Μετά μήνες διστακτικότητας, αποσπασματικών αποφάσεων, ημιμέτρων και αντιφατικών δηλώσεων από τους ηγέτες της Ευρωζώνης, η ώρα της κρίσης για το ενιαίο νόμισμα φτάνει σήμερα. Οι ηγέτες των 17 κρατών μελών καλούνται να αποδείξουν σήμερα μέσω πράξεων και σαφών αποφάσεων ότι διαθέτουν την πολιτική βούληση να προστατέψουν την Ευρωζώνη από τις επιθέσεις των αγορών.
Χθες το βράδυ στο Βερολίνο η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ συναντήθηκε με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, προκειμένου να συμφωνήσουν επί του νέου σχεδίου διάσωσης της Ελλάδας. Αργά το βράδυ στη συνάντηση κλήθηκε και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν – Κλοντ Τρισέ. Εν τω μεταξύ χθες το βράδυ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα νέο σχέδιο για τη μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους μέσω της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων και μέσω ενός προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων. Το νέο πακέτο, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα χρηματοδοτηθεί με 71 δισ. ευρώ από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ και με 50 δισ. ευρώ από τις τράπεζες της Ευρωζώνης μέσω ειδικής εισφοράς. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων, οι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2019 θα κληθούν να τα ανταλλάξουν με νέα τριανταεκονταετούς διάρκειας, κίνηση που θα θεωρηθεί επιλεκτική χρεοκοπία. Με την ανταλλαγή αυτή αναμένεται να μειωθεί το ελληνικό δημόσιο χρέος κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες επί το ΑΕΠ. Η μείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων που θα ανταλλαγούν υπολογίζεται σε 20% και αναμένεται να μειώσει κατά δεκάδες δισ. το ελληνικό Δημόσιο χρέος.
Επιπλέον, μέσω των 50 δισ. ευρώ των τραπεζών θα χρηματοδοτηθεί η επαναγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, η οποία θα μειώσει το ελληνικό δημόσιο χρέος κατά 20% ή περίπου 70 δισ. ευρώ. Ωστόσο θεωρείται αρκετά πιθανό να αναθεωρηθεί το σχέδιο, διότι δύο βασικά στοιχεία του βρίσκουν προς το παρόν αντίθετες τη Γερμανία και τη Γαλλία. Το Βερολίνο δεν είναι ιδιαίτερα ενθουσιασμένο με την ιδέα της επιβολής εισφοράς στις τράπεζες, από την οποία θα προκύψουν έσοδα της τάξης των 10 δισ. το χρόνο για την επόμενη πενταετία. Η Γαλλία με τη σειρά της διατυπώνει αντιρρήσεις για το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων, επειδή θα οδηγήσει σε προσωρινή χρεοκοπία της Ελλάδας. Αν πάντως προτιμηθεί τελικά το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων θα απαιτηθούν επιπλέον χρήματα για την επανακεφαλαιοποίηση τραπεζών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα, κατά πρώτο λόγο ελληνικών τραπεζών, ενώ θα πρέπει να προσφερθούν και νέες εγγυήσεις προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες.
Η πίεση προς τους αρχηγούς κρατών της Ευρωζώνης, και ιδιαίτερα προς την κ. Μέρκελ, να παραμερίσουν τα στενά εθνικά τους συμφέροντα και να αποδείξουν στις αγορές ότι θα στηρίξουν την Ελλάδα και οποιοδήποτε άλλο μέλος της Ευρωζώνης κινδυνεύει αυξήθηκε σημαντικά τις τελευταίες ώρες. Μετά τις δηλώσεις της κ. Μέρκελ την Τρίτη ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε θεαματικές αποφάσεις από τη σύνοδο κορυφής, ακολούθησε η παραίνεση του Αμερικανού προέδρου να αντιμετωπιστεί «αποτελεσματικά» η ευρωπαϊκή κρίση δημοσίου χρέους, ενώ και το ΔΝΤ σήκωσε τον τόνο της κριτικής προς την Ευρωζώνη. Η απρογραμμάτιστη επίσκεψη του κ. Σαρκοζί στο Βερολίνο εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο πιέσεων, ενώ δραματικούς τόνους χρησιμοποίησε χθες και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο. «Τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί ότι θα πράξουν ό,τι χρειαστεί προκειμένου να διαφυλάξουν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Τώρα είναι η στιγμή να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους», δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν τονίζοντας ότι πλέον η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και αν δεν δοθεί σήμερα απάντηση «οι αρνητικές επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές σε όλες τις γωνιές της Ευρώπης και στον υπόλοιπο κόσμο». Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα φαίνεται διατεθειμένος να δεχτεί μια προσωρινή επέκταση του ορίου δανεισμού των ΗΠΑ εφόσον αποτελεί μέρος μια συμφωνίας για τη μείωση του ελλείμματος.