Οι… αναποφάσιστοι, όπως όλα δείχνουν, θα κρίνουν τη μάχη ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, καθώς στις δυνάμεις που μετρούν τα επιτελεία των δύο, μέχρι στιγμής, υποψηφίων, κρίσιμη αναδεικνύεται η ομάδα των λεγόμενων ουδετέρων. Αυτών δηλαδή που δεν έχουν γνωστοποιήσει μέχρι στιγμής τις προθέσεις τους. Τόσο στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, όσο και στο Πολιτικό και Εθνικό Συμβούλιο, δεκάδες είναι τα στελέχη που αποφεύγουν επί του παρόντος να εκδηλώσουν την προτίμησή τους, γεγονός που ενισχύει κατά πολλούς το ενδεχόμενο να προκύψει ο λεγόμενος τρίτος πόλος προκειμένου να απορροφήσει πολλούς από εκείνους που δεν βλέπουν την ιδανική λύση της διαδοχής στα πρόσωπα των κ. Γ. Παπανδρέου και Ευ. Βενιζέλου.
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, το αποτέλεσμα της κάλπης που θα στηθεί στις 11 Νοεμβρίου θα είναι δύσκολα προβλέψιμο. Και τούτο, διότι ουδείς μπορεί να προκαταλάβει όχι μόνον το πώς θα διαμορφωθούν οι εκλογικές διαθέσεις της κομματικής βάσης του ΠΑΣΟΚ, αλλά κυρίως το ποιοι και πόσοι θα σπεύσουν να ψηφίσουν τον νέο ηγέτη της παράταξης σε μια εκλογική διαδικασία με απροσδιόριστο εκλεκτορικό σώμα, που επί της ουσίας δοκιμάζεται για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία της χώρας.
Οι μέχρι τώρα γνωστές ισορροπίες, πάντως, μοιάζουν να ευνοούν τον κ. Γ. Παπανδρέου, χωρίς βέβαια τούτο να προδικάζει το αποτέλεσμα. Τα στελέχη που τον έχουν δημοσίως στηρίξει είναι περισσότερα από εκείνα που τάσσονται στο πλευρό του κ. Ευ. Βενιζέλου.
Το Πολιτικό Συμβούλιο
Στο επίπεδο του 21μελούς Πολιτικού Συμβουλίου που συνεδρίασε την Πέμπτη, τον κ. Παπανδρέου έχουν ήδη υποστηρίξει ανοιχτά 8 μέλη (Χρ. Παπουτσής, Μαρ. Ξενογιαννακοπούλου, Π. Μπεγλίτης, Γ. Παναγιωτακόπουλος, Θαν. Τσούρας, Στ. Τζουμάκας, Χρ. Πολυζωγόπουλος, Μαρ. Κοππά), τον κ. Βενιζέλο 4 μέλη (Τόνια Αντωνίου, Π. Κουκουλόπουλος, Ν. Μπίστης και Συλβ. Ράπτη), ενώ οι υπόλοιποι 7 (Π. Ευθυμίου, Κ. Σκανδαλίδης, Βάσω Παπανδρέου, Μ. Δαμανάκη, Φ. Γεννηματά, Θ. Πάγκαλος, Αννα Διαμαντοπούλου) δεν έχουν ακόμη αποσαφηνίσει τις προθέσεις τους, με τους δύο τελευταίους μάλιστα να μην αποκλείουν ακόμη και το ενδεχόμενο δικής τους υποψηφιότητας.
Η Κοινοβουλευτική Ομάδα
Αλλά και στη νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα των 102 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, το επιτελείο του κ. Γ. Παπανδρέου διοχετεύει την πληροφορία ότι έχει την πλειοψηφία, θεωρώντας σίγουρη την υποστήριξη 33 βουλευτών και προεξοφλώντας τη «συμπαράταξη» επιπλέον 18. Δεδομένη θεωρούν τη στήριξη των Χρ. Αηδόνη, Π. Αντωνακόπουλου -εφόσον εκλεγεί-, Χρ. Αράπογλου, Αντζ. Γκερέκου, Γ. Δριβελέγκα, Μιχ. Καρχιμάκη, Χ. Καστανίδη, Απ. Κατσιφάρα, Γ. Μαγκριώτη, Γ. Μανιάτη, Π. Μπεγλίτη, Μ. Μπόλαρη, Θ. Μωραΐτη, Γρ. Νιώτη, Μαρ. Ξενογιαννακοπούλου, Γ. Παπακωνσταντίνου, Β. Παπαχρήστου, Χρ. Παπουτσή, Φιλ. Πετσάλνικου, Κ. Περλεπέ-Σηφουνάκη, Δημ. Ρέππα, Ντ. Ρόβλια, Σ. Σακοράφα, Μ. Σκουλάκη, Μ. Στρατάκη, Θ. Τσιώκα, Τηλ. Χυτήρη, αλλά και των βουλευτών που εξελέγησαν με το ψηφοδέλτιο επικρατείας (Θ. Δραγώνα, Λ. Κατσέλη, Σπ. Κουβέλης, Γ. Παπαδημητρίου, Γ. Ραγκούσης).
Οπως πραναφέρθηκε, οι συνεργάτες του κ. Παπανδρέου προσβλέπουν στην υποστήριξη επιπλέον 18 βουλευτών οι οποίοι, όπως λένε, είναι πιο κοντά στον πρόεδρο και εκτιμούν πως θα σταθούν στο πλευρό του. Αυτοί είναι οι Δ. Βαρβαρίγος, Σ. Γιαννακά, Β. Εξαρχος, Ν. Ζωίδης, Ηλ. Καρανίκας, Ευστ. Κουτμερίδης, Δ. Κουσουλάς, Γ. Ντόλιος, Γ. Πεταλωτής, Π. Ρήγας, Ν. Σηφουνάκης, Αν. Σιδηρόπουλος, Γ. Σκουλάς, Μ. Σκραφνάκη, Θ. Τζάκρη, Δ. Τσιρώνης, Χρ. Χάιδος, Εύα Χριστοφιλοπούλου.
Αντιθέτως, το περιβάλλον του κ. Βενιζέλου υποστηρίζει ότι έχει ήδη εξασφαλίσει τη στήριξη 21 βουλευτών, των Αλ. Αθανασιάδη, Αθ. Αλευρά, Τ. Αντωνίου, Μιλ. Αποστολάκη, Μιλτ. Βέρρα, Χρ. Βερελή, Κ. Βρεττού, Βασ. Γερανίδη, Λ. Γρηγοράκου, Ροδ. Ζήση, Εύας Καϊλή, Γ. Κουτσούκου, Γ. Λιάνη, Δημ. Λιντζέρη, Ανδ. Λοβέρδου, Σ. Μερεντίνη, Γ. Παπαγεωργίου, Αλ. Παπαδόπουλου, Συλβ. Ράπτη, Ελ. Τσουρή, Γ. Φλωρίδη, και προσβλέπει στη βοήθεια τουλάχιστον 3 ακόμη (Γ. Διαμαντίδη, Βασ. Κεγκέρογλου, και Ε. Νασιώκα).
Οι πρώην βουλευτές
Υπέρ του κ. Γ. Παπανδρέου, οι συνεργάτες του υπενθυμίζουν επίσης ότι έχουν, μεταξύ άλλων, ταχθεί και οι πρώην βουλευτές κ. Γερ. Αρσένης, Μιλτ. Παπαϊωάννου, Γ. Ανωμερίτης, Στ. Μπένος και Ανδ. Φούρας, ενώ αντιστοίχως τη στήριξή τους στον κ. Βενιζέλο δήλωσαν ήδη οι κ. Γ. Παπαντωνίου, Ν. Χριστοδουλάκης, Κιμ. Κουλούρης, Γ. Δρυς, Σωκρ. Κοσμίδης, Ελ. Κούρκουλα, Μιχ. Νεονάκης, Γ. Ανθόπουλος, Π. Φωτιάδης και ο δήμαρχος Πειραιά Π. Φασούλας.
Οι συσχετισμοί αυτοί, ωστόσο, μικρή σημασία ενδέχεται να αποδειχθεί ότι έχουν και περισσότερο ίσως προβάλλονται από τα δύο στρατόπεδα χάριν εντυπώσεων. Πόσω μάλλον, όταν ανάμεσα στους περίπου 25 βουλευτές που φαίνεται να μην έχουν λάβει τις τελικές τους αποφάσεις, βρίσκονται πολλά πρωτοκλασάτα, ιστορικά, αλλά και σημαίνοντα τα τελευταία χρόνια στελέχη του ΠΑΣΟΚ (Κ. Σκανδαλίδης, Απ. Κακλαμάνης, Θ. Πάγκαλος, Β. Παπανδρέου, Αννα Διαμαντοπούλου, Μιχ. Χρυσοχοΐδης, Π. Ευθυμίου, Μ. Ανδρουλάκης), η άποψη των οποίων εκ των πραγμάτων θα επηρεάσει τις εξελίξεις και τη διαμόρφωση του αποτελέσματος.
Δεν είναι λίγοι οι βουλευτές, άλλωστε, που υποστηρίζουν ότι στο τελικό κλίμα θα βαρύνουν ιδιαιτέρως και πολλές άλλες παράμετροι, όπως για παράδειγμα ο τρόπος που θα αντιπαρατεθούν το προσεχές διάστημα οι υποψήφιοι. Η παρατήρηση αυτή, δε, αφορά πρωτίστως τον κ. Βενιζέλο, καθώς οι ηγετικές του εμφανίσεις και κυρίως ο τρόπος που εμφανίζει εαυτόν τις τελευταίες ημέρες «σίγουρο νικητή», εκτιμάται ότι έχουν ενοχλήσει τμήμα της μετριοπαθούς βάσης του κόμματος που δεν έχει προαποφασίσει την ψήφο του.
Από την άλλη πλευρά, δεν είναι λίγα τα στελέχη που υπογραμμίζουν την ανάγκη στον εσωκομματικό διάλογο στο Εθνικό Συμβούλιο και στη συνδιάσκεψη να διαφανούν και οι πολιτικές διαφορές των υποψηφίων, επισημαίνοντας ότι θα είναι μείζον σφάλμα εάν η επικείμενη διαδικασία εξελιχθεί σε μια μάχη προσώπων, και θέτοντας έτσι σε δεύτερη μοίρα την ιδεολογικοπολιτική ασάφεια που ταλαιπωρεί το κόμμα. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, λέγεται ότι θα υπάρξουν και κάποιοι βουλευτές που θα αποφύγουν εσκεμμένα και μέχρι τέλους να υποστηρίξουν δημοσίως κάποιον υποψήφιο, έχοντας προαποφασίσει να αναδείξουν με τις παρεμβάσεις τους ακριβώς αυτό το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ, υπογραμμίζοντας ότι αν δεν διαμορφωθεί μια σαφής εναλλακτική πολιτική πρόταση έναντι της Ν.Δ., το κόμμα θα χάσει και τις επόμενες εκλογές οποιοσδήποτε κι αν εκλεγεί στις 11 Νοεμβρίου.
Η στάση Σημίτη
Με ενδιαφέρον, τέλος, αναμένεται η στάση που θα τηρήσει στο εξής ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης, καθώς, ως γνωστόν, μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η συνάντησή του με τον κ. Βενιζέλο «διοχέτευσε» την πληροφορία ότι θα παραμείνει ουδέτερος. Αναλόγως επαμφοτερίζουσα, άλλωστε, παραμένει και η άποψη του κ. Κ. Λαλιώτη, ο οποίος απέφυγε μέχρι σήμερα να πει ευθέως ποιον θα υποστηρίξει, όπως βέβαια και να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο για τα αίτια της πρωτόγνωρης ήττας, στην έκταση της οποίας δεν είναι λίγοι όσοι τού καταλογίζουν ότι συνέτεινε με την αναχρονιστική αντιπολιτευτική τακτική που επέλεξε.