ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. «Ολοι οι πιστοί που βρίσκονται στο τέμενος να βάλουν το ένα χέρι στην καρδιά και να σηκώσουν το άλλο». Το κάλεσμα-οδηγία του ιμάμη θα ακουστεί αύριο στα περίπου ογδόντα τζαμιά της Ξάνθης και θα κηρύσσει την έναρξη της ψηφοφορίας για την εκλογή μουφτή, ο οποίος δεν θα αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος. Φαινομενικά η διαδικασία είναι δημοκρατική: οι πιστοί θα εκλέξουν με το «χέρι στην καρδιά» και σε κατανυκτική ατμόσφαιρα τον νέο θρησκευτικό τους ηγέτη.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετική και απέχει παρασάγγας από τη δημοκρατία, όπως τουλάχιστον την εννοούν οι σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική. Η εκλογή του μουφτή, ο οποίος ασκεί θρησκευτική αλλά και δικαστική εξουσία στους μειονοτικούς, είναι αποκλειστικό προνόμιο των αντρών, μολονότι οι γυναίκες πλειοψηφούν στη μουσουλμανική κοινωνία και είναι εκείνες που υφίστανται τις επιπτώσεις των συχνά όχι και τόσο δικαίων γι’ αυτές αποφάσεών τους σε ζητήματα γάμου, διαζυγίου, κληρονομιάς κ.ά.
Θεωρητικά βεβαίως οι γυναίκες έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογή, αφού τους επιτρέπεται να ψηφίζουν από την… αυλή του τεμένους. Στην πράξη, όμως, ούτε αυτό γίνεται, αφού η παράδοση στον μουσουλμανικό κόσμο δεν επιτρέπει την προσέλευση γυναικών για προσευχή την πρώτη και τη δεύτερη ημέρα του Κουρμπάν Μπαϊραμιού. Οι άντρες πιστοί, λοιπόν, θα κληθούν να αναδείξουν τον μουφτή, δίχως να έχουν διαβουλευτεί ή να έχει προηγηθεί κάποιος διάλογος ώστε να γνωρίζουν τις απόψεις του για θέματα που τους αφορούν.
Οι υποψήφιοι επιλέγονται -και «προτείνονται» διά του ιμάμη- από τη Συμβουλευτική Επιτροπή, το ισχυρό όργανο της μειονότητας, πίσω από τις αποφάσεις της οποίας σε σοβαρά ζητήματα -όπως αυτό της εκλογής (ψευδο) μουφτήδων- δραστηριοποιείται το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής και αποκλείεται η συμμετοχή τρίτων «μη εγκεκριμένων». Οι επικριτές της όλης διαδικασίας μιλούν για πλήρη έλεγχο της εκλογής, επισημαίνοντας, επιπλέον, ότι με την δι’ ανατάσεως της χειρός ψηφοφορία επιχειρείται ο εκφοβισμός όσων ενδεχομένως διαφωνούν και η ποδηγέτηση των απείθαρχων.
Σε αυτό το κλίμα οι άρρενες μουσουλμάνοι θα κληθούν αύριο να επιλέξουν έναν εκ των δύο προταθέντων από την Επιτροπή, κ. Αχμέτ Νετέ και Αχμέτ Χράογλου, που θα αντικαταστήσει τον εκλιπόντα Μεχμέτ Αγκά στο πόστο του «εκλεγμένου» και πάντως μη νόμιμου μουφτή. Προγνωστικά υπό τέτοιες συνθήκες δεν μπορεί να γίνουν, υποστήριζαν στελέχη της μειονότητας αποστασιοποιημένα από την όλη διαδικασία, τα οποία ωστόσο χαρακτήριζαν μετριοπαθείς τους δύο υποψηφίους, που είναι απόφοιτοι θεολογικών σχολών, της Σαουδικής Αραβίας ο κ. Νετά και της Τουρκίας ο κ. Χράογλου.
Η ελληνική πολιτεία θεωρεί παράνομη την εκλογή μουφτήδων. Και τούτο γιατί υπάρχει νομοθεσία, η οποία καθορίζει την ανάδειξη μουφτή με βάση τη διαδικασία επιλογής, στην οποία συμμετέχουν επιφανείς μουσουλμάνοι και κριτήριο την εγνωσμένου κύρους προσωπικότητα και τις βαθιές θεολογικές γνώσεις του υποψηφίου.