Οι μεταρρυθμίσεις που προγραμματίζει η Νέα Δημοκρατία για τη δεύτερη τετραετία της δεν θα αφορούν μόνο την οικονομία και δεν θα περιορίζονται στην επίλυση του ασφαλιστικού, τη δημοσιονομική εξυγίανση, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής κ.λπ. Αυτό διευκρινίζει με συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γ. Αλογοσκούφης και τονίζει ότι η έμφαση για την επόμενη τετραετία πρέπει να μετακινηθεί στα ζητήματα λειτουργίας του κράτους και βελτίωσης της ποιότητας της ζωής. Στους τομείς αυτούς, διαβεβαιώνει ο κ. υπουργός, θα τεθούν ανά έτος μετρήσιμοι στόχοι, όπως συμβαίνει και για την οικονομία. Οπως γίνεται σε χώρες της Ευρώπης θα τεθούν μετρήσιμοι στόχοι στην υγεία (χρόνος εισαγωγής στο νοσοκομείο ή εξέτασης από ένα γιατρό), στην ασφάλεια των πολιτών (πάταξη του εγκλήματος), στην παιδεία κ.λπ. Αντίστοιχα τέτοιοι μετρήσιμοι στόχοι θα τεθούν και για κοινωνικά θέματα, όπως η καταπολέμηση της φτώχειας, η αύξηση στις συντάξεις κ.λπ.
Η συνέντευξη με τον κ. Γ. Αλογοσκούφη, που έγινε επ’ ευκαιρία των προοπτικών για την οικονομία μας μετά το τέλος της επιτήρησης, έχει ως εξής:
Ανεύθυνη πολιτική οι προεκλογικές παροχές
– Συγχαρητήρια για την έξοδο από την επιτήρηση, που αποτελεί και μια δικαίωση των προσπαθειών σας των τελευταίων 3 χρόνων. Ομως, όπως συχνά λέτε, έχουμε δρόμο μπροστά μας. Τι εννοείτε και τι πρέπει να γίνει; Η δημοσιονομική εξυγίανση είναι διατηρήσιμη χωρίς περιορισμό του κράτους;
– Η δημοσιονομική εξυγίανση ασφαλώς χρειάζεται πολύ μεγάλες αλλαγές και στον τρόπο που λειτουργεί το κράτος, αλλά και στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων. Οπως ξέρετε, έχουμε αρκετά μεγάλες σπατάλες με τον τρόπο που λειτουργεί το κράτος και έχουμε και ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα φοροδιαφυγής.
Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα, ασφαλώς χρειάζεται χρόνος. Και στο μεν πεδίο των δαπανών, δεν είναι απλώς θέμα μεγέθους του κράτους, είναι και θέμα διάρθρωσης του κράτους και πού πάνε οι δαπάνες.
Θα πρέπει να πάμε σε μια διαφορετική λογική κατάρτισης του κρατικού προϋπολογισμού και λειτουργίας των νομικών προσώπων του Δημοσίου.
Στο θέμα της φοροδιαφυγής πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία και οι πολίτες και όχι να αλλάξει μόνον ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός.
Και τα δύο αυτά θέματα είναι πολύ μεγάλες προτεραιότητες για τα χρόνια που έχουμε μπροστά μας. Γιατί, όσο περισσότερο στηριχθούμε για τη δημοσιονομική εξυγίανση τα επόμενα χρόνια στον περιορισμό της σπατάλης που υπάρχει και εξακολουθεί να υπάρχει στο Δημόσιο και όσο περισσότερο βασιστούμε στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τόσο μικρότερο θα είναι το κόστος της προσαρμογής που πρέπει να γίνει, τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι αναπτυξιακές επιδόσεις της οικονομίας μας αλλά και τόσο μεγαλύτερη θα είναι η κοινωνική δικαιοσύνη.
– Λίγο πριν από τις εκλογές θα ανοίξουν οι κρουνοί των παροχών;
– Κατ’ αρχάς, κάτι τέτοιο θα ήταν απολύτως ανεύθυνο. Θυμόσαστε όλοι πού οδηγήθηκαν τα δημόσια οικονομικά με τις παροχές της προηγούμενης κυβέρνησης το 2003. Και άλλωστε όπως φάνηκε και στις εκλογές του 2004 ο κόσμος δεν εκτιμά τέτοιες κινήσεις εντυπωσιασμού. Οταν λέω ότι έχουμε δρόμο μπροστά μας, εννοώ ότι πρέπει να προχωρήσουμε στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ώς το 2010. Να επιτύχουμε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Να συνεχίσουμε το μεταρρυθμιστικό μας πρόγραμμα. Παράλληλα, τιμούμε τις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες. Πραγματοποιούμε όλες τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις – όπως για το ΕΚΑΣ και τις συντάξεις του ΟΓΑ. Εξετάζουμε μάλιστα την ενσωμάτωση του ΕΚΑΣ στις συντάξεις. Διότι στόχος δεν είναι μόνο μια αποτελεσματική οικονομία, αλλά και μια δίκαιη κοινωνία. Είμαστε σε μια καλή πορεία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια για χαλάρωση της προσπάθειας. Κάθε τέτοια κίνηση θα υπονόμευε το μέλλον. Γι’ αυτό λέω ότι είμαστε στα μισά του δρόμου.
Οι εκλογές
– Εχετε τη γνώμη ότι πρέπει να γίνουν οι εκλογές νωρίτερα από τον Μάρτιο του 2008, αν λάβουμε υπόψη ότι μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδος μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται ο τόπος; Ομως, εάν οι εκλογές μειώσουν την κοινοβουλευτική σας πλειοψηφία, πού θα βρείτε τη δύναμη και το κουράγιο να συνεχίσετε τις μεταρρυθμίσεις;
– Ο χρόνος των εκλογών είναι ένα ζήτημα, αλλά ακόμα μεγαλύτερο ζήτημα είναι η νοοτροπία της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού. Οποιος και να είναι ο χρόνος των εκλογών, αν η νοοτροπία μιας κυβέρνησης ή η νοοτροπία του πρωθυπουργού είναι να επηρεάζονται από το πολιτικό κόστος, τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε μπροστά στη χώρα.
Ευτυχώς, έχουμε έναν πρωθυπουργό, ο οποίος έχει αποδείξει με την πολιτική του όλα αυτά τα χρόνια και ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και ως πρωθυπουργός, ότι δεν λαμβάνει υπόψη του το πολιτικό κόστος. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η αξιοπιστία και η υλοποίηση του προγράμματος και νομίζω ότι αυτό ίσως ήταν το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Νέας Δημοκρατίας σε αυτή την τριετία.
Το θέμα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας δεν το καθορίζει, βεβαίως, η κυβέρνηση. Ο ρόλος μας είναι να πείσουμε τον ελληνικό λαό ότι πρέπει να μας δώσει την ευκαιρία να συνεχίσουμε την πολιτική μας, να την εμβαθύνουμε, να γίνουμε ακόμα πιο αποτελεσματικοί. Αυτό είναι που πρέπει να μας απασχολεί και όχι τόσο ο χρόνος των εκλογών.
Πιστεύω ότι η κυβέρνηση έχει να επιδείξει πολύ σημαντικές επιτυχίες, που αποτελούν και την εγγύηση για το μέλλον.
– Κύριε υπουργέ, έχετε αναφερθεί εκτενώς στις τελευταίες ομιλίες σας στις μελλοντικές προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσετε, αν επανεκλεγείτε ως κυβέρνηση. Με ποιον τρόπο θα τις αντιμετωπίσετε; Και ειδικά μιλάτε για το ασφαλιστικό· γιατί όμως δεν λέτε τίποτα για τη δημόσια διοίκηση, την υγεία, τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως είναι η ασφάλεια των πολιτών;
– Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μετά τη σημαντική πρόοδο που είχαμε στην εξυγίανση της οικονομίας και στην αντιμετώπιση των θεμάτων της λειτουργίας του κράτους, πρέπει να δώσουμε τώρα πολύ μεγαλύτερη έμφαση και σε άλλα ζητήματα.
Χρειάζονται ασφαλώς και άλλες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία. Ωστόσο, η έμφαση για την επόμενη τετραετία πρέπει να μετακινηθεί στα ζητήματα λειτουργίας του κράτους, στην αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας, της παιδείας και στα ζητήματα της ασφάλειας. Οπως και στην οικονομία, χρειάζονται και εκεί μεγάλες αλλαγές. Οχι μόνο για να εξοικονομηθούν πόροι αλλά, και αυτό είναι το κυριότερο, για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών.
Οι αλλαγές αυτές χρειάζονται χρόνο. Ωστόσο, πρέπει να υπάρξουν μετρήσιμοι στόχοι για την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του κράτους. Οπως συμβαίνει και για την οικονομία. Πρέπει, δηλαδή, ο πολίτης να μπορεί να αξιολογεί κατά πόσο η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει, αυτά για τα οποία δεσμεύτηκε. Εχουμε παραδείγματα χωρών που έχουν βάλει τέτοιους μετρήσιμους στόχους. Για παράδειγμα στην υγεία, για τον χρόνο καθυστέρησης εισαγωγής σε νοσοκομείο ή εξέτασης από έναν ιατρό. Στην ασφάλεια, για τον αριθμό των κλοπών, των διαρρήξεων ή βίαιων εγκλημάτων. Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μετρήσουμε την όποια πρόοδο κάνουμε σε αυτά τα ζητήματα, αν δεν έχουμε μετρήσιμους στόχους. Υπάρχουν τρόποι να μετρήσεις την ποιότητα της ζωής ή την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης. Μόνον έτσι θα μπορούμε στο τέλος της επόμενης τετραετίας να πούμε ότι ξεκινήσαμε, για παράδειγμα, από ένα συγκεκριμένο ποσοστό εγκληματικότητας και το μειώσαμε σε ένα άλλο ποσοστό. Ή ότι ξεκινήσαμε από ένα ποσοστό θανάτων από τροχαία και το μειώσαμε εκεί όπου είχαμε δεσμευθεί. Ή ότι είχαμε τόσες ημέρες ή τόσες εβδομάδες καθυστέρηση για εισαγωγή για μια εγχείρηση καρδιάς σε νοσοκομείο και τις έχουμε μειώσει. Ή ότι έχει αυξηθεί το επίπεδο της μέσης και της ανώτατης εκπαίδευσης.
Αντίστοιχοι τέτοιοι μετρήσιμοι στόχοι πρέπει να τεθούν και για οικονομικά ζητήματα, όπως είναι η φτώχεια ή οι διαρθρωτικοί δείκτες της Στρατηγικής της Λισσαβώνας. Οπως πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν και για το περιβάλλον, που είναι βασική συνιστώσα της ποιότητας ζωής.
Συναινέσεις για τις μεταρρυθμίσεις
– Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια πιο οξεία μορφή αντιπολιτευτικού αγώνα. Ομως ο τόπος χρειάζεται συναινέσεις, σύνθεση απόψεων και νέες ιδέες. Εσείς πιστεύετε ότι αν χάσουν τις εκλογές θα στηρίξουν την επίλυση του ασφαλιστικού και τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις ή θα ξεκινήσουν αγώνα για την αποτροπή τους; Και τελικά μέσα στις συνθήκες αυτές θα έχετε το θάρρος να προχωρήσετε;
– Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι έχουμε μια μηδενιστική αντιπολίτευση, ειδικά αυτή την εποχή. Μια αντιπολίτευση, θα έλεγα φοβική απέναντι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τόπος, που έχει επιλέξει όχι απλώς μια οξεία αλλά και μια πολιτικά κακοήθη στρατηγική. Επιχειρεί συνεχώς να σπιλώσει όχι μόνο την αποτελεσματικότητα, αλλά και το ήθος των πολιτικών της αντιπάλων.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η στρατηγική έχει να κάνει με το γεγονός ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στις εκλογές και ότι η αντιπολίτευση βλέπει ότι βρίσκεται πολύ μακριά από την προοπτική επανόδου στην εξουσία.
Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι για να προχωρήσουν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις στη χώρα χρειάζονται ευρείες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις. Ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι κρίσιμος.
Δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά μια χώρα, στην οποία η αντιπολίτευση αντιμετωπίζει τα πάντα με διάθεση μηδενιστική και φοβική.
Αν δείτε τις χώρες που έκαναν μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως είναι η Ιρλανδία, όπως είναι η Δανία, όπως είναι κάποιες άλλες σκανδιναβικές χώρες, υπήρξαν ευρείες συναινέσεις για τα μεγάλα ζητήματα.
Ακόμα και στην Ισπανία, υπήρξαν ευρείες συναινέσεις για την αντιμετώπιση του ασφαλιστικού. Υπήρξε μία καταρχήν πολιτική συμφωνία μεταξύ των μεγάλων κομμάτων.
Θέλω να πιστεύω ότι μετά τις εκλογές το πολιτικό κλίμα θα είναι διαφορετικό και ότι η αντιπολίτευση, που πιστεύω ότι θα είναι και πάλι η σημερινή αντιπολίτευση, θα αλλάξει τακτική, θα αλλάξει στρατηγική. Αλλωστε, μετά τις εκλογές το πολιτικό κλίμα δεν ευνοεί πολιτικές αντιπαραθέσεις. Ανεξάρτητα από το ποσοτικό μέγεθος της όποιας πλειοψηφίας, γιατί δεν είναι θέμα ποσοτικό αυτό, θα υπάρξει μια σημαντική ευκαιρία να διασφαλισθούν κάποιες συναινέσεις. Συναινέσεις, ώστε και το ασφαλιστικό να προχωρήσει σε όσο το δυνατόν πιο πρόσφορες συνθήκες και η αλλαγή του Συντάγματος και οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις, κυρίως αυτές που αφορούν το δημόσιο τομέα και την οικονομία.
Βλέπουμε ότι παρά την οξύτητα της αντιπολίτευσης, το οικονομικό κλίμα είναι καλό. Γίνονται επενδύσεις. Οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν. Η οικονομία αναπτύσσεται. Δεν έχει τίποτα να κερδίσει η οποιαδήποτε αντιπολίτευση ακολουθώντας αυτή τη μηδενιστική στρατηγική.
Πόροι για ενίσχυση των πιο φτωχών νοικοκυριών
– Κύριε υπουργέ, υπάρχουν στην πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ μια σειρά από επισημάνσεις που δείχνουν ότι η χώρα μας υστερεί σε τομείς αιχμής. Ωστόσο, στη ρητορεία της κυβέρνησης δεν βλέπουμε να ενσωματώνονται κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις για την επόμενη τετραετία. Αποτελεί αυτό μια κίνηση τακτικής; Υπάρχει κρυφή ατζέντα όπως ισχυρίζεται το ΠΑΣΟΚ;
– Για τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα, η κυβέρνηση έχει κατ’ αρχάς τοποθετηθεί ότι πρέπει να προχωρήσουν. Και για το ασφαλιστικό και για τη δημόσια διοίκηση και για τα θέματα της αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και για τα θέματα της ανάπτυξης και της απελευθέρωσης της οικονομίας.
Δεν υπάρχει καμιά κρυφή ατζέντα. Η κυβέρνηση, όπως έκανε και την προηγούμενη φορά, όταν θα έρθει η ώρα θα τοποθετηθεί απέναντι στις προκλήσεις της επόμενης τετραετίας, θα τοποθετηθεί με ευκρίνεια, θα τοποθετηθεί με απόλυτη σαφήνεια απέναντι στον ελληνικό λαό και θα ζητήσει την ψήφο του με θετικό τρόπο.
– Ομως, γενικότερα για την καταπολέμηση της φτώχειας, μήπως εκτός από πόρους χρειάζεται και μια επαναστόχευση των δαπανών προς πιο αποτελεσματικές κοινωνικές δράσεις;
– Ασφαλώς αυτό είναι απαραίτητο, διότι διαφορετικά οι πόροι, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν ένα αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος, θα πάνε χαμένοι. Και η λογική, την οποία υιοθετεί η κυβέρνηση και η οποία τις επόμενες βδομάδες θα παρουσιαστεί με περισσότερες λεπτομέρειες, είναι λογική στοχευμένων δράσεων μέσω του ειδικού ταμείου για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Οι στοχευμένες αυτές δράσεις θα απευθύνονται σε εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη, σε αυτούς δηλαδή που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, και θα είναι αποτελεσματικές. Η χρηματοδότηση ασφαλώς θα χρειαστεί πόρους. Εχουμε δεσμευτεί ότι θα έχουμε δύο δισ. ευρώ στο τέλος της επόμενης τετραετίας γι’ αυτές τις νέες δράσεις, αλλά δεν είναι μόνο το θέμα αυτό. Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι θα είναι στοχευμένες και θα αφορούν τα φτωχά νοικοκυριά.
Ασφαλώς κάναμε και λάθη…
– Κύριε υπουργέ μια τελευταία ερώτηση. Πολλοί φοβούνται ότι η δεύτερη τετραετία σας θα μοιάζει με την αντίστοιχη της περιόδου Σημίτη. Δηλαδή, εννοώ απραξία, ένταση των διακυβερνητικών ανταγωνισμών και άλλα πολλά τέτοια. Ποια εγγύηση υπάρχει ότι δεν επαναληφθεί ο εκφυλισμός αυτός;
– Μια κοινωνία που δεν μαθαίνει από τα λάθη της, είναι καταδικασμένη. Εμείς έχουμε μελετήσει και τη δεύτερη τετραετία Σημίτη, στην οποία δεν υπήρχαν στόχοι, δεν υπήρχαν μετρήσιμες δεσμεύσεις, δεν υπήρχε κατεύθυνση. Με αυτά που ήδη σας είπα, βλέπετε ότι έχουμε προγραμματίσει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για την επόμενη τετραετία. Και αυτό θα φανεί σαφέστατα, καθώς θα πλησιάζουμε προς την προκήρυξη των εκλογών, όταν η κυβέρνηση θα ανακοινώσει και θα αναλάβει τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την επόμενη τετραετία. Εχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε. Στα δημόσια οικονομικά έχουμε βάλει ήδη μετρήσιμους στόχους, πρέπει να πετύχουμε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς έως το 2010. Επισημαίνω και πάλι ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για παροχολογία.
Προγραμματίζουμε συγκεκριμένες δράσεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και για την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος. Εχουμε συγκεκριμένες προτεραιότητες για τη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού. Προγραμματίζουμε ακόμη σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και το κράτος. Πιστεύω κ. Νικολάου, ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται παρά μόνο ως φάρσα. Η κυβέρνηση έχει μάθει όχι μόνο από τα δικά της λάθη, γιατί ασφαλώς κάναμε και λάθη αυτή την περίοδο, αλλά και από τα λάθη των προκατόχων μας.