Με τη διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας να παραμένει προς το παρόν στο στάδιο της αξιολόγησης, χωρίς την παραμικρή πρόοδο στην καθ’ αυτώ διαπραγμάτευση, το πρόβλημα που δημιουργείται από την άρνηση της Αγκυρας να εφαρμόσει τη συμβατική της υποχρέωση σε ό,τι αφορά το άνοιγμα των λιμανιών και του εναέριου χώρου της σε κυπριακά πλοία και αεροσκάφη οξύνεται σταδιακά, χωρίς στις Βρυξέλλες να διαφαίνεται αυτήν την περίοδο η παραμικρή προοπτική επίλυσής του.
Οπως έγινε μόλις χθες γνωστό από την Επιτροπή, το θέμα έθεσε στον Αλί Μπαμπατσάν, υπουργό Οικονομικών, αλλά και διαπραγματευτή της Τουρκίας έναντι της Ε.Ε., ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για τις μεταφορές, Ζακ Μπαρό, σε συνάντηση που είχαν οι δύο άνδρες στις Βρυξέλλες προ ολίγων ημερών.
«Εθιμοτυπική»
Ηταν, διευκρινίζει η Επιτροπή, μια «εθιμοτυπική» συνάντηση, στην οποία ο Μπαμπατσάν αναφέρθηκε στην εν γένει πορεία της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Ο Μπαρό όμως εξειδίκευσε, υπενθυμίζοντας στον Τούρκο συνομιλητή του τις υποχρεώσεις της Τουρκίας σχετικά με την Τελωνειακή Ενωση: την υποχρέωσή της να άρει κάθε περιορισμό στην ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων, την άρση κάθε περιορισμού σε πλοία υπό κυπριακή σημαία ή πλοία που εξυπηρετούν το κυπριακό εμπόριο, καθώς και την άρση της απαγόρευσης στις πτήσεις των Κυπριακών Αερογραμμών και άλλων κυπριακών εταιρειών στον τουρκικό εναέριο χώρο.
Ο Μπαρό δεν είναι φυσικά ο μόνος που έχει προβεί στις επισημάνσεις αυτές, το έπραξε πρόσφατα και ο καθ’ ύλην αρμόδιος για την Τουρκία, Φινλανδός επίτροπος Διεύρυνσης Ολι Ρεν και, γενικότερα, το θέμα της Τελωνειακής Ενωσης αποτελεί τη σχεδόν μόνιμη επισήμανση της Επιτροπής σε κάθε επαφή της με την Αγκυρα, χωρίς προς το παρόν το παραμικρό αποτέλεσμα.
Ωστόσο, όπως εξηγούν στις Βρυξέλλες, εκείνο που κυρίως ενοχλεί την Επιτροπή κατά την παρούσα περίοδο δεν είναι τόσο η συνεχιζόμενη άρνηση της Τουρκίας να συνεργασθεί στο θέμα του πρωτοκόλλου, όπως και στο θέμα του εκδημοκρατισμού της. Οι Βρυξέλλες γνωρίζουν πολύ καλά τη μηδενική πρόοδο που έχει συντελεσθεί το τελευταίο 12μηνο, αλλά και τις πενιχρές πιθανότητες ουσιώδους προόδου στο ορατό μέλλον.
Πιέσεις
Εκείνο που έχει θορυβήσει την Επιτροπή είναι η πεποίθηση ότι όταν, το φθινόπωρο, έρθει η ώρα της έκθεσης αξιολόγησης της πορείας της Αγκυρας, θα καταστούν αφόρητες οι πιέσεις προς τις υπηρεσίες της Επιτροπής και κυρίως τη γενική διεύθυνση Διεύρυνσης του Φινλανδού Ολι Ρεν να ωραιοποιήσει την κατάσταση, δίνοντας ουσιαστικά στην Αγκυρα το πράσινο φως να συνεχίσει την ίδια πορεία.
Οι περιστάσεις
Το από πού θα προέλθουν αυτές οι πιέσεις δεν απαιτεί ιδιαίτερη φαντασία, καθώς είναι γνωστοί οι απολογητές της Τουρκίας στην Ενωση: είναι η Βρετανία και οι ευκαιριακοί σύμμαχοι που στρατολογεί αναλόγως των περιστάσεων προς εξυπηρέτησιν του βασικού στόχου της, που είναι η ταχύτερη και πλέον απρόσκοπτη πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη.
Ασεβείς προς τις θρησκείες
Τη βραδύτητα των προσπαθειών εκδημοκρατισμού της Τουρκίας και τις συνεχιζόμενες βαρύτατες ελλείψεις σε θέματα σεβασμού βασικών ελευθεριών επισημαίνει το Συμβούλιο Υπουργών της Ενωσης, στην απάντησή του σε ερώτηση που κατέθεσαν οι ευρωβουλευτές της Ν.Δ., Α. Τρακατέλλης, εκ των αντιπροέδρων του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και Γ. Δημητρακόπουλος, μέλος της πανίσχυρης Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του σώματος, με αφορμή την κατάσχεση της Μονής του Αγίου Γεωργίου Κουδουνά στην Πρίγκηπο, από τη Διεύθυνση των Βακουφίων.
«Οι θρησκευτικές μειονότητες και οι θρησκευτικές κοινότητες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά τη νομική προσωπικότητα, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, την εκπαίδευση, τα δικαιώματα παραμονής και την άδεια εργασίας για Τούρκους και μη Τούρκους ιερείς, τουρκικά και μη τουρκικά σχολεία και την αντίστοιχη εσωτερική διοίκηση», επισημαίνει στην απάντησή του το Συμβούλιο, για να υπογραμμίσει ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση ανησυχεί ιδιαίτερα που το κράτος εξακολουθεί να προβαίνει στην κατάσχεση ιδιοκτησίας μη μουσουλμανικών θρησκευτικών μειονοτήτων» και «είναι επείγον να σημειωθεί αισθητή πρόοδος και να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα».
Ετσι, «οι εξελίξεις στον τομέα της θρησκευτικής ελευθερίας είναι τώρα και θα είναι και στο μέλλον αντικείμενο προσεκτικής παρακολούθησης και συζήτησης» από τις κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της Ενωσης, είναι δε «πασιφανές» ότι η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων και η τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων και της εταιρικής σχέσης από την Τουρκία «θα επηρεάσουν την πρόοδο της διαπραγματευτικής διαδικασίας», καταλήγει στην απάντησή του το Συμβούλιο.