«Ουδέποτε η κυβέρνηση εγκατέλειψε το σενάριο του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης ως μέσου επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών με την προϋπόθεση, ωστόσο, να έχει προηγηθεί ένα συνυποσχετικό με την Αγκυρα, που να διασφαλίζει πλήρως τα κυριαρχικά μας δικαιώματα». Τη δήλωση αυτή έκανε χθες στην Επιτροπή Εξωτερικών και Αμύνης της Βουλής η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, επιχειρώντας να διευκρινίσει την ακολουθούμενη πολιτική μετά την παρέμβαση του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Στεφανόπουλου. Η ίδια μάλιστα επιβεβαίωσε ότι η προοπτική της από κοινού -με την Τουρκία- προσφυγής στη Χάγη συζητείται και στις διερευνητικές επαφές που εξακολουθούν να έχουν οι δύο χώρες, χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. «Διερευνούμε αν οψέποτε μπορούμε να πάμε με την Τουρκία και στο Διεθνές Δικαστήριο», είπε η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, αφήνοντας πάντως να εννοηθεί ότι σε τούτη τουλάχιστον τη συγκυρία το ενδεχόμενο αυτό δεν είναι ορατό.
«Τη Χάγη πάντα την κρατάμε ως διαπραγματευτικό ατού» πρόσθεσε και ο υπουργός Αμύνης κ. Ευ. Μεϊμαράκης στην ίδια συζήτηση, ο οποίος, ωστόσο, υπογράμμισε την πλήρη διαφωνία του με την επιμέρους πρόταση του κ. Στεφανόπουλου να τεθεί στη δικαστική κρίση και η ενδεχόμενη αποστρατιωτικοποίηση του Αιγαίου. «Ουδέποτε κατά το παρελθόν ετέθη τέτοιο θέμα απ’ οποιοδήποτε κοινοβουλευτικό κόμμα και μου κάνει εντύπωση που ο κ. Παπανδρέου υιοθέτησε πρόχειρα και επιπόλαια τη συγκεκριμένη πρόταση», είπε ο κ. Μεϊμαράκης, εκφράζοντας την ικανοποίησή του που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ «έστω και καθυστερημένα αντελήφθη το λάθος του».
Από τις παρεμβάσεις των δύο υπουργών πάντως ήταν εμφανές ότι κεντρική τους πρόθεση ήταν να υπεραμυνθούν των επιλογών της κυβέρνησης, αλλά και να κρατήσουν χαμηλά τους τόνους της αντιπαράθεσης. «Είναι σφάλμα να αναζητείτε και να αναδεικνύετε την ώρα της κρίσης τις διαφορές σας» τόνισε ο κ. Μεϊμαράκης, ενώ η κ. Μπακογιάννη υπογράμμισε ότι «οι στρατηγικές επιλογές της χώρας δεν νοείται να τίθενται εσπευσμένα, αβίαστα και εν θερμώ σε αμφισβήτηση», φράση που ερμηνεύθηκε ως αιχμή και για τον κ. Στεφανόπουλο. Με το δεδομένο αυτό, μάλιστα, επανέλαβε ότι η κυβέρνηση «τάσσεται υπέρ της προοπτικής η Τουρκία να γίνει πλήρες μέλος της Ε.Ε., αλλά υπό την προϋπόθεση να εκπληρώσει στο ακέραιο όλες τις ευρωπαϊκές της δεσμεύσεις».
Οταν κλήθηκε, τέλος, να απαντήσει στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί εγκατάλειψης της συμφωνίας του Ελσίνκι, η κ. Μπακογιάννη υποστήριξε ότι η κυβέρνηση όχι μόνον δεν εγκατέλειψε, αλλά βελτίωσε το συγκεκριμένο κείμενο και κάλεσε όσους την αμφισβητούν να πουν ευθέως ποια θα ήταν τα θέματα που θα οδηγούνταν στη Χάγη με την Τουρκία, τη στιγμή που και το ΠΑΣΟΚ δεν είχε καταλήξει σε καμία σχετική συμφωνία μέχρι που η Ν.Δ. ανέλαβε την εξουσία.
«Να λυθούν τα προβλήματα του Αιγαίου»
Ως αφορμή για να «επιλυθούν μια ώρα αρχύτερα τα προβλήματα του Αιγαίου» παρουσιάζουν πολιτικοί και διπλωματικοί αναλυτές στην Τουρκία τη φονική συμπλοκή πάνω από την Κάρπαθο, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του σμηναγού Κώστα Ηλιάκη.
Ο τουρκικός Τύπος συνεχίζει τις αναφορές του στο επεισόδιο, αλλά και στην πρόταση του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Στεφανόπουλου περί παραπομπής των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η Χουριέτ, με μάλλον επικριτικό τρόπο, αναφέρει ότι μια εβδομάδα «μετά τη σύγκρουση των μαχητικών αεροσκαφών το θέμα συνεχίζει να παραμένει η πρώτη είδηση στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης», ενώ αναλυτές υποστηρίζουν με άρθρα τους στον Τύπο ότι «για να μην επαναληφθούν δυστυχήματα σαν αυτό της περασμένης Τρίτης πρέπει να επιλυθούν μια ώρα αρχύτερα τα προβλήματα του Αιγαίου».
«Το πρώτο βήμα για να λύσουμε τα προβλήματα είναι να τα αναγνωρίσουμε», λέει ο Μενσούρ Ακγκιούν, διευθυντής του έγκυρου ινστιτούτου μελετών για θέματα εξωτερικής πολιτικής Tesev, και υποστηρίζει ότι δεν έχει νόημα να επιμένει η ελληνική πλευρά ότι το μοναδικό πρόβλημα που υπάρχει είναι η υφαλοκρηπίδα. «Αν το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι η υφαλοκρηπίδα, τότε τι προκάλεσε το δυστύχημα της περασμένης εβδομάδας;» αναρωτιέται ο κ. Ακγκιούν.
Η ιδέα της παραπομπής των θεμάτων που έχουν προκύψει στο Δικαστήριο της Χάγης φαίνεται να έχει σήμερα μεγαλύτερη αποδοχή από ό,τι είχε πριν από μερικά χρόνια. Αλλά πολλοί επισημαίνουν ότι οι 34 συναντήσεις των γενικών γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών αποτελούν σαφή ένδειξη των δυσκολιών που συνεχίζουν να υπάρχουν.
«Στο Διεθνές Δικαστήριο δεν πρόκειται να ικανοποιηθούν οι θέσεις καμιάς από τις δύο πλευρές», λέει στη Χουριέτ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών κ. Ιλτέρ Τουρκμέν και προσθέτει: «Ολοι αναρωτιούνται εάν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία οι κυβερνήσεις και η κοινή γνώμη είναι έτοιμες να αποδεχθούν μια απόφαση του δικαστηρίου που δεν θα ικανοποιεί όλες τις θέσεις τους».