Ξεκινάει από αύριο ο έλεγχος της τρόικας επί των μέτρων που έχει προσδιορίσει η κυβέρνηση για το 2013 – 2014, με τις δύο πλευρές να τις χωρίζει από τώρα ένα «κενό» της τάξης των 2 – 3 δισ. ευρώ.
Η τρόικα εκτιμά ότι με τα νέα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν την επόμενη διετία για να επιτευχθούν οι στόχοι θα πρέπει να έχουν καθαρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα της τάξης των 13,5 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι εάν ληφθούν υπόψη οι αρνητικές επιπτώσεις των υπό εφαρμογή μέτρων σε φορολογικά έσοδα και ασφαλιστικές εισφορές, η συνολική απόδοση των μέτρων θα πρέπει να ανέλθει στα επίπεδα των 16 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, το οικονομικό επιτελείο έχει προσδιορίσει μέτρα που έχουν καθαρό δημοσιονομικό όφελος 11,6 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό τους ύψος ανέρχεται στα 13,5 δισ. ευρώ. Μάλιστα, στελέχη του οικονομικού επιτελείου απαντούν στις αιτιάσεις της τρόικας για επιπλέον μέτρα, ότι από το σκέλος των δαπανών δεν μπορούν να υπάρξουν άλλες παρεμβάσεις.
«Τα 11,6 δισ. ευρώ είναι το minimum και το maximum των μέτρων που μπορούν να ληφθούν» αναφέρουν χαρακτηριστικά. Και συμπληρώνουν ότι εάν η τρόικα επιμείνει στην υιοθέτηση επιπλέον μέτρων, τότε αυτά θα προέλθουν από το σκέλος των φορολογικών εσόδων. Αλλωστε, αναμένεται και το νέο φορολογικό νομοσχέδιο μέχρι το τέλος τους έτους, που θα περιλαμβάνει δράσεις για τη μείωση της φοροδιαφυγής και ταυτόχρονα θα αλλάζει εν γένει το φορολογικό σύστημα.
Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθούν και πιθανές αποκλίσεις στον φετινό προϋπολογισμό. Η υστέρηση των εσόδων κατά 2,2 δισ. ευρώ, μέχρι σήμερα, καλύπτεται από τις επιπλέον περικοπές δαπανών. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι στο τέλος του έτους ενδέχεται να υπάρξει μία «τρύπα» που θα πρέπει να καλυφθεί του χρόνου με νέες παρεμβάσεις, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό των μέτρων της διετίας από τα 16 δισ. ευρώ που ζητεί η τρόικα σε 17 – 18 δισ. ευρώ.
Στην παρούσα φάση, το μόνο βέβαιο είναι ότι το πακέτο των νέων μέτρων είναι το πιο επώδυνο που έχει ληφθεί. Από τις περικοπές σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν περί τα 9 δισ. ευρώ από τα 13,5 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εξειδικεύσει τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας. Ειδικά για τους εν ενεργεία υπαλλήλους του Δημοσίου:
1. Προωθείται η κατάργηση των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και καλοκαιρινής αδείας. Δηλαδή, του 13ου και 14ου μισθού. Συνολικά, τα 3 αυτά επιδόματα ανέρχονται στα 1.000 ευρώ μικτά. Ποσό το οποίο αν και έχει συρρικνωθεί σημαντικά, παραμένει σημαντικό. Από το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι στη διετία μπορεί να εξοικονομηθεί περί το 1 – 1,5 δισ. ευρώ.
2. Προχωρούν νέες μειώσεις στις αποδοχές των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ. Το μέτρο προβλέπει νέα μείωση της τάξης του 30 – 35%, με στόχο οι μέσες ετήσιες αποδοχές ανά υπάλληλο να περιοριστούν περίπου στα 22.000 ευρώ, από περίπου 31.000 ευρώ που είναι σήμερα. Το όφελος για τον προϋπολογισμό στη διετία 2013 – 2014 εκτιμάται σε περίπου 500 εκατ. ευρώ.
3. Προβλέπεται μείωση στις αποδοχές των ειδικών μισθολογίων. Για φέτος, όλα δείχνουν ότι τελικά θα γίνει αναδρομικά η μείωση του 12% στις αποδοχές των ειδικών μισθολογίων και το μέτρο θα εφαρμοστεί και στα επόμενα δύο χρόνια. Στη διετία 2013 – 2014 το δημοσιονομικό όφελος υπολογίζεται περίπου στο 1 δισ. ευρώ.
Πέραν αυτών, το οικονομικό επιτελείο έχει προσδιορίσει και μέτρα που οδηγούν στην οποιαδήποτε εξοικονόμηση δημόσιας δαπάνης. Αρμόδιοι παράγοντες δίνουν ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στους δήμους της χώρας σε μία προσπάθεια να μειωθεί η δαπάνη για ενέργεια.
Είναι ξεκάθαρο ότι για να συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσό περιστολής δαπανών, το οικονομικό επιτελείο έχει προσπαθήσει να εντάξει κάθε είδους παρέμβαση ανεξαρτήτως του πόσο μικρή ή μεγάλη μπορεί να είναι η απόδοση του μέτρου.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η παροχή σε ιδιώτες υπηρεσιών που έχει υπό τον έλεγχό του σήμερα το Δημόσιο (outsourcing), καθώς και οι νέες περικοπές σε υγεία (φάρμακα και νοσοκομεία), παιδεία και άμυνα.
Διαπραγματεύσεις με χρονοδιάγραμμα
Η 14η Σεπτεμβρίου είναι ο στόχος που έχει θέσει το οικονομικό επιτελείο για να έχει ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση με την τρόικα για το νέο πακέτο μέτρων. Μία συζήτηση που σε επίσημο επίπεδο αναμένεται να ξεκινήσει λίγο μετά την έλευση των επικεφαλής της στην Αθήνα (είναι προγραμματισμένο να φθάσουν στις 5 Σεπτεμβρίου).
Εκείνη την ημέρα ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γ. Στουρνάρας, θέλει να έχει στα χέρια του τα μέτρα και το αρχικό «ΟΚ» από την τρόικα, ώστε να τα παρουσιάσει στο Eurogroup. Η θετική απήχηση των μέτρων από τους εκπροσώπους των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, επί της ουσίας θα ανοίξει τον δρόμο για την είσοδο στα κρατικά ταμεία της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό στήριξης της χώρας.
Ποσό το οποίο είναι απαραίτητο να έχει εκταμιευθεί έως τα μέσα Οκτωβρίου, για να μην υπάρξει εκ νέου πρόβλημα με τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους.
Επίσης, από τη στιγμή που θα έχουν οριστικοποιηθεί τα μέτρα και θα έχουν ενταχθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2013, η Ελλάδα θα μπορεί να ζητήσει και επίσημα τη διετή παράταση του χρόνου μείωσης του ελλείμματος. Κάτι που σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θα μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων, αφού οι όποιες περικοπές γίνουν θα «σπάσουν» σε τέσσερα χρόνια και όχι σε δύο. Δηλαδή, θα μπορέσει η κυβέρνηση να εφαρμόσει σταδιακά τις μειώσεις για να πετύχει την καθαρή εξοικονόμηση των 11,6 δισ. ευρώ.