Αποτέλεσμα προειλημμένων αποφάσεων και λιγότερο μετεκλογικών «ζυμώσεων» υπήρξε η νέα κυβέρνηση -ή τουλάχιστον η βασική της δομή- την οποία συγκρότησε ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής.
Για τους ελάχιστους προνομιακούς συνομιλητές του πρωθυπουργού που έχουν ευρύτερη εικόνα για τα σχέδιά του, το νέο κυβερνητικό σχήμα δεν αποτέλεσε έκπληξη. Ηδη εν μέσω της προεκλογικής περιόδου, ο κ. Καραμανλής σχεδίαζε την επόμενη ημέρα, η οποία, σε επίπεδο κυβερνητικού σχήματος, ήθελε να έχει δύο χαρακτηριστικά: έναν σταθερό «πυρήνα», ο οποίος θα εγγυάται τη συνέχεια της πολιτικής και έναν «αέρα» ανανέωσης και σύγχρονου πολιτικού λόγου.
Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού επιβεβαιώνουν εκ των υστέρων ότι ο κ. Καραμανλής είχε ήδη πριν από τις εκλογές αποφασίσει να απομακρύνει υπουργούς του παλαιού σχήματος, αλλά και να δώσει ευκαιρίες στη νέα γενιά. Στον καμβά αυτόν, είχε ήδη δεχθεί εισηγήσεις από τους Πρ. Παυλόπουλο, Γ. Σουφλιά, Ντόρα Μπακογιάννη, Γ. Αλογοσκούφη ενώ ειλημμένη ήταν, ως φαίνεται, και η απόφαση για τη μεταπήδηση του Δημήτρη Σιούφα στη θέση του προέδρου της Βουλής, ώστε να υπάρχει αποτελεσματική διαχείριση της -ούτως ή άλλως- περιορισμένης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Στη νέα κυβέρνηση δε θα συμμετείχαν, όπως είχε προαποφασιστεί, ο κ. Βύρων Πολύδωρας, στον οποίο χρεώνονται όχι τόσο η διαχείριση των πυρκαγιών, όσο οι κατά καιρούς ατυχείς δηλώσεις, ο κ. Μανώλης Κεφαλογιάννης, ο κ. Ευάγγελος Μπασιάκος, ο κ. Αναστάσης Παπαληγούρας. Δεν ίσχυε το ίδιο για την κ. Μαριέττα Γιαννάκου, αφού μάλλον θα είχε θέση στο κυβερνητικό σχήμα ή την κ. Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, για την οποία αναγνωρίζεται πως «από όπου πέρασε, εργάστηκε σκληρά και αποτελεσματικά». Στην περίπτωση της κ. Γιαννάκου ήταν η αποτυχία εκλογής της, της κ. Πετραλιά η ανάγκη ανανέωσης, που τις οδήγησαν εκτός. Ως προς τα νέα πρόσωπα, οι Κ. Χατζηδάκης, Ευρ. Στυλιανίδης, Χρ. Φώλιας, Γ. Παπαθανασίου, Χρ. Ζώης εμφανίζονταν δεδομένοι σε περίπτωση εκλογικής νίκης την Κυριακή και ήδη από το πρωί της Δευτέρας ξεκίνησε η συμπλήρωση του κυβερνητικού παζλ.
Ο βασικός πυρήνας
Εκτός του βασικού πυρήνα που γνώριζε ότι παραμένει στη θέση του (Παυλόπουλος – Εσωτερικών, Αλογοσκούφης – Οικονομίας, Μπακογιάννη – Εξωτερικών, Μεϊμαράκης – Αμυνας, Σουφλιάς – ΥΠΕΧΩΔΕ) στους αμετακίνητους προστέθηκε από την πρώτη στιγμή και ο κ. Βασίλης Μαγγίνας.
Για τα υπόλοιπα στελέχη, όμως, όλα τα σενάρια ήταν ανοικτά. Ο κ. Αβραμόπουλος βρέθηκε από το πρωί της Δευτέρας στο Ελληνικό Αρκαδίας με τους στενούς του συνεργάτες να διαμηνύουν ότι θα επιθυμούσε να μετακινηθεί από το υπουργείο Υγείας. Κατά ορισμένες πληροφορίες, που πάντως δεν επιβεβαιώνει το Μέγαρο Μαξίμου, το όνομά του συζητήθηκε για το υπουργείο Παιδείας, ο ίδιος όμως φέρεται να εκδήλωσε τη διάθεση να παραμείνει στο Υγείας, εφόσον απομακρύνετο ο τότε υφυπουργός Αθ. Γιαννόπουλος. Στο ίδιο μήκος κύματος εκινείτο, για άλλους λόγους, και το περιβάλλον του Μαξίμου, οδηγώντας τελικά τον βουλευτή Φθιώτιδος εκτός κυβερνητικού σχήματος.
Ο κ. Χρήστος Φώλιας ήταν από τους πρώτους που πληροφορήθηκε την αναβάθμισή του σε υπουργό Ανάπτυξης. Το πρώτο τηλεφώνημα έγινε λίγο μετά τις 10 το βράδυ της Δευτέρας και ο κ. Φώλιας έμεινε στο γραφείο του υπ. Οικονομίας τακτοποιώντας εκκρεμότητες. Επισήμως, ο κ. Φώλιας ενημερώθηκε την Τρίτη το πρωί από τον ίδιον τον πρωθυπουργό, όπως και όλοι οι υπόλοιποι υπουργοί. Τους υφυπουργούς ενημέρωσε τηλεφωνικά ο διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού Γ. Αγγέλου. Ο κ. Γιάννης Παπαθανασίου ακολούθησε την αντίστροφη πορεία, εξαιτίας της οριακής του εκλογής στη Β΄ Αθήνας. «Φυσικός διάδοχος» του Δημ. Σιούφα βρέθηκε τελικά υφυπουργός Οικονομίας, μιας και δεν θα μπορούσε να αναλάβει, άμεσα, υπουργικό χαρτοφυλάκιο. Δεν αποτελεί έκπληξη η επιλογή του κ. Κωστή Χατζηδάκη για το υπουργείο Μεταφορών. Με την κυβέρνηση να ταλανίζεται από προβλήματα στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κ. Χατζηδάκης γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα στις Βρυξέλλες και, συνεπώς, θεωρήθηκε ο ικανότερος να τρέξει το ζήτημα της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
Οι εισηγήσεις Σουφλιά
Πριν από τις εκλογές ήδη, ο κ. Καραμανλής φέρεται να είχε συζητήσει με τον κ. Γιώργο Σουφλιά σενάρια για τη νέα κυβέρνηση. Σε αυτές τις συζητήσεις, ο Θεσσαλός πολιτικός ζήτησε τη διατήρηση και των δύο υφυπουργών του (το μόνον υπουργείο που δεν είχε ούτε μία αλλαγή), ενώ έβαλε στο τραπέζι και το όνομα του κ. Αρη Σπηλιωτόπουλου. Επειτα από επτά χρόνια ψυχρών σχέσεων με τον κ. Κώστα Καραμανλή, ο κ. Σπηλιωτόπουλος δέχθηκε το τηλεφώνημα για την υπουργοποίησή του, λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση του κυβερνητικού σχήματος από τον κ. Θ. Ρουσόπουλο. Δυστοκία υπήρξε για τον νέο υπουργό Δικαιοσύνης, καθώς δεδομένης της φύσης του -όπως τονιζόταν- δεν θα μπορούσε να είναι νέος, αλλά θα έπρεπε να έχει μακρά πορεία σε θεσμικές θέσεις. Η λύση βρέθηκε, το πρωί της Τρίτης, στο πρόσωπο του κ. Σωτήρη Χατζηγάκη, ο οποίος διετέλεσε και αντιπρόεδρος της Βουλής.
Ο κ. Αλέξανδρος Κοντός ήταν λογική επιλογή για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έχοντας αναλάβει ήδη προεκλογικά το βάρος της παρουσίας στις πυρόπληκτες περιοχές, ο κ. Μιχ. Λιάπης εθεωρείτο -ούτως ή άλλως- εντός σχήματος, όπως και ο κ. Γ. Βουλγαράκης. Λίμιτ απ, κατέγραψαν οι μετοχές του Ευριπίδη Στυλιανίδη. Δοκιμάστηκε στο υπουργείο Εξωτερικών και εκλήθη να αναλάβει το δύσκολο ρόλο του υπουργού Παιδείας, σηματοδοτώντας την επιλογή του πρωθυπουργού να ανταμείβει τους επιτυχημένους.
Οι υφυπουργοί
Σε επίπεδο υφυπουργών, ο κ. Καραμανλής είχε μάλλον καταλήξει, δεχόμενος όμως ταυτόχρονα και τις εισηγήσεις του στενού κυβερνητικού επιτελείου. Ο κ. Αλογοσκούφης ζήτησε την παραμονή του κ. Αντ. Μπέζα, συμφώνησε στη «μετάταξη» του Π. Δούκα στο υπ. Εξωτερικών και στην έλευση των Γ. Παπαθανασίου και Ν. Λέγκα.
Η κ. Μπακογιάννη ζήτησε την παραμονή των κ. Κασσίμη και Βαληνάκη, ενώ πρότεινε για υφυπουργό Γεωργίας τον κ. Κ. Κιλτίδη.
Στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ο κ. Καραμανλής επέλεξε δύο στενούς του πολιτικούς φίλους. Τον κ. Γιώργο Βλάχο και τον, εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενο, Σταύρο Καλαφάτη. Αμεση και, για λόγους ισορροπίας, ήταν και η επιλογή του κ. Γιάννη Ιωαννίδη ως υφυπουργού Πολιτισμού επί θεμάτων αθλητισμού. Οι ψηφοφόροι της Θεσσαλονίκης δεν θα είχαν πρόβλημα, καθώς θα υπήρχε ένας «παοκτζής» και ένας «αρειανός» στην κυβέρνηση. Το όνομα του κ. Παναγιώτη Χηνοφώτη είχε συζητηθεί ακόμη και για τον ρόλο του συντονιστή στην προσπάθεια κατάσβεσης των πυρκαγιών του Αυγούστου. Η επιλογή του για τη θέση του υφυπουργού Δημ. Τάξεως στο νέο υπερυπουργείο Εσωτερικών έμοιαζε αυτονόητη. Γύρω στις 2 το μεσημέρι της Τρίτης, χτύπησε και το τηλέφωνο του Χρήστου Ζώη που ανέλαβε την τρίτη θέση υφυπουργού, με τον παραμένοντα, Αθανάσιο Νάκο, στο ίδιο υπουργείο.
Η γυναίκα – έκπληξη
Ονομα-έκπληξη ήταν και αυτό της κ. Σοφίας Καλαντζάκου. Η πολιτικός από τη Μεσσηνία βρέθηκε στο υφυπουργείο Απασχόλησης, όχι μόνον αλλά κυρίως λόγω… ποσόστωσης. Το Μαξίμου είδε με τρόμο ότι σε κυβέρνηση και Βουλή θα υπήρχε μόνον μία γυναίκα, η κ. Μπακογιάννη, αντί των τεσσάρων (Μπακογιάννη, Γιαννάκου, Πετραλιά, Μπενάκη) της πρώτης περιόδου. Η επιλογή της κ. Καλαντζάκου έθεσε εκτός κυβέρνησης τον κ. Γιάννη Λαμπρόπουλο. Εις ό,τι αφορά, τον κ. Αντώνη Σαμαρά, ναι μεν συνέβαλε στην αύξηση του ποσοστού του κόμματος στη Μεσσηνία, πλην όμως δύο «Μεσσήνιοι» δεν χωρούσαν στην ίδια κυβέρνηση, ενώ φαίνεται ότι υπήρξε συμφωνία κυρίων ώστε να μείνουν αμοιβαία εκτός κυβέρνησης ο Αντ. Σαμαράς και ο Κυρ. Μητσοτάκης.
Οσο για τους κομμένους της απελθούσας κυβέρνησης, ο κ. Γιάννης Αγγέλου ήταν αυτός που ανέλαβε το δύσκολο έργο ενημέρωσής τους. Σε κάποιους χρεώθηκαν πράξεις ή παραλείψεις, σε κάποιους άλλους προσωπικές προεκλογικές στρατηγικές. Κάποιοι έπεσαν θύματα των αναγκαίων σε αυτές τις περιπτώσεις ισορροπιών και, τέλος, κάποιοι απλώς δεν κόλλησαν. Ισως την επόμενη φορά…