Σημαντικές επιπτώσεις στην εγχώρια αμυντική βιομηχανική παραγωγή της Τουρκίας μπορεί να έχει ο τρόπος εφαρμογής των αμερικανικών κυρώσεων για την προμήθεια ρωσικών S-400 κατά της διεύθυνσης αμυντικών βιομηχανιών (SSB), ενός οργανισμού υπό την άμεση επίβλεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στην ευθύνη του SSB υπάρχει μια σειρά από πολύ σημαντικά πρότζεκτ, με κυριότερο την «κορωνίδα» της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, τα UAV τύπου Bayraktar. Ο συγκεκριμένος τύπος UAV είχε υποστεί ένα πλήγμα προ περίπου δύο μηνών, όταν ο Καναδάς έλαβε απόφαση για απαγόρευση εξαγωγών κρίσιμων οπλικών συστημάτων προς την Τουρκία, με αποτέλεσμα το Bayraktar TB-2 να απολέσει την πρόσβαση σε συστήματα στόχευσης και κατόπτευσης και σε αισθητήρες, που η κατασκευάστρια εταιρεία προμηθευόταν από την καναδική L3Harris WESCAM, θυγατρική της αμερικανικής L3 Harris.
Πρακτικά, η πρόβλεψη για απαγόρευση παροχής αδειών εξαγωγής από τις ΗΠΑ συστήματος ή τεχνολογίας προς την τουρκική SSB, όπως προβλέπεται από τις κυρώσεις που αναρτήθηκαν από το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην υλοποίηση διάφορων συναλλαγών για την Τουρκία. Κυρίως, η υπαγωγή ενός τουρκικού οργανισμού όπως αυτός στη νομοθεσία CAATSA λειτουργεί αποθαρρυντικά για πιθανούς αγοραστές συστημάτων υπό την SSB.
Ουσιαστικά, οι Τούρκοι δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αμερικανική τεχνολογία ούτε για εισαγωγές ούτε για εξαγωγές, ενώ δεν θα πρέπει να μειώνεται η αξία και του πολιτικού μηνύματος προς τους Ευρωπαίους. Σημειώνεται ότι ως πρότζεκτ που υλοποιούνται υπό την αιγίδα της SSB λογίζονται και τα UAV τύπου ΑΝΚΑ, οι δορυφόροι Gokturk, τα γερμανικής σχεδίασης υποβρύχια τύπου 214, το ισπανικής σχεδίασης ελικοπτεροφόρο Αναντολού και η «εθνική» κορβέτα (MILGEM).
Οι αμερικανικές κυρώσεις έρχονται σε συνέχεια ενός νομοθετικού διετούς «παγώματος» εξαγωγών στην Τουρκία, που προωθήθηκε δίχως πολλές τυμπανοκρουσίες τον περασμένο Αύγουστο από μια διακομματική ομάδα γερουσιαστών. Ακόμη μία ένδειξη της διακομματικής συμφωνίας για την ανάγκη κυρώσεων προς την Τουρκία είναι η στροφή του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ, άλλοτε πολεμίου οποιασδήποτε λήψης μέτρων κατά της Αγκυρας. Ο κ. Γκρέιαμ δήλωσε τη «σθεναρή στήριξή» του στις κυρώσεις, λέγοντας ότι γι’ αυτές υπεύθυνοι είναι αποκλειστικά και μόνο οι Τούρκοι αξιωματούχοι.
Σημειώνεται ότι χθες την ανησυχία του για την απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει ρωσικούς πυραύλους S-400 εξέφρασε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. «Λυπάμαι γιατί είμαστε σε μια κατάσταση κατά την οποία σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις ο ένας στον άλλον. Εξέφρασα επίσης τις ανησυχίες μου για την απόφαση της Τουρκίας να πάρει ρωσικούς S-400», τόνισε ο κ. Στόλτενμπεργκ, ο οποίος πρόσθεσε πως «πρόκειται για εθνική απόφαση, αλλά το σύστημα των S-400 δεν είναι συμβατό με τα συστήματα του ΝΑΤΟ».
Στην Τουρκία, όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, πλην του κουρδικού HDP, καταδίκασαν τις αμερικανικές κυρώσεις. Σε κοινό ανακοινωθέν των τεσσάρων από τα πέντε κοινοβουλευτικά κόμματα τονίζεται ότι «η Τουρκία δεν θα διστάσει ποτέ να κάνει οποιοδήποτε αναγκαίο βήμα για να προστατεύσει την εθνική ασφάλειά της», ενώ οι ΗΠΑ καλούνται «να απορρίψουν αυτό το σοβαρό σφάλμα αμέσως». Χθες, πάντως, ο κ. Ερντογάν συνομίλησε, κατόπιν αιτήματός του, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Από τον κ. Μισέλ τονίστηκε η ανάγκη για διαρκή και σε βάθος αποκλιμάκωση, καθώς και για επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα.
Επιπλέον, χθες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο επανήλθε σε επιθέσεις κατά της Ρωσίας, λέγοντας ότι «απειλεί τη σταθερότητα της Μεσογείου» και ότι «διασπείρει το χάος» στις χώρες της περιοχής. Μάλιστα ο κ. Πομπέο υπενθύμισε, μεταξύ άλλων, την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα το 2018. «Η Ρωσία εξακολουθεί να απειλεί τη σταθερότητα στη Μεσόγειο μετερχόμενη πολλές τεχνικές προκειμένου να διαδώσει την παραπληροφόρηση, να υπονομεύσει την εθνική κυριαρχία και να διασπείρει το χάος, τις συγκρούσεις και τη διαίρεση στις χώρες της περιοχής», ανέφερε ο κ. Πομπέο.
Τα Βαρώσια
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι η επιστημονική υπηρεσία της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας γνωμοδότησε ότι το άνοιγμα τμημάτων των Βαρωσίων από την τουρκοκυπριακή πλευρά είναι αντίθετο προς το διεθνές δίκαιο. Η βουλευτής της Αριστεράς (Die Linke) Σεβίμ Νταγκντελέν, η οποία και ζήτησε τη γνωμοδότηση, ζήτησε πλήρες εμπάργκο όπλων και να δρομολογηθεί ο τερματισμός οικονομικής βοήθειας.