν τη δημόσια διοίκηση.
Με την ιδιότητα του οικονομικού συντάκτη της «Καθημερινής» έτρεχα τότε στα συμβούλια υπουργών στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο και ζούσα μαραθώνια ξενύχτια σκληρών διαπραγματεύσεων για να καλυφθούν οι πολιτικές και τεχνοκρατικές αντιρρήσεις της EOK. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν τον Οκτώβριο του 1976 για να κλείσουν τον Μάιο του 1979 με την υπογραφή της πράξεως προσχωρήσεως. Κράτησαν δηλαδή 2,5 χρόνια. Σημειωτέον ότι οι αντίστοιχες διαπραγματεύσεις για την Ισπανία και την Πορτογαλία κράτησαν 6,5 χρόνια. Στην ουσία οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 1978, επί γερμανικής προεδρίας, με υπουργό Εξωτερικών τον αξέχαστο Γεώργιο Ράλλη που ξενυχτούσε κι αυτός μαζί με τους πρωτεργάτες στις Βρυξέλλες.
Ο κρίσιμος τομέας στις διαπραγματεύσεις ήταν ο γεωργικός και η πολύπλοκη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της EOK. H Ελλάδα με αγροτικό πληθυσμό γύρω στο 30% και με μεσογειακά προϊόντα, που έπρεπε να πάρουν υψηλές διαπραγματεύσεις συναντούσε την αντίδραση, αν όχι εχθρότητα, των Βρυξελλών που δεν ήθελαν να επιβαρύνουν τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό. H περήφανη όμως αποφασιστικότητα του Καραμανλή, που έλεγε στους Ευρωπαίους ότι «δεν είναι δυνατόν οι βιομήχανοί σας να κερδίζουν από τις εισαγωγές στην Ελλάδα και οι αγρότες μας να μην επωφελούνται των αγορών σας», μαζί με την άρτια διαπραγματευτική τακτική του Κοντογεώργη και της ΚΕΔ έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα. Οι Βρυξέλλες επέμεναν για μια πενταετή μεταβατική φάση (κάτι που το επέβαλαν αργότερα στην Ισπανία καστην Πορτογαλία) εμείς, όμως, αγωνιστήκαμε και επιτύχαμε άμεση ένταξη της ελληνικής γεωργίας στην ΚΑΠ και από τον πρώτο χρόνο της ένταξης άρχισαν να ρέουν στην Ελλάδα οι κοινοτικές επιδοτήσεις που άλλαξαν την ελληνική ύπαιθρο. Αν δεν έπιασαν τόπο, αυτό βαρύνει τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ που ήταν στην εξουσία τα οκτώ επόμενα χρόνια της ένταξης.
Η κατάληξη των διαπραγματεύσεων το 1979 και το περιεχόμενο της πράξεως προσχωρήσεως, κυρίως στον γεωργικό τομέα, σχολιάσθηκαν ως σημαντική ελληνική επιτυχία από τον έγκυρο ξένο Τύπο (Financial Times, Le Monde, Economist κ.λπ.).