Στα αρχεία του Φόρεϊν Οφις για το έτος 1980 πλείστες και αναλυτικές είναι οι αναφορές για το ΠΑΣΟΚ και τη «διφορούμενη αλλά χαρισματική», κατά τους Βρετανούς διπλωμάτες στην Αθήνα, προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Στο πρόσωπό του διέβλεπαν τη ραγδαία πολιτική άνοδο του ΠΑΣΟΚ και την απήχηση που είχε στις λαϊκές μάζες. Αλλά και για τους αξιωματούχους του βρετανικού υπουργείου των Εξωτερικών στο Λονδίνο, το ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου ήταν η ανερχόμενη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα – «το κόμμα που είχε πιθανότητες να κερδίσει τις επόμενες εκλογές».
«Συμφωνούμε με την εκτίμηση ότι παρά τους υπαινιγμούς για μετριασμό της πολιτικής αντιπαράθεσης, μια νίκη του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές θα είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη για τα συμφέροντα της Δύσης», γράφει ο Τίμοθι Ντοντ, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Νότιας Ευρώπης στο Φόρεϊν Οφις σχολιάζοντας την έκθεση (12 Ιουνίου 1980) του Βρετανού πρέσβη στην Ελλάδα Ιαν Σάδερλαντ με τίτλο «To ΠΑΣΟΚ και η Αριστερά στην ελληνική πολιτική».
«Πρωταρχικός κίνδυνος»
Ο Ντοντ σημείωνε ότι, κατά τον Σάδερλαντ, το ΠΑΣΟΚ ήταν πιθανό να κερδίσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές – «που το αργότερο πρέπει να γίνουν τον Νοέμβριο του 1981». Από την άλλη μεριά, δεν απέκλειε ο Βρετανός πρέσβης στις επερχόμενες εκλογές κανένα κόμμα να μη συγκέντρωνε την απαραίτητη πλειοψηφία για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. «Ο πρωταρχικός κίνδυνος μιας κυβέρνησης υπό τον Παπανδρέου είναι να προκληθεί αναστάτωση.
Ο Ιαν Σάδερλαντ αναφέρει το ενδεχόμενο να εκδηλωθεί ένα νέο στρατιωτικό πραξικόπημα, δεν επεκτείνεται όμως στο θέμα αυτό», διαβάζουμε στην απόρρητη αναφορά του Ντοντ προς τον υφυπουργό των Εξωτερικών Γιούεν Φέργκιουσον (Ewen Fergusson) (FCO9/2959, 2 Ιουλίου 1980).
Το κόμμα του ενός
«Δεν υπάρχει σοσιαλδημοκρατική παράδοση στην Ελλάδα. Η πολιτική επιλογή από την εποχή του εμφυλίου πολέμου ήταν μεταξύ των συντηρητικών κομμάτων και του φιλελεύθερου Κέντρου, με τους κομμουνιστές να έχουν αποκλεισθεί από την εξουσία. Επτά έτη στρατιωτικής δικτατορίας οδήγησαν το παλαιό Κέντρο σε περισσότερο ριζοσπαστικές θέσεις και δημιούργησαν τις συνθήκες για την εμφάνιση στην πολιτική σκηνή του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου, ένα κόμμα που ανήκει στον χώρο της Αριστεράς», αυτή ήταν η εκτίμηση της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1980, όπως γίνεται σαφές από την έκθεση του Ιαν Σάδερλαντ (FCO9/2959, 12 Ιουνίου 1980).
«Το ΠΑΣΟΚ παραμένει ένα κόμμα του ενός», γράφει ο Σάδερλαντ. «Κανείς από τους «υπολοχαγούς» του Παπανδρέου δεν είναι σε θέση να μοιρασθεί μαζί του τους προβολείς της δημοσιότητας», σημειώνει. Κατά τον Βρετανό πρέσβη, τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ έδιναν την εντύπωση ότι δεν ήταν σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η χώρα στην περίπτωση που θα συμμετείχαν σε μια κυβέρνηση υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου.