Μια έκθεση που συνέταξαν επιφανείς ακαδημαϊκοί είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος της μεταστροφής που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα ως προς τη θέση για σαφή γεωγραφικό προσδιορισμό στο θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ.
Μεταστροφή που έγινε ιδιαίτερα αισθητή από το ότι ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής τις τελευταίες εβδομάδες αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον προσδιορισμό «γεωγραφική», όταν αναφέρεται στη σύνθετη ονομασία που επιδιώκει η Αθήνα. Οπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, στην έκθεση αυτή παρατίθενται αποσπάσματα από κείμενα του Ηροδότου και του Θουκυδίδη, στα οποία γίνεται αναφορά σε Ανω Μακεδονία. Παρατίθεται επίσης απόσπασμα από ομιλία του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τους στρατιώτες του, έπειτα από μάχη, στην οποία ο Στρατηλάτης κάνει αναφορά σε στρατιώτες της Ανω Μακεδονίας.
Στην έκθεση, οι ακαδημαϊκοί επισημαίνουν ότι γεωγραφικά η Ανω Μακεδονία της αρχαιότητας συμπίπτει με τέσσερις νομούς της σημερινής Ελλάδας. Ετσι, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι μια τέτοια ονομασία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τα Σκόπια ως βάση ενίσχυσης των αλυτρωτικών διεκδικήσεων και πιθανότατα θα επιδείνωνε το πρόβλημα, αντί να το λύσει.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Οπως αναφέρει έμπειρος διπλωμάτης, στη νέα φάση που έχει εισέλθει το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ μετά το ελληνικό βέτο στο Βουκουρέστι, καθοριστικός είναι ο ρόλος που θα διαδραματίσουν οι ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον έχει έμπρακτα εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, με δεδομένη την επιθυμία του Αμερικανού προέδρου κ. Τζορτζ Μπους να ολοκληρωθεί η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ πριν από την εκπνοή της θητείας του στον Λευκό Οίκο.
Είναι χαρακτηριστική η φράση που χρησιμοποιεί ο διπλωμάτης για να περιγράψει τον βαθμό εμπλοκής των ΗΠΑ στη διαδικασία: «Εάν μέχρι σήμερα η αμερικανική εμπλοκή ήταν σαν μουσουλμανικός φερετζές, πίσω από τον οποίο δεν μπορείς να δεις τι κρύβεται, πλέον έχει αντικατασταθεί από αραχνοΰφαντο βέλο, που αφήνει όλα τα χαρακτηριστικά του προσώπου να διακρίνονται καθαρά». Ετσι, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δημοσίως δηλώνουν ότι στηρίζουν τη διαπραγμάτευση υπό τον ΟΗΕ και τις πρωτοβουλίες του ειδικού μεσολαβητή κ. Μάθιου Νίμιτς, με τις ενέργειές τους δείχνουν να παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και ουσιαστικά να καθορίζουν τα επόμενα βήματα, έχοντας ρόλο ρυθμιστή στη διαδικασία. Ο κ. Νίμιτς θα συνεχίσει τυπικά να συντονίζει τη διαπραγμάτευση, όμως η ουσιαστική διαπραγμάτευση θα γίνεται σε άλλο επίπεδο.
Τα επόμενα βήματα
Η ελληνική πλευρά δεν βλέπει αρνητικά την πιο ενεργή αμερικανική εμπλοκή, καθώς εκτιμά ότι οι ΗΠΑ, λόγω και του ειδικού ενδιαφέροντος, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για επίσπευση της διαδικασίας και, ταυτόχρονα, να συγκρατήσουν ακραίες αντιδράσεις από την πλευρά των Σκοπίων. Αυτό που επιδιώκει η Αθήνα είναι στα επόμενα βήματα να συνομιλεί πρώτη με την αμερικανική πλευρά, να θέτει τους όρους της με βάση τις εξελίξεις και να καλείται η πλευρά των Σκοπίων να προσαρμοσθεί σε αυτούς.
Βεβαίως, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, αυτή η εξέλιξη εμπεριέχει ένα ρίσκο: να μην αποδώσει ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης και ταυτόχρονα να έχει εκφυλιστεί, όχι τύποις αλλά στην πράξη, η διαδικασία υπό τον ΟΗΕ. Σε αυτή την περίπτωση, η ελληνική πλευρά προσβλέπει σε στήριξη της Γαλλίας και, πιθανότατα, της Ρωσίας στα Ηνωμένα Εθνη.