Ο γενικός γραμματέας των Ην. Εθνών, Μπαν Κι Μουν, συγκαλεί αυτή την εβδομάδα στην έδρα του διεθνούς οργανισμού στη Νέα Υόρκη κρίσιμη τριμερή συνάντηση με τον πρόεδρο της Κύπρου, Δημήτρη Χριστόφια, και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ντερβίς Ερογλου, με στόχο την άρση της παρατηρούμενης στασιμότητας, τη στιγμή που στο παρασκήνιο δυτικοί διπλωμάτες «απειλούν» ότι αυτή είναι ίσως η «τελευταία ευκαιρία» για λύση του Κυπριακού.
Η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται να έχει «κουρασθεί από την αδυναμία ή απροθυμία των δύο πλευρών» να καταλήξουν σε συμβιβαστική συμφωνία, και σε αυτό το πνεύμα ο Βρετανός πρώην υπ. Εξωτερικών, Τζακ Στρο, ήγειρε δημόσια ζήτημα αναπόφευκτης διχοτόμησης. Στο πλαίσιο των πιέσεων που ασκούνται στη Λευκωσία, δυτικός διπλωμάτης, γνώστης του περιεχομένου των διαπραγματεύσεων, κατηγόρησε τον πρόεδρο Χριστόφια ότι «υπαναχωρεί όταν οι σύμβουλοι φθάνουν κοντά σε συμφωνία».
Απογραφή
Αν και έχουν προηγηθεί πολλές επαφές των δύο πλευρών επί κυπριακού εδάφους, όπως και κοινή συνάντηση Μπαν, Χριστόφια, Ταλάτ τον περασμένο Φεβρουάριο στη Λευκωσία, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας στήριξης του πρώην ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, ο οποίος τελικά έχασε από τον κ. Ερογλου, αυτή είναι η πρώτη και σημαντικότερη τριμερής συνάντηση στην έδρα του ΟΗΕ μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν το 2004. Οι κ. Χριστόφιας και Ερογλου προσέρχονται με συγκεκριμένες και καλά επεξεργασμένες προτάσεις. Μάλιστα, σε επιστολή του προς τον κ. Μπαν ο κ. Χριστόφιας προτάσσει το πρόβλημα που δημιουργεί ο εποικισμός από Τούρκους, ζητώντας να υπάρξει απογραφή του πληθυσμού στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα. Επαναλαμβάνει, δε, την πρότασή του για επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της με αντάλλαγμα τη λειτουργία του λιμένα της πόλης υπό τον έλεγχο της Ε.Ε. και την προώθηση εμπορικών συναλλαγών της Ενωσης με τους Τουρκοκύπριους, αλλά και το άνοιγμα κάποιων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει τις διαβεβαιώσεις που έχει δώσει ο απεσταλμένος του ΟΗΕ, Αλεξάντερ Ντάουνερ, ότι δεν τίθεται θέμα επιδιαιτησίας όπως συνέβη στην περίπτωση του σχεδίου Ανάν.
Η συνάντηση πραγματοποιείται έναν ακριβώς μήνα πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στην οποία θα αποφασισθεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και ενώ στην τελευταία έκθεση προόδου η Κομισιόν ζήτησε από την Αγκυρα να στηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό και να συμβάλει με συγκεκριμένους όρους σε μια συνολική λύση. Ο αρμόδιος επίτροπος για τη διεύρυνση κάλεσε την Τουρκία να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο και να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα, προκαλώντας την ενόχληση της Αγκυρας η οποία «παρότρυνε» την Ε.Ε. να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε με απόφαση του Συμβουλίου, στις 26 Απριλίου 2004, «για τον τερματισμό της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων».