Από το 2001 που έληξε χωρίς επιτυχία το ειδύλλιο Εθνικής – Alpha για συγχώνευση σε μια υπερτράπεζα, η φιλολογία για επερχόμενο κύμα συγκέντρωσης στις ελληνικές εμπορικές τράπεζες πάει και έρχεται στον Τύπο και ενίοτε σοβαροί συνάδελφοι γράφουν εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ για έτοιμα σχέδια εξαγορών και συγχωνεύσεων της Εθνικής, της Alpha κ.λπ. Ακόμη και ο ξένος Τύπος αναπαράγει τέτοιες «ειδήσεις», όπως για παράδειγμα το Ρόιτερς, που μίλησε για εξαγορά της Alpha από την HSBC, ενώ την Εθνική την έχουν πωλήσει δύο ή τρεις φορές στη City.
Το δικό μου ρεπορτάζ από τους προέδρους των ελληνικών τραπεζών (κ. Τάκη Αράπογλου της Εθνικής, Γιάννη Κωστόπουλο της Alpha και Μιχ. Σάλλα της Πειραιώς) με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το κύμα συγκέντρωσης στις ελληνικές τράπεζες αργεί πολύ ακόμη και ότι η προτεραιότητα των διοικήσεων των τραπεζών τώρα είναι η εδραίωση των θέσεων που έχουν αποκτήσει στο εξωτερικό και η περαιτέρω διεύρυνσή τους. Ο κ. Αράπογλου π.χ. ανακάλυψε το χρυσόμαλλο δέρας, όχι στην Κολχίδα, αλλά στην Κωνσταντινούπολη, με την εξαγορά της Finansbank, η οποία θα του προσφέρει από εφέτος το 40% των κερδών του ομίλου! Ποια εξαγορά στο εσωτερικό θα του προσέφερε τέτοια κέρδη;
Οι ξένες τράπεζες επίσης δεν δείχνουν αυτήν την περίοδο ενδιαφέρον για εξαγορές ελληνικών. Ισως γιατί στην Ευρώπη ολοκληρώθηκε ο κύκλος τους. Ο κ. Γιάννης Κωστόπουλος έχει προσωπική φιλία με τον πρόεδρο της HSBC και δεν είχε ανάγκη να πληροφορηθεί από το Ρόιτερς ότι δεν ενδιαφέρεται για την Alpha. Και η City δεν ενδιαφέρθηκε για την Εθνική, όταν η μετοχή της είχε 17 ευρώ και θα προχωρήσει τώρα που έχει φθάσει τα 50 ευρώ; Ευφάνταστα σενάρια, λοιπόν, που το μόνο που επιτυγχάνουν τώρα είναι να ανεβάζουν πιο ψηλά τις τιμές των μετοχών των τραπεζών.
Δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία ότι στον βαθμό που θα ωριμάζει η αγορά της λεγόμενης λιανικής τραπεζικής (στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια), οι τράπεζες δεν θα έχουν την ευχέρεια να αυξάνουν την κερδοφορία τους με τους σημερινούς ρυθμούς. Πότε θα επέλθει αυτή η ωρίμαση; Θα πάρει οπωσδήποτε κάποιο χρόνο, αφού σήμερα ο συνολικός δανεισμός των νοικοκυριών ανέρχεται στο 44% του ΑΕΠ έναντι 58,3% στη Ζώνη του Ευρώ. Οταν θα ωριμάσει, λοιπόν, η αγορά μας, τότε όντως θα τεθεί πρόβλημα στήριξης της κερδοφορίας μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Διότι, όπως πολύ σωστά λέγει ο κ. Μιχ. Σάλλας, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις έχουν νόημα μόνο αν με αυτές εξασφαλίζονται οικονομίες κλίμακος και συνέργειας. Και προς το παρόν, με δεδομένες τις αγκυλώσεις στην αγορά εργασίας, οι οικονομίες κλίμακος δεν είναι εξασφαλισμένες.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εάν η νέα κυβέρνηση, που θα προέλθει από τις εκλογές, επιλύσει επιτυχώς το ασφαλιστικό και κάνει ελαστικότερες τις σχέσεις εργασίας, τότε οι ελληνικές τράπεζες θα γίνουν θελκτικές για κάποιες ευρωπαϊκές, ενώ και οι Ελληνες τραπεζίτες θα μετρήσουν διαφορετικά τις οικονομίες κλίμακος.
Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι μέσα σε εύθετο χρόνο θα γίνουν στην Ελλάδα ένα-δύο μεγάλα τραπεζικά ντιλ. Τώρα, όμως, είναι νωρίς να πούμε πότε θα γίνουν και με ποιους.