Η οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα έχει οδηγήσει σε μείωση του αμυντικού της προϋπολογισμού και περιορισμό του ρόλου της στο ΝΑΤΟ. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία η Συμμαχία αποφάσισε να αποσυρθεί σταδιακά από το Αφγανιστάν και τα Βαλκάνια και επαναπροσδιορίζει τις προτεραιότητές της, επιχειρώντας να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη επίθεση από το Ιράν ή άλλες χώρες στις οποίες κύκλοι της Συμμαχίας εντάσσουν ακόμη και το Πακιστάν που ήδη διαθέτει πυρηνικά όπλα.
Ταυτόχρονα, παρά την ενόχληση που έχουν προκαλέσει στους κόλπους του ΝΑΤΟ οι ενίοτε ηχηρές αντιδράσεις και πιεστικές απαιτήσεις της Τουρκίας, αλλά και η επανειλημμένη διαφοροποίησή της από την πολιτική της Δύσης σε μείζονος σημασίας ζητήματα, η γειτονική χώρα εξασφάλισε σημαντικό ρόλο στη νέα δομή της Συμμαχίας με τη δημιουργία Στρατηγείου Στρατού Ξηράς στη Σμύρνη, σε αντικατάσταση του υπάρχοντος Αεροπορικού Στρατηγείου. Η εξέλιξη αυτή αναβαθμίζει μεν την Αγκυρα σε ό,τι αφορά τη στρατηγική της Δύσης έναντι της εύφλεκτης ευρύτερης Μέσης Ανατολής, αλλά εν μέρει περιορίζει τη δυνατότητά της να δημιουργεί προβλήματα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του εναέριου χώρου του Αιγαίου και να προκαλεί εντάσεις με αφορμή νατοϊκές ασκήσεις σε περιοχές όπου η Αγκυρα επιμένει να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία.
Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία παραμένει σημαντικός «παίκτης», καθώς η ανοδική πορεία της οικονομίας της τα τελευταία χρόνια της επιτρέπει να συμβάλλει με δυνάμεις αλλά και σε οικονομικό επίπεδο στην επιχειρησιακή δραστηριότητα της Συμμαχίας με πρόσφατο παράδειγμα τις εξελίξεις στη Λιβύη. Εκ των πραγμάτων, η οικονομική ισχύς της Τουρκίας αποκτά, δε, μεγαλύτερη σημασία από τη στιγμή που λόγω της οικονομικής κρίσης τα σημαντικότερα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ μειώνουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Πλεονεκτήματα
Μετά την πολιτική απόφαση της αμερικανικής και πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων -που, πάντως, δεν βρίσκει σύμφωνους τους στρατιωτικούς οι οποίοι την θεωρούν πρόωρη- για απόσυρση του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν έως το 2014, δεν υφίστανται πλέον οι πιέσεις του παρελθόντος για ενίσχυση της ελληνικής συμβολής με την αύξηση των χερσαίων δυνάμεων (σήμερα είναι μόλις 150 άτομα) ή την παροχή ελικοπτέρων.
Από την άλλη, αποτιμάται θετικά η ελληνική παρουσία στο Κόσοβο όπου η χώρα μας συμμετέχει με 400 άτομα, ενώ η «Αραβική Ανοιξη» ενισχύει το συγκριτικό πλεονέκτημα της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας καθώς οι εξελίξεις στην περιοχή έχουν δημιουργήσει νέες ανάγκες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περίπτωση της νατοϊκής επιχείρησης στη Λιβύη, αν και η Ελλάδα τελικά υπαναχώρησε από την αρχική σκέψη για παροχή αεροσκαφών και αυτήν τη στιγμή συμμετέχει μόνο με ένα πλοίο στο Μεσόγειο, νατοϊκοί αξιωματούχοι υπογραμμίζουν τη σημασία της παροχής τριών βάσεων στο ελληνικό έδαφος. Την ίδια ώρα, Αμερικανοί διπλωμάτες υπογραμμίζουν τον ρόλο της Ελλάδας ως χώρας πρώτης γραμμής (front line country) σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των κυρώσεων και τον όλο χειρισμό των σχέσεων με την Τεχεράνη.
Καθώς το ΝΑΤΟ ετοιμάζεται για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής που θα διεξαχθεί τον Μάιο του 2012 στο Σικάγο, η έμφαση δίνεται στην επόμενη ημέρα στο Αφγανιστάν και στην περίπλοκη σχέση με το Πακιστάν, στην εξελισσόμενη επιχείρηση στη Λιβύη, στη σταδιακή απόσυρση από το Κόσοβο και τη Βοσνία, αλλά και στις σχέσεις με τη Μόσχα η οποία αντιτίθεται στην ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος που προωθεί η Συμμαχία παρότι αυτό είναι μικρότερου βεληνεκούς από τον αρχικό σχεδιασμό που είχε γίνει επί κυβέρνησης Μπους.
Το ΝΑΤΟ έχει προσφερθεί να παράσχει λεπτομερή ενημέρωση στη ρωσική κυβέρνηση, αλλά προς το παρόν δεν έχει ξεπερασθεί η έλλειψη εμπιστοσύνης και η Μόσχα θεωρεί ότι η νατοϊκή «αντιπυραυλική ασπίδα» -μέρος της οποίας ενδεχομένως να εγκατασταθεί και εντός της ελληνικής επικράτειας- στρέφεται εναντίον της.