Προς ματαίωση οδεύει, όπως όλα δέιχνουν, η σύγκληση της Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. – Δυτικών Βαλκανίων τo 2014 στη Θεσσαλονίκη. Μαζί, οδηγείται στις ελληνικές καλένδες η πολυδιαφημισμένη «ατζέντα 2014» διά της οποίας η Αθήνα φιλοδοξούσε να ηγηθεί των προσπαθειών επιτάχυνσης της διαδικασίας ένταξης των χωρών της Δυτικής Βαλκανικής στην Ε.Ε. Η διάσκεψη των ηγετών της και αυτών των χωρών των Δυτ. Βαλκανίων ήταν να πραγματοποιηθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2014, διάστημα που η Ελλάδα θα έχει την προεδρία της Ε.Ε.
Στους σχεδιασμούς της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής θα αποτελούσε τη συνέχεια της διάσκεψης κορυφής Ε.Ε. – Δυτικών Βαλκανίων, στη Θεσσαλονίκη το 2003. Τότε, οι συμμετέχοντες αρχηγοί κρατών είχαν εγκρίνει πανηγυρική διακήρυξη στην οποία έθεταν «ως μια μεγάλη μελλοντική πρόκληση», με ορίζοντα το 2014, τη σταδιακή ενσωμάτωση των υποψηφίων κρατών, ήτοι των Αλβανίας, ΠΓΔΜ, Σερβίας, Μαυροβουνίου, Κροατίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, στις ευρωπαϊκές δομές. Η σειρά της Ελλάδας να προεδρεύσει της Ε.Ε. έρχεται τον Ιανουάριο και η Αθήνα φιλοδοξούσε να αναζωογονήσει το όραμα των γειτόνων με την υιοθέτηση πολιτικής διακήρυξης που θα έθετε «ένα συγκεκριμένο, φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό στόχο» για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των χωρών της Δυτ. Βαλκανικής. Με όχημα την «ατζέντα 2014», ήλπιζε ότι θα κάνει τη «μεγάλη επιστροφή» στα Βαλκάνια και θα αναβάθμιζε τη διπλωματική και πολιτική της παρουσία.
Πληροφορίες, όμως, αναφέρουν ότι η ιδέα αυτής της διάσκεψης εγκαταλείπεται. Οι ιθύνοντες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής προβληματίζονται, καθώς κρίνουν ότι υπό τις υφιστάμενες συνθήκες η σύνοδος δεν θα είχε καμία προστιθέμενη αξία. Από το 2003 πολλά άλλαξαν και σίγουρα όχι προς το καλύτερο. Με την οικονομική κρίση η Ελλάδα απώλεσε το κύρος και την ισχύ της, αποδυναμώθηκε διπλωματικά και η εικόνα της ευημερούσας και ισχυρής χώρας της Ε.Ε. στη βοήθεια της οποίας θα μπορούσαν να στηριχθούν για να γίνουν μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας έχει θολώσει.
Ούτε οι ισχυροί της Ε.Ε. εμφανίζονται πρόθυμοι τούτη την περίοδο, που η Ευρωζώνη συγκλονίζεται από τα εσωτερικά της, να ανοίξουν την αγκαλιά για να δεχθούν χώρες με προβλήματα. Δεν κλείνουν όμως και τις πόρτες. Συντηρούν ζωντανό το όραμα σε ρόλο «καρότου και μαστιγίου» ώστε να κλείσουν εθνοτικές πληγές, όπως το θέμα του Κοσόβου ή η διένεξη Ελλάδας – ΠΓΔΜ για το όνομα, να προχωρήσουν κάποιες μεταρρυθμίσεις στις κοινωνίες και αργότερα βλέπουμε.
Οι ενδιάμεσες εκθέσεις προόδου της Κομισιόν, που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Τρίτη και αφορούσαν στη λήψη ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την ΠΓΔΜ και τη Σερβία, συνδέθηκαν ευθέως με εκκρεμούσες διακρατικές εθνοτικές διενέξεις. Για τα Σκόπια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προέβη σε σύσταση προς το Συμβούλιο Αρχηγών για χορήγηση ημερομηνίας. Η έκθεση ήταν περιγραφική της κατάστασης που επικρατεί στο εσωτερικό, με την πολιτική κρίση να μην έχει ξεπεραστεί. Οσον αφορά στο καθοριστικό ζήτημα της διένεξης για το όνομα, ο αρμόδιος επίτροπος Στέφαν Φούλε εκφράζει απλώς την ελπίδα ότι μια πρόταση που φέρεται να κατέθεσε παραμονές της γνωστοποίησης της έκθεσης ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, προφανώς για να διευκολύνει τον ίδιο να γράψει ότι έγιναν βήματα, και την οποία η Αθήνα δεν αποδέχεται, «θα οδηγήσει σε συμφωνία». Ούτως εχόντων των πραγμάτων, τα Σκόπια πιθανότατα ούτε τώρα θα πάρουν την πολυπόθητη ημερομηνία.
Ο Γκρούεφσκι, εξάλλου, το ξεκαθάρισε απαντώντας στις επικρίσεις του Αλβανού συνεταίρου του στην κυβέρνηση Αλι Αχμέτι. Μεταξύ «μακεδονισμού» και ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., επιλέγει ασυζητητί το πρώτο.
Οσο για τη Σερβία, την Παρακευή το μεσημέρι επετεύχθη συμφωνία στις συνομιλίες με την Αλβανία για το Βόρειο Κόσοβο και αύριο που συνέρχεται το Συμβούλιο Εξωτερικών της Ε.Ε. αναμένεται –εκτός απροόπτου– η έκθεση της Κομισιόν να προτείνει τη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για το Βελιγράδι.