«Λελογισμένα» περιθώρια συνεννόησης με την αξιωματική αντιπολίτευση για τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος διακρίνει η κυβέρνηση, μετά τις πρώτες αντιδράσεις στο ΠΑΣΟΚ και τις προτάσεις που παρουσίασε ο κ. Γ. Παπανδρέου. Θεωρείται, ωστόσο, εξαιρετικά αμφίβολο (έως αδύνατο, λένε στο Μέγαρο Μαξίμου) οι επί της αρχής συγκλίσεις να οδηγήσουν και σε συμφωνία των δύο μεγάλων κομμάτων στην παρούσα Βουλή.
Είναι ενδεικτικό ότι στο κυβερνητικό επιτελείο κάνουν ήδη λόγο για προχειρότητα εκ μέρους της Χαριλάου Τρικούπη και για προσπάθεια εντυπωσιασμού από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Προβλέπουν δε ότι, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, το ΠΑΣΟΚ θα επιδιώξει να μεταθέσει στην επόμενη Βουλή τις περισσότερες από τις αποφάσεις σχετικά με τα αναθεωρητέα άρθρα. «Ακόμη και στα ζητήματα που συμφωνούν επί της αρχής, θα επικαλεστούν την ανάγκη πλήρους αποσαφήνισης των προτάσεων για να μην υπερψηφίσουν τις συγκεκριμένες προτάσεις», σημειώνει κορυφαίος υπουργός, προβλέποντας ότι η μόνη πρόταση που πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα εξασφαλίσει πάνω από 180 ψήφους στην παρούσα Βουλή, είναι αυτή για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.
Υπενθυμιζεται ότι για να προωθηθούν αλλαγές σε άρθρα του Συντάγματος απαιτείται οι σχετικές διατάξεις να συγκεντρώσουν αυξημένη πλειοψηφία (180 ψήφων). Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή κάποιες προτάσεις συγκεντρώσουν απλή πλειοψηφια (150 ψήφων), τότε στην επόμενη Βουλή θα πρέπει να υπερψηφιστούν με αυξημένη.
Μέχρι στιγμής, πάντως, τα δύο μεγαλύτερα κόμματα εμφανίζονται να συναινούν σε επτά ζητήματα και να διαφωνούν κάθετα σε άλλα έξι. Συγκεκριμένα, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ φέρονται να συγκλίνουν στα εξής:
-Στην ανάγκη κατοχύρωσης της λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
-Στη μερική άρση του ασυμβιβάστου μεταξύ επαγγελματικής και βουλευτικής ιδιότητας.
-Στην ανάγκη αυστηροποίησης του πλαισίου για τον έλεγχο του πόθεν έσχες των βουλευτών, της χρηματοδότησης των κομμάτων και της βουλευτικής ασυλίας.
-Στην ενίσχυση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι πιο «προωθημένη» από εκείνη της κυβέρνησης, η οποία, πάντως, θεωρείται ότι καλύπτει ένα σημαντικό μέρος όσων ζητεί το ΠΑΣΟΚ.
-Στην τροποποίηση της διάταξης περί απαλλοτριώσεων, προκειμένου να περιοριστεί η δυνατότητα των δήμων να προχωρούν σε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, χωρίς να διαθέτουν τους απαιτουμενους πόρους για την αποζημίωση των δικαιούχων.
-Στην κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας.
-Στη διάταξη για τον βασικό μέτοχο. Με δεδομένη την εξέλιξη στις Βρυξέλλες, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ συγκλίνουν στην ανάγκη τροποποίησης της υπάρχουσας συνταγματικής διάταξης, ώστε να μην υπάρχουν πλέον προβλήματα με την Ε.Ε. και τις υπηρεσίες της.
Στα επτά παραπάνω σημεία φαίνεται ότι εξαντλούνται τα περιθώρια συνεννόησης μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αν και το ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να έχει καταλήξει οριστικά σε ορισμένα ζητήματα.
Κατηγορηματικό «όχι»
Από τα όσα συζητήθηκαν στις πρώτες συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου μετά τις σχετικές ανακοινώσεις του κ. Παπανδρέου, προκύπτει ότι η κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά έξι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, τις εξής:
-Σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας. Παρότι ούτε το ΠΑΣΟΚ τάσσεται υπέρ της ριζικής αλλαγής τους, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να συζητήσει το ενδεχόμενο κατάργησης των συνταγματικών διατάξεων για τον όρκο των βουλευτών, την πλήρη αποποινικοποίηση του προσηλυτισμού κ. ά.
-Αμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Το Μέγαρο Μαξίμου χαρακτηρίζει κίνηση εντυπωσιασμού τη σχετική πρόταση του κ. Παπανδρέου και «ποντάρει» στις αντιδράσεις που ήδη σημειώνονται στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα, συνεργάτες του πρωθυπουργού υπενθυμίζουν ότι το 2004, ο ίδιος ο κ. Ευάγγ. Βενιζέλος είχε αποκλείσει την πρόταση, που τότε είχε καταθέσει ο κ. Κ. Μητσοτάκης, εκτιμώντας ότι συνιστά αλλαγή του πολιτεύματος.
Η εκλογή βουλευτών
-Αλλαγή εκλογικού συστήματος, με την υιοθέτηση μικτού συστήματος εκλογής βουλευτών (με λίστα και σταυρό). Κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζουν άτοπη και μη ρεαλιστικη την πρόταση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ. «Ο κ. Παπανδρέου «φλερτάρει» με το γερμανικό μοντέλο, το οποίο προβλέπει περίπου ισότιμο αριθμό βουλευτών με λίστα και σταυρό, όταν στην Ελλάδα είναι αμφίβολο αν θα περάσει η πρόταση της Ν.Δ. για «λελογισμένη» αύξηση των βουλευτών Επικρατείας», λένε χαρακτηριστικά.
-Κατοχύρωση του θεσμού των αιρετών περιφερειαρχών. Παρότι στο προεκλογικό πρόγραμμα της Ν.Δ. προβλέπεται η συγκεκριμένη προοπτική, την οποία μάλιστα στηρίζουν ουκ ολίγα στελέχη της, σε αυτήν τη συγκυρία, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να αποδεχθεί την πρόταση του ΠΑΣΟΚ. Κορυφαία κυβερνητικα στελέχη, μάλιστα, κάνουν λόγο για «πυροτέχνημα» του Γ. Παπανδρέου και αναρωτιούνται γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν προώθησε τη συγκεκριμένη πρόταση όταν μπορούσε να εξασφαλίσει την υλοποίησή της.
-Κατοχύρωση πολιτικών δικαιωμάτων για τους νόμιμους μετανάστες. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι και αυτή η πρόταση γίνεται προς εντυπωσιασμό, αφού, όπως λέει, δεν χρειάζεται συνταγματική αλλαγή για την αύξηση των δικαιωμάτων των μεταναστών. Συνεργάτες του υπουργού Εσωτερικών Πρ. Παυλόπουλου, μάλιστα, υπενθυμίζουν ότι η κυβέρνηση Καραμανλή κατοχύρωσε το δικαίωμα των μεταναστών να ψηφίζουν στις εκλογές, το οποίο δεν απολάμβαναν επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ.
-Εργασιακό καθεστώς των νεοπροσλαμβανομένων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Παρότι ο κ. Παπανδρέου δεν έχει πάρει ακόμη θέση επισήμως στο κυβερνητικό στρατόπεδο, θεωρούν δύσκολο να στηριξει το ΠΑΣΟΚ τη συγκεκριμένη πρόταση.
-Δάση, δασικές εκτάσεις. Το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμά ότι πολύ δύσκολα η Ν.Δ. θα εξασφαλίσει τη συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται διατεθειμένο να συζητήσει μόνο διορθωτικές παρεμβάσεις, που δεν θα αλλοιώνουν την ουσία του ισχύοντος Συντάγματος.
Πέραν των παραπάνω ξεκάθαρων συγκλίσεων ή αποκλίσεων, φαίνεται ότι υπάρχουν και κάποια ζητήματα για τα οποία οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις διαφέρουν. Πρόκειται, ωστόσο, για ζητήματα περιφερειακά, τα οποία δεν προκαλούν μεγάλο ενδιαφέρον στους πολίτες.