Το Κόσοβο και το Σκοπιανό είναι ένα εκρηκτικό δίδυμο για την εξωτερική μας πολιτική και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία αλλά και ευφυΐα, αξιοποιώντας εκτός των άλλων και όλα τα πλεονεκτήματα που έχουμε κατακτήσει στην περιοχή με ηγέτιδα την οικονομία μας. Τα μεγάλα εθνικά θέματα δεν αντιμετωπίζονται ούτε με εθνικιστικές κραυγές, ούτε με λαϊκίστικα συλλαλητήρια. Στον δρόμο αυτόν που είναι ολισθηρός βαδίσαμε δυστυχώς τις τελευταίες δεκαετίες και ηττηθήκαμε κατά κράτος και στο Κυπριακό αλλά και στο Σκοπιανό.
Αυτή τη δύσκολη περίοδο χρειαζόμαστε νηφάλιες φωνές και ρεαλιστικές προτάσεις. Εγώ καταχωρίζω σήμερα τις απόψεις ενός φίλου μου επιχειρηματία, που είναι ένας καλός πατριώτης, αλλά και ένας ευφυής άνθρωπος, που γνωρίζει εξ ιδίας πείρας τις παγίδες που μας περιμένουν. Ο φίλος μου, που έχει επιχειρήσεις στα Σκόπια, όπου απασχολεί 780 εργαζόμενους και στη Σερβία άλλους 390, μου έγραψε τα εξής, όταν τον ρώτησα τι βλέπει στην περιοχή!
«Εμείς στα Σκόπια είμαστε ενεργά δραστήριοι εδώ και 10 χρόνια και είμαστε κομμάτι της τοπικής κοινωνίας πλέον.
Ολα αυτά τα χρόνια δεν μπορώ να πω ότι ένιωσα ανεπιθύμητος ή ότι το κρατικό σύστημα μας έβαζε προμελετημένα εμπόδια σαν αποτέλεσμα των πολιτικών διαφορών που έχουν οι χώρες μας αναφορικά με το όνομα. Αντιθέτως, μπορώ να πω ότι μάλλον μας βοήθησαν να λύσουμε γραφειοκρατικά προβλήματα, τα οποία υπήρξαν πολλά και ακόμα υπάρχουν σε μία χώρα με πρώην σοσιαλιστική καταβολή που προσπαθεί να περάσει στην ελεύθερη οικονομία.
Ο απλός κόσμος είναι φιλήσυχος, αξιοπρεπής και εργατικός με ισχυρές και παραδοσιακές οικογενειακές καταβολές και ενθουσιώδης στην παρέα και το καλό γλέντι. Το προσωπικό μας είναι πολύ αφοσιωμένο στην εταιρεία και πολλά νέα παιδιά έχουν κτίσει την καριέρα τους σε εμάς. Ο Σκοπιανός θέλει να προοδεύσει και είναι διατεθειμένος να μάθει, άμα σε αγαπήσει θα είναι πιστός φίλος και είναι απλός στη συμπεριφορά του.
Στο θέμα του ονόματος είναι εθνικά υπερήφανος, διότι δυστυχώς χωρίς αυτή την πλαστή ταυτότητα δεν έχει ταυτότητα.
Είναι κρίμα που με αυτή τη γειτονική χώρα έχουμε αυτή την πολιτική διαφορά, διότι έχουμε πολύ περισσότερα να μας ενώνουν παρά να μας χωρίζουν όπως πιθανόν να ισχύει με τους άλλους γείτονές μας.
Για τους Σκοπιανούς η Ελλάδα είναι ένα όμορφο και ποθητό όνειρο.
Θα είναι δύσκολο όμως να συμβιβαστούν με κάτι που να είναι πολύ μακριά από αυτό το «παραμυθάκι» με το οποίο τους μεγάλωσαν. Το χειρότερο πρόβλημα όμως των Σλαβομακεδόνων είναι το αλβανικό και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά.
Στην περίπτωση της Σερβίας τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα απ’ όσο φαίνονται. Οι Σέρβοι είναι πολύ πιο περίπλοκες και δύσκολες προσωπικότητες από τον απλοϊκό Σκοπιανό που μεγάλωσε με την ιδιοσυγκρασία του νότιου επαρχιώτη στην πρώην Ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Ο Σέρβος έχει το κόμπλεξ του πρώην ισχυρού που τώρα βλέπει την εθνική του υπερηφάνεια να δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο.
Το σερβικό κράτος δεν μας αντιμετώπισε με την ευελιξία των Σκοπιανών. Εχει πιο ισχυρές δομές, αλλά και περισσότερη γραφειοκρατία που συντηρείται. Εδώ όταν είχαμε να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα, αυτό ήταν επιστημονικά στημένο, όχι παίξε γέλασε.
Η σερβική περηφάνια ίσως και ξεροκεφαλιά είναι πάνω από σχεδόν όλα τα άλλα χαρακτηριστικά ακόμα και το χρήμα. Σε πολλούς άλλους Βαλκάνιους γείτονες των Σέρβων το χρήμα είναι ο απόλυτος παρονομαστής, κοινώς πουλάνε και τη μάνα τους. Στη δουλειά οι Σέρβοι είναι μάλλον ψιλοαδιάφοροι, λιγότερο πιστοί, θέλουν ξεκάθαρες διαδικασίες και δύσκολα συγκεντρώνονται για να μάθουν, διότι συνήθως τα ξέρουν…
Παρ’ όλα αυτά αν τους αρέσει η δουλειά θα γίνουν στελέχη υψηλών προδιαγραφών. Το Κόσοβο είναι εθνική τους υπερηφάνεια και φοβάμαι ότι θα εκπλαγεί άσχημα η διεθνής κοινότητα αν συνεχίσει να το χειρίζεται με τόσο μονόπλευρη συνταγή. Αν τα πράγματα στο Κόσοβο ξεφύγουν από τον έλεγχο θα έχουμε άσχημες εξελίξεις στο τρίγωνο Σκόπια – Κόσοβο – Σερβία.
Αν η Ελλάδα αναγνωρίσει το Κόσοβο τα καταστήματά μας θα έχουν άσχημο ξημέρωμα την επόμενη ημέρα. Οι εθνικιστικές ψιλοταραχές των Σκοπιανών θα είναι απλώς οδοντόκρεμες μπροστά σε αυτά που θα μας κάνουν οι Σέρβοι».
Ας προσέξουμε, λοιπόν, πολύ το Κόσοβο!