Να εγκλωβίσει το ΠΑΣΟΚ στην επιλογή του να προκαλέσει, σε κάθε περίπτωση, εκλογές με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας επιδιώκει ο κ. Κώστας Καραμανλής καθώς στο Μέγαρο Μαξίμου υπάρχουν συγκλίνουσες εκτιμήσεις ότι το συγκεκριμένο ζήτημα μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την κυβερνητική αντεπίθεση.
Οι δραματικοί τόνοι, της προηγούμενης Πέμπτης, όταν ο πρωθυπουργός κατήγγειλε την αξιωματική αντιπολίτευση για ουσιαστική παραβίαση του Συντάγματος αλλά και για στάση που προσομοιάζει της προβληματικής περιόδου που προηγήθηκε της δικτατορίας, πρόκειται να ενταθούν το επόμενο διάστημα και, κυρίως, κατά την παρουσία του κ. Καραμανλή στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Η πολεμική προς το ΠΑΣΟΚ δεν θα περιορισθεί στις συνταγματικές παραμέτρους αλλά θα κλιμακωθεί με την Ιπποκράτους να εγκαλείται για απόπειρα βίαιης διακοπής του πολιτικού βίου της κυβέρνησης, εν μέσω οικονομικής κρίσης, γρίπης και «ανοικτών» εθνικών θεμάτων.
Στο επιτελείο του πρωθυπουργού, μετά και τη σχετική εισήγηση του επικοινωνιολόγου Γιάννη Λούλη, μοιάζουν να υπεραισιοδοξούν για τη φθορά που μπορεί να σωρεύσει το ΠΑΣΟΚ και, επί προσωπικού, ο πρόεδρός του, Γιώργος Παπανδρέου. Αλλοι κυβερνητικοί παράγοντες, ωστόσο, εμφανίζονται περισσότερο συγκρατημένοι.
«Οι πολίτες δεν θέλουν εκλογές, αλλά η συζήτηση δεν βρίσκεται και στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους» λένε, αναγνωρίζοντας ότι και η Νέα Δημοκρατία έχει στην πλάτη της αμφιλεγόμενες αποφάσεις, όπως η απουσία της από τις ψηφοφορίες στη Βουλή για υποθέσεις σκανδάλων.
«Ανοιχτές» επιλογές
Αυτό που δεν διαφεύγει από τα κυβερνητικά στελέχη είναι ο έντονος εκνευρισμός που παρατηρείται, εσχάτως, στην Ιπποκράτους, δείγμα -θεωρούν- της προσπάθειας του ΠΑΣΟΚ να αλλάξει την ατζέντα. Θυμίζουν, χαρακτηριστικά, την «αψυχολόγητη», λένε, κριτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη γρίπη, την πολεμική της για μία, επί της ουσίας παραταξιακή εκδήλωση, όπως η έκθεση έργων τέχνης που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής αλλά και την αμφιλεγόμενη αναφορά του ίδιου του κ. Γ. Παπανδρέου στον κίνδυνο κλιμάκωσης της έντασης με την Αγκυρα και της προειδοποίησης που απηύθυνε στον πρωθυπουργό να μην την εκμεταλλευθεί. Καθίσταται σαφές ότι η «προεδρολογία» θα βρεθεί στον πυρήνα των πολιτικών εξελίξεων μέχρι την, όπως εμφανίζεται αναπόφευκτη, κατάληξη στις κάλπες των εθνικών εκλογών.
Αυτό που πλέον καλείται να απαντήσει ο πρωθυπουργός, Κωστας Καραμανλής είναι ο χρόνος των εκλογών. Και, επί του παρόντος, ο ίδιος μοιάζει να επιθυμεί να διατηρήσει «ανοικτές» όλες τις επιλογές του. Προς τούτο, εξηγούν κυβερνητικά στελέχη, απέφυγε έναν ανασχηματισμό, την επομένη της ήττας στις ευρωεκλογές, καθώς θεωρήθηκε ότι θα «έδινε το μήνυμα των εκλογών τον Σεπτέμβριο». Την προηγούμενη εβδομάδα δεν επέβαλε σιωπητήριο στα στελέχη που δημοσίως ζητούσαν αλλαγές σε κυβέρνηση και κόμμα.
Ο κ. Καραμανλής επέλεξε την «κυβερνητική εργασιοθεραπεία», ζητώντας από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου να ρίξουν στο τραπέζι όλες τις νομοθετικές ή θεσμικές πρωτοβουλίες αρμοδιότητός τους, κάτι που αναμένεται να συνεχισθεί και το επόμενο διάστημα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη δημοσιοποίηση της νέας λίστας για τα βαρέα και ανθυγιεινά αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο! Μέσα σε ενάμιση μήνα η κυβέρνηση μοιάζει να έχει ασχοληθεί με περισσότερα ζητήματα από όσα από τον Σεπτέμβριο του 2008, προχωρώντας μέχρι και σε μέτρα απόσυρσης οχημάτων.
Εν αναμονή δημοσκοπήσεων
Πλέον, με τον «τραχανά απλωμένο» όπως χαρακτηριστικά έλεγε κυβερνητικό στέλεχος, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά και οι αποφάσεις θα ληφθούν στο δεκαπενθήμερο πριν από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης (εγκαινιάζεται στις 5 Σεπτεμβρίου), όταν θα έχουν φθάσει στο Μέγαρο Μαξίμου και οι πρώτες, αξιόπιστες δημοσκοπήσεις για τους συσχετισμούς των κομμάτων.
Επισήμως, τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη εξορκίζουν το σενάριο των πρόωρων εκλογών με πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, η συζήτηση έχει φουντώσει, καθώς οι προκλήσεις που θα έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι ουκ ολίγες. Επί παραδείγματι, ο υπουργός Οικονομίας, Γιάννης Παπαθανασίου, φέρεται να μην κρύβει σε συνομιλητές του την αγωνία του για την εκτέλεση του προϋπολογισμού αλλά και για τη σύνταξη αυτού για το 2010 εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Οι φόβοι δεν είναι μόνον δημοσιονομικοί αλλά και ταμειακοί, καθώς, πλην των άλλων, από Οκτώβριο θα απαιτηθούν ενέσεις ρευστότητας προς τα ασφαλιστικά Ταμεία, με ρευστό που δεν υπάρχει. Επιπλέον, ουδείς μπορεί να αποκλείσει οι συνέπειες της κρίσης, εσωτερικής και διεθνούς, να αποτυπωθούν στην «τσέπη» των πολιτών, εντείνοντας τη δυσαρέσκεια. Προβληματισμός επικρατεί και για τα «εθνικά θέματα», κυρίως τις σχέσεις με την Αγκυρα και το Σκοπιανό καθώς, αντικειμενικά, οι δυνατότητες χειρισμού μιας «απερχόμενης» κυβέρνησης περιορίζονται.
Ο χρόνος της κάλπης
Υπό το πρίσμα αυτό, ισχυρές είναι οι εισηγήσεις προς τον πρωθυπουργό προκειμένου να χρησιμοποιήσει τη ΔΕΘ για να αναπτύξει το σύνολο της μεταρρυθμιστικής του ατζέντας, καλώντας ταυτόχρονα τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να άρει την «εκλογική ομηρία» της χώρας. Η πιθανολογούμενη άρνηση του κ. Παπανδρέου μπορεί, τότε, να αποτελέσει τον λόγο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, καθώς θα παρέχει στον πρωθυπουργό τη νομιμοποιητική βάση όχι μόνον έναντι των πολιτών αλλά και της «κομματικής γραφειοκρατίας» που θα βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόωρη απώλεια των οφικίων της στον κρατικό μηχανισμό. Ως προς την ημερομηνία των εκλογών, και με δεδομένο ότι σε κάθε περίπτωση ο κ. Καραμανλής επιδιώκει μία μακρά -επίσημη- προεκλογική περίοδο ώστε να εκμεταλλευθεί το πλεονέκτημά του στην επί προσωπικού αντιπαράθεση με τον κ. Παπανδρέου, οι εκτιμήσεις διίστανται. Αλλα κυβερνητικά στελέχη τις τοποθετούν στις αρχές Οκτωβρίου, με ημερομηνία προκήρυξης το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, και άλλοι λίγους μήνες αργότερα, ενδεχομένως πριν από την ψήφιση του προϋπολογισμού στη Βουλή.
Το έτερο σενάριο, που μοιάζει εξίσου ισχυρό, θέλει τον πρωθυπουργό να προβαίνει σε ανασχηματισμό, πάντοτε με ορόσημο τη ΔΕΘ, και να εντείνει την κινητικότητα της κυβέρνησης σε όλους τους τομείς, επιμένοντας -πάντοτε – να εγκαλεί το ΠΑΣΟΚ γιατί εκβιάζει εκλογές. Ο απώτερος χρονικός ορίζοντας, σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι παρά ο Φεβρουάριος, όταν και επιβάλλεται να αρχίσουν οι διαδικασίες εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Η πλειοψηφία των κυβερνητικών στελεχών δεν θέλει να δει την κυβέρνηση να σύρεται σε μία εκλογή, έστω κι αν θα είναι το ΠΑΣΟΚ που θα αναλάβει την ευθύνη και, συνεπώς, το όποιο κόστος. Θεωρούν, συνεπώς, ως πιθανό το σενάριο ο κ. Καραμανλής να μην εξαντλήσει το σύνολο του χρόνου που έχει στη διάθεσή του αλλά να προκαλέσει τις σχετικές διαδικασίες κάποιες εβδομάδες νωρίτερα. Αλλωστε, βάσει των συνταγματικών διατάξεων οι διαδικασίες εκλογής Προέδρου θα μπορούσαν να αρχίσουν ακόμη και αύριο…
Αστάθμητοι παράγοντες
Οχι έναν, αλλά τουλάχιστον τρεις «αγνώστους Χ» περιλαμβάνει η πολιτική και εκλογική εξίσωση που καλούνται να επιλύσουν στο Μέγαρο Μαξίμου. Τρία θέματα, γρίπη – πυρκαγιές – δημόσια τάξη, οι εξελίξεις επί των οποίων δεν αποκλείεται να δράσουν καταλυτικά είτε προς την επιτάχυνση των εξελίξεων είτε προς το «πάγωμα» των όποιων σχεδίων εκλογικού αιφνιδιασμού. Σε αυτά δεν περιλαμβάνεται η «παράφρων μεταβλητή του συστήματος», το τυχαίο δηλαδή γεγονός, όπως η προ δεκαμήνου «έκρηξη» του βουλευτή Σταύρου Δαϊλάκη που λίγο έλειψε να οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες.
Ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος και, συνολικά, η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου πανδημίας από τη νέα γρίπη. Δεν λείπουν, μάλιστα, τα στελέχη που θεωρούν ότι μία αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης μπορεί να αποτελέσει και το «πολιτικό αντιβιοτικό για την κυβερνητική νόσο». Ωστόσο, οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί, τόσο σε επίπεδο ουσιαστικής αντιμετώπισης της πανδημίας όσο, κυρίως, σε επίπεδο «επικοινωνίας». Ουδείς στο υπουργείο Υγείας και στο Μέγαρο Μαξίμου μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο δεκάδες άνθρωποι να καταφύγουν σε κατάσταση πανικού στα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου, ζητώντας επιτακτικά τον εμβολιασμό τους, ακόμη κι αν αυτός αντενδείκνυται από ιατρικής απόψεως. Θεωρείται δεδομένο ότι οι τηλεοπτικές κάμερες θα αποτυπώσουν όχι μόνον αυτό το επεισόδιο, αλλά και κάθε περιστατικό που θα εκπέμπει εικόνα πανικού. Ακόμη πάντως και στην περίπτωση που η διαχείριση είναι ικανοποιητική, οι διαστάσεις της γρίπης καθορίζουν εκ των πραγμάτων τις εξελίξεις. Και τούτο διότι, όπως έλεγαν κυβερνητικά στελέχη, «εκλογές με τους ψηφοφόρους πίσω από ιατρικές μάσκες δεν μπορούν να γίνουν».
Αγνωστο παράγοντα αποτελούν και οι πυρκαγιές, ιδιαίτερα περιπτώσεις εμπρησμών που πολλαπλασιάζονται σε προεκλογικές χρονιές. Και η τρέχουσα είναι εκ των πραγμάτων προεκλογική. Στο υπουργείο Δημοσίας Τάξεως τα σχέδια υπάρχουν, ωστόσο, ουδείς μπορεί να εφησυχάζει.
Αντίστοιχη εικόνα «προετοιμασίας» εκπέμπεται και για τον τομέα της δημόσιας τάξης, καθώς η κυβέρνηση αναμένει ένα «θερμό φθινόπωρο» τόσο στο κοινό έγκλημα όσο και στον χώρο της τρομοκρατίας. Μία επιτυχία ενδεχομένως να κεφαλαιοποιηθεί υπέρ της κυβέρνησης, μία νέα επίθεση ή μία αστυνομική «γκάφα», ωστόσο, θα επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη αρνητικό κλίμα.
