«Οι πολιτικοί θα πρέπει να υπόσχονται λιγότερα και να κάνουν περισσότερα», επισημαίνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζον Μπέρκοου. Ο κ. Μπέρκοου βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένος του προέδρου της Βουλής κ. Φίλ. Πετσάλνικου και μίλησε στην Αίθουσα της Γερουσίας με θέμα «Ελλάδα και Βρετανία: παλαιές δημοκρατίες, νέες προκλήσεις», την περασμένη Τρίτη, λίγη ώρα προτού το κτίριο της Βουλής αποκλειστεί από αγανακτισμένους διαδηλωτές. Την ίδια ημέρα, στη Βρετανία, οδηγούνταν στις φυλακές ο πέμπτος βουλευτής που εμπλέκεται στο σκάνδαλο των βουλευτικών δαπανών.
– Την ώρα της ομιλίας σας στη Βουλή, απ’ έξω εξελισσόταν διαδήλωση. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονται εκεί καθημερινά για να διαμαρτυρηθούν. Πώς βλέπετε αυτού του είδους τη διαμαρτυρία;
– Πιστεύω ότι εκφράζει δυσαρέσκεια και αγωνία. Μπορεί να μη σχετίζεται μόνο με την οικονομία, αλλά, όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, πολλοί άνθρωποι να είναι δυσαρεστημένοι με τους πολιτικούς, αισθάνονται αποξενωμένοι, αποσυνδεμένοι από αυτούς. Η πρόκληση για εμάς τους πολιτικούς είναι να κατανοήσουμε γιατί οι πολίτες διαδηλώνουν και να ανταποκριθούμε με καλύτερη ποιότητα παραγωγής πολιτικής. Θα πρέπει να μάθουμε να ακούμε περισσότερο και να διασφαλίσουμε μεγαλύτερη προσβασιμότητα στους ψηφοφόρους μας. Οι διαδηλώσεις εκφράζουν και αγωνία για τις δουλειές, τις συντάξεις, το βιοτικό επίπεδο, το μέλλον.
– Η απόσταση ανάμεσα σε πολιτικούς και πολίτες δείχνει να διευρύνεται. Μπορεί να αντιστραφεί αυτή η διαδικασία;
– Η αποστασιοποίηση από την πολιτική διαδικασία είναι μεγαλύτερη από ό,τι στο παρελθόν. Στη χώρα μου η σχέση ανάμεσα στους πολίτες και τους πολιτικούς δεν είναι όπως παλαιότερα. Οι πολίτες είναι περισσότερο επικριτικοί, απαιτητικοί, πιο επίμονοι. Οι άνθρωποι σε σημαντικό βαθμό πιστεύουν ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, ότι νοιάζονται μόνο για τον εαυτό τους, ότι δεν υλοποιούν τις υποσχέσεις τους. Οι πολίτες έχουν την αίσθηση πως η κυβέρνηση μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και ότι το Κοινοβούλιο δεν κάνει το καθήκον του αποτελεσματικά. Η κρίση εμπιστοσύνης στη Βρετανία επιδεινώθηκε με το σκάνδαλο των βουλευτικών δαπανών. Για να αντιμετωπιστούν αυτά, πρέπει να διασφαλιστεί απόλυτη διαφάνεια, οι πολιτικοί να υπόσχονται λιγότερα και να κάνουν περισσότερα και να αποκαταστήσουν καλύτερη επικοινωνία με τους πολίτες.
– Για το σκάνδαλο των βουλευτικών δαπανών στη χώρα σας έχουν καταδικαστεί ήδη πέντε βουλευτές σε διάστημα ενός χρόνου. Εχει αυξηθεί η διαφθορά ή έγιναν αποτελεσματικότεροι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί;
– Για πολύ καιρό, το σύστημα δαπανών ήταν ιδιωτικό θέμα ανάμεσα στο μέλος της Βουλής των Κοινοτήτων και τις αρχές του σώματος. Ο νόμος περί ελευθερίας της πληροφόρησης και η επέκταση της εφαρμογής του στη Βουλή των Κοινοτήτων το άλλαξε αυτό. Από τότε άρχισε η αποκάλυψη στοιχείων για τις βουλευτικές δαπάνες. Το σύστημα βουλευτικών δαπανών χρησιμοποιήθηκε ως μέσο αναπλήρωσης εισοδήματος. Αποφεύγαμε τις αυξήσεις στις βουλευτικές αποζημιώσεις για να μην προκαλέσουμε και αναπτύχθηκε ένα παράλληλο σύστημα πληρωμών μέσω των βουλευτικών δαπανών. Το θετικό είναι ότι αυτό αλλάζει με τη δημιουργία μηχανισμού ελέγχου. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες δαπάνες που είναι απαραίτητες. Δεν πρέπει να πάμε σε ένα σύστημα τόσο αυστηρό, που θα επιτρέπει μόνο στους πλούσιους ή σε εκείνους που έχουν εξασφαλίσει χορηγίες να γίνουν βουλευτές.
– Οι Ελληνες βουλευτές δεν αισθάνονται πολύ άνετα να κυκλοφορούν δημοσίως το τελευταίο διάστημα. Οι πολίτες είναι θυμωμένοι. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό;
– Είναι δύσκολο, αλλά δεν μπορείς να κρυφτείς από τους ψηφοφόρους. Στη Βρετανία, με το σκάνδαλο των δαπανών ήταν εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση. Πολλοί βουλευτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με πολίτες που τους θεωρούσαν όλους καταχραστές. Δεν μπορείς να το αποφύγεις. Πρέπει να δεχθείς την κριτική και να προχωρήσεις. Είναι κακό για τη δημοκρατία οι πολιτικοί να αισθάνονται τρομοκρατημένοι και να κλείνονται στο καβούκι τους. Δεν είναι αυτή η απάντηση. Ο καλύτερος τρόπος είναι να διατηρήσει κανείς την ψυχραιμία του, να ακούσει την εποικοδομητική κριτική και να κάνει τη δουλειά του καλύτερα.