Στα τέλη Ιουλίου του 2006 οι προετοιμασίες στην Ιερά Μονή Παντελεήμονος του Αγίου Ορους, ή αλλιώς ρωσικό μοναστήρι, ήταν πυρετώδεις. Οι ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής μοναχοί, που εγκαταβιούν εκεί, δούλευαν νυχθημερόν για την υποδοχή ενός πολύ σημαντικού προσκυνητή, που θα λάμπρυνε με την παρουσία του την ετήσια πανήγυρη στις 8 Αυγούστου. Παραμονές της γιορτής κατέφθασαν οι προπομποί του υψηλού επισκέπτη, που δεν ήταν άλλος από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτoρ Γιούσενκο, ο Ουκρανός πρέσβης και μια ομάδα της προσωπικής φρουράς του προέδρου.
Και ενώ όλα ήταν έτοιμα και οι μοναχοί ξεσκόνιζαν τα άσπρα χρυσοποίκιλτα άμφιά τους, ο πρέσβης δέχθηκε τηλεφώνημα από το Κίεβο, που τον ειδοποιούσε ότι η επίσκεψη ματαιώνεται λόγω «φόρτου εργασίας» του προέδρου. Το προσκύνημα είχε κρατηθεί μυστικό, κατόπιν εντολής του ίδιου του Γιούσενκο, ούτε «διέρρευσε» τότε τίποτα για τη ματαίωσή του, αλλά στην αγιορείτικη κοινωνία με τις βυζαντινές καταβολές σπάνια μένει κάτι κρυφό. Οι συνήθως άριστα πληροφορημένοι μοναχοί δεν άργησαν να μάθουν τους πραγματικούς λόγους: το μακρύ χέρι του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Αλεξίου, είπαν τότε, χάλασε το ταξίδι γιατί έπρεπε να προηγηθεί η επίσκεψη του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο μοναστήρι, η οποία έγινε ένα μήνα αργότερα.
Ηταν τόσο σημαντικό αν πήγαινε πρώτα ο Γιούσενκο και ακολουθούσε ο Πούτιν; Για όλους εμάς όχι, ούτε ενδεχομένως για τους καλόγερους. Για τους Ρώσους και τους Ουκρανούς, όμως, που «πολεμούν» πίσω από τα τείχη του μοναστηριού για τον έλεγχο της ιστορικής για την ανατολικοευρωπαϊκή ορθοδοξία μονής του Αθω, ήταν ζήτημα πρωτοκαθεδρίας και συμβολισμών και ο Πούτιν κέρδισε στα σημεία.
Πάτησε αυτός πρώτος στο «Περιβόλι της Παναγίας», προσκύνησε, σε δορυφορική τηλεοπτική σύνδεση με τα εκατομμύρια των συμπατριωτών του πιστών, στο μοναστήρι-σύμβολο του ρωσικού μυστικισμού, «χαρτζιλίκωσε» με 5.000.000 δολάρια το ηγουμενικό συμβούλιο, παρασημοφόρησε τον ουκρανικής καταγωγής ηγούμενο Ιερεμία, υπογράμμισε την προαιώνια παρουσία του ρωσικού μοναχισμού στο Αγιον Ορος. Πούτιν – Γιουσένκο 1-0 έγραψε τότε το «ταμπλό», όμως η αναμέτρηση δεν τέλειωσε εκεί, καθώς οι ουκρανικής καταγωγής μοναχοί απέκτησαν στη συνέχεια την πλειοψηφία στη μονή και πλέον η Μόσχα κινδυνεύει να χάσει την πρόσβασή της στο Αγιον Ορος, εξέλιξη αδιανόητη για τη Ρωσική Εκκλησία και τους Ρώσους ορθοδόξους, που καταφθάνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο για προσκύνημα στη δική τους «Ιερουσαλήμ», όπως αποκαλούν το μοναστήρι.
Ενα χρόνο μετά τον Πούτιν και συγκεκριμένα προχθές το βράδυ, ο Γιούσενκο προσκύνησε στον Παντελεήμονα και την επομένη πήγε στις Καρυές για να υποβάλει τυπικά τα «διαπιστευτήριά» του στην Ιερά Κοινότητα. Ο Ουκρανός πρόεδρος ένιωσε την ανάγκη να προσευχηθεί και να εξαγνίσει την ψυχή του, παραμονές των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών στη χώρα του (30 Σεπτεμβρίου) στις οποίες ο φιλορωσικός συνασπισμός του πρωθυπουργού Βίκτορ Γιανουκόβιτς απειλεί να τον ανατρέψει εφόσον, όπως προβλέπουν οι δημοσκόποι, επικρατήσει. Οπως και ο Πούτιν, έτσι και ο Γιούσενκο, συνοδευόταν από τηλεοπτικά συνεργεία, που έστειλαν στην πατρίδα εικόνες από τις προσευχές και τις γονυκλισίες με στόχο την καρδιά των εκατομμυρίων ορθοδόξων ψηφοφόρων, ειδικά των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας, που συσπειρώνονται γύρω από τον Γιανουκόβιτς.
Υπάρχει, ωστόσο, και η θρησκευτική διάσταση του όλου ταξιδιού, που δεν είναι καθόλου άσχετη με την όλη στρατηγική απομάκρυνσης της Ουκρανίας από τη ρωσική επιρροή, που ακολουθεί ο Γιούσενκο, βυθίζοντας σε πολικό ψύχος τις σχέσεις με τη Μόσχα: το πέρασμα του ρωσικού μοναστηριού στους Ουκρανούς είναι για τον φιλοδυτικό ηγέτη και το μπλοκ των φιλοδυτικών δυνάμεων, των οποίων ηγείται, ένα σημαντικό βήμα με συμβολισμούς στην επιχείρηση ανεξαρτητοποίησης της εκκλησίας της Ουκρανίας από το Πατριαρχείο Μόσχας, που έχουν θέσει σε εξέλιξη, προκαλώντας την μήνιν του Αλεξίου αλλά και του Κρεμλίνου.