Η επιχειρησιακή ευθύνη στο Αιγαίο

Newsroom 30.12.2010 • 08:00

Μέχρι τον Αύγουστο του 1974, την επιχειρησιακή ευθύνη για όλο το Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών υδάτων, την είχε η Ελλάδα. Η Τουρκία έκτοτε δεν δεχόταν να έχει η Ελλάδα τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου, προβάλλοντας παράλληλα ισχυρισμούς όπως ότι τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου είναι αποστρατιωτικοποιημένα και προωθώντας την πάγια θέση της για διχοτόμησή του από Βορρά προς Νότο. Τον Οκτώβριο του 1980 η Συμφωνία Ρότζερς για την επιστροφή της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ παρέπεμπε τις ελληνοτουρκικές διαφορές όσον αφορά τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Το Φόρεϊν Οφις εκτιμούσε ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσαν να το εκμεταλλευτούν ο Ανδ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. Υπογραμμίζει ο Ντοντ στην επιστολή του προς τον Λόρενς (FCO9/2966, 30 Οκτωβρίου 1980): «Ο πρωταρχικός μου σκοπός για την επιστολή αυτή είναι το θέμα της τακτικής που θα ακολουθήσουμε στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις (επιχειρησιακός έλεγχος του Αιγαίου). Εφόσον λάβουμε υπόψη και τη γνώμη του Ιαν Σάδερλαντ, νομίζω ότι θα ήταν προς το γενικότερο συμφέρον της Συμμαχίας να μη βιασθούμε και να αποφύγουμε να δώσουμε διευκρινίσεις για το περιεχόμενο της Συμφωνίας Ρότζερς. Υπάρχει περίπτωση να προκαλέσουμε την αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα». Στην Αθήνα ο Βρετανός πρέσβης Ιαν Σάδερλαντ ήταν της γνώμης ότι η κυβέρνηση του Γ. Ράλλη θα χρονοτριβούσε για την επίλυση των προβλημάτων που δεν είχαν ξεπερασθεί με τη Συμφωνία Ρότζερς (FCO9/2966, 4 Νοεμβρίου 1980): «Νομίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ήθελε τα προβλήματα αυτά να διευθετηθούν μετά τις εκλογές και ίσως ακόμη καλύτερα στο απώτερο μέλλον. Θα πρέπει να αναρωτιούνται αν κάτι τέτοιο θα το επιτρέψουν οι Τούρκοι. Ισως ελπίζουν ότι η τουρκική κυβέρνηση εκτιμά πως συμφέρει στην Αγκυρα η αντιδικία με την Αθήνα να μην επανέλθει και πάλι στην επικαιρότητα στο εγγύς μέλλον. Η αναζωογόνηση της αντιδικίας αυτής είναι δυνατόν να συμβάλει στην εκλογή μιας κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η οποία μακροπρόθεσμα μπορεί να μην είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας».