Η δημοσκόπηση που παρουσιάζει σήμερα η «Κ» εμπεριέχει εξαιρετικά χρήσιμα συμπεράσματα για την πολιτική ηγεσία του τόπου· το μόνο ερώτημα είναι αν θα τα εισπράξει ή όχι. Είναι πρώτα απ’ όλα εντυπωσιακό πώς καταρρίπτεται το πολιτικό κλισέ που έλεγε ότι ο Ελληνας ψηφίζει με την τσέπη του. Παρά το γεγονός ότι η δημοσκόπηση σκιαγραφεί μια κοινωνία που διακατέχεται από φόβο και ανασφάλεια τόσο για την προσωπική οικονομική της κατάσταση όσο και τη γενικότερη πορεία της οικονομίας, όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να έχει προβάδισμα 2-3 μονάδων έναντι του ΠΑΣΟΚ. Ο Ελληνας ψηφοφόρος δεν είναι έτοιμος να καταψηφίσει τη Ν.Δ. γιατί δεν έχει πεισθεί ότι το ΠΑΣΟΚ είναι έτοιμο πάλι να κυβερνήσει και γιατί ακόμη συνεχίζει να εμπιστεύεται προσωπικά τον κ. Καραμανλή.
Το δεύτερο σημαντικό εύρημα είναι η ισχυρή πλειοψηφία, στους οπαδούς και των δύο μεγάλων κομμάτων, που τάσσεται υπέρ των μεταρρυθμίσεων και εν μέρει των ιδιωτικοποιήσεων. Η κυβέρνηση έχει από καιρό αντιληφθεί αυτό το ρεύμα, το οποίο καταγράφεται και στις συνεχείς ποιοτικές μετρήσεις του Μαξίμου. Το ζήτημα είναι πως αμφιταλαντεύεται για το αν και πότε πρέπει να προχωρήσει σε κρίσιμες κινήσεις, όπως π.χ. η οριστική επίλυση του θέματος της Ολυμπιακής.
Πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν πως η δημοσκόπηση δείχνει πόσο μεγάλα είναι τα περιθώρια χειρισμών που έχει ο κ. Καραμανλής. «Η μπάλα είναι δική του, ο κόσμος θέλει μεταρρυθμίσεις και σπάσιμο αυγών», τόνιζε κορυφαίος πολιτικός αναλυτής, ο οποίος πρόσθετε: «Οσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές όμως, τόσο πιο δύσκολες θα είναι οι αλλαγές αυτές». Ο πρωθυπουργός θέλει να προχωρήσει στις αλλαγές στην ανώτατη παιδεία μετά την ψήφιση του άρθρου 16 του Συντάγματος για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Αν και εφ’ όσον ψηφισθούν αυτές οι αλλαγές, η κυβέρνηση θα έχει ουσιαστικά κλείσει τον κύκλο των μεταρρυθμίσεων που σχεδίαζε γι’ αυτή την τετραετία. Αυτό που δεν είναι σαφές είναι ποιες αλλαγές θα συμπεριλάβει στο επόμενο κυβερνητικό πρόγραμμα ώστε να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής. Ο κ. Καραμανλής θα πρέπει να πάρει τις αποφάσεις του τους επόμενους μήνες, γνωρίζοντας πλέον πως οι πρώτες 100 ημέρες μιας δεύτερης θητείας θα είναι κρίσιμες, πριν χαθεί η πολιτική δυναμική μιας πιθανής επανεκλογής του.
Η δημοσκόπηση δείχνει, όμως, πως και ανάμεσα στους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ υπάρχει ισχυρή υποστήριξη σε μεταρρυθμίσεις και την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα. Ο κ. Παπανδρέου έχει άλλωστε και αυτός να επιλέξει τους επόμενους μήνες αν θα αρκεσθεί σε μια «ξύλινη» κριτική της δεκαετίας του ’80 ή αν θα επιχειρήσει να διατυπώσει προτάσεις που θα συνιστούν αυτό που κάποιοι σύμβουλοί του αποκαλούν «Σημίτης συν», την επόμενη φάση δηλαδή του πειράματος του εκσυγχρονισμού.
Από τη δημοσκόπηση φαίνεται ότι και ο κ. Παπανδρέου έχει μεγάλα περιθώρια να κερδίσει τον μεσαίο χώρο με μεταρρυθμιστικές προτάσεις. Αυτό όμως μπορεί να συμβεί μόνον αν απαγκιστρωθεί από τον εσμό των κομματικών στελεχών του βαθέος ΠΑΣΟΚ και των συνδικαλιστών, που επιμένουν να εκφράζουν την κομματική γραμμή σε καίρια ζητήματα. Η δημοσκόπηση δίνει, πάντως, την εικόνα μιας χώρας που φοβάται για το μέλλον της, θέλει αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, εμπιστεύεται τη σημερινή κυβέρνηση αλλά θα ήθελε να προχωρήσει πιο γρήγορα στο έργο της. Το ανησυχητικό είναι ότι εμφανίζει και μια κοινωνία δυσαρεστημένη με τους θεσμούς της δημοκρατίας, καθώς είναι σαφές πως το μεγάλο ζήτημα της διαφθοράς στον κρατικό τομέα δεν έχει ακόμη απαντηθεί. Είναι πάντως μια δημοσκόπηση που δείχνει ότι η κοινωνία φοβάται αλλά θέλει αλλαγές, και το ερώτημα είναι: οι πολιτικοί θα το τολμήσουν;
Βέτο στην ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε.
Υπέρ της ένταξης των Σκοπίων στις ευρωατλαντικές δομές, αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει προηγουμένως επιτευχθεί συμφωνία με την Αθήνα για το θέμα της ονομασίας, τάσσεται η πλειοψηφία των Ελλήνων, σύμφωνα με την έρευνα της VPRC. Ειδικότερα, το 66% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η Ελλάδα πρέπει να θέσει βέτο στην ένταξη της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση «με το όνομα που ισχύει σήμερα». Στον αντίποδα, μόνο το 22% υποστηρίζει ότι η χώρα μας πρέπει να επιτρέψει την ένταξη με το όνομα ΠΓΔΜ και μόλις το 4% τάσσεται υπέρ της ένταξης «έτσι κι αλλιώς».
Αξιοσημείωτο είναι, εξάλλου, ότι όπως προκύπτει από τη μελέτη των ευρημάτων της έρευνας, μόνο οι ψηφοφόροι του Συνασπισμού εμφανίζονται διχασμένοι (45% – 45%) αναφορικά με τη σκοπιμότητα ενός ελληνικού βέτο στην ενταξιακή διαδικασία των Σκοπίων με τη σημερινή, προσωρινή ονομασία τους. Σχεδόν επτά στους δέκα ψηφορόρους των άλλων κομμάτων τάσσονται υπέρ της άσκησης βέτο (71% της Ν.Δ., 69% του ΠΑΣΟΚ, 70% του ΛΑΟΣ και ακολουθεί το 53% του ΚΚΕ).
Επισημαίνεται ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε πριν από την ένταση που προκάλεσε στις διμερείς σχέσεις η νέα απόφαση της κυβέρνησης των Σκοπίων να μετονομάσει το κεντρικό αεροδρόμιο της χώρας από «Πέτροβετς» σε «Μέγας Αλέξανδρος».
Πάντως, γενικά το 42% τάσσεται υπέρ της ένταξης των Σκοπίων στην E.E. και το NATO, με το 32% να δηλώνει αντίθετο, το 5% να σημειώνει πως το θέμα εξαρτάται από το όνομα της γειτονικής χώρας και το 14% να λέει πως δεν έχει γνώμη επί του ζητήματος. Σε κάθε περίπτωση, 72 στους 100 Ελληνες υποστηρίζουν πως το κράτος των Σκοπίων έχει σίγουρα ανάγκη τη χώρα μας για να επιβιώσει, με το 17% να εκφράζει την άποψη ότι η ΠΓΔΜ «δεν έχει ανάγκη την Ελλάδα».