Ο Μπάιντεν αλλάζει τις ισορροπίες

Ο Μπάιντεν αλλάζει τις ισορροπίες

Σε κρίσιμη περίοδο περνούν τα ελληνοτουρκικά – Καθοριστικός παράγων η στάση του Αμερικανού προέδρου έναντι της Αγκυρας

4' 55" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Περίοδος δύσκολων ισορροπιών, με έναν ολοένα και εσωτερικά ασταθέστερο γείτονα, προμηνύεται η ερχόμενη για τα ελληνοτουρκικά. Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ακολουθήσει μια διττή στρατηγική, που από τη μια θα καθίσταται σαφές ότι είναι απαραίτητη η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας και από την άλλη ότι οι θέσεις της Ελλάδας είναι αδιαπραγμάτευτες. Παρά τις επιμέρους διαφωνίες οι οποίες πηγάζουν πολλές φορές από αιτίες που συνδέονται περισσότερο με την εσωτερική και πολύ λιγότερο με την εξωτερική πολιτική, υπάρχει μια συγκλίνουσα αντίληψη ότι η αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ οδήγησε σε μια δραματική αλλαγή συμπεριφοράς που καθιστά τον εκτροχιασμό των ελληνοτουρκικών, πέρα από ένα σημείο, μάλλον δύσκολο για το ορατό μέλλον. 

Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι η Αθήνα παρακολουθεί τη ρευστότητα της κατάστασης στην Τουρκία καθησυχασμένη. Κάθε άλλο, γι’ αυτό και γίνονται επαφές για την επιτάχυνση των επαφών σε ανώτατο επίπεδο, με μια συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.

Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα πραγματοποιεί και το πρώτο ταξίδι του στην Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει συμβολικά την έννοια της διατλαντικής ενότητας που είχε διαρραγεί την περίοδο της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.Είναι εύλογο να υποτεθεί ότι άπαντες οι ηγέτες που θα βρεθούν στις Βρυξέλλες θα επιχειρήσουν τετ α τετ με τον κ. Μπάιντεν, και στην Αθήνα εκτιμούν ότι, βάσει τουλάχιστον του θερμού κλίματος του τηλεφωνήματος που είχαν με τον κ. Μητσοτάκη, η ελληνική πλευρά συγκεντρώνει αρκετά καλές πιθανότητες για μια συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο. Δεδομένου, μάλιστα, ότι μια διμερής συνάντηση του κ. Μπάιντεν με τον κ. Ερντογάν έχει ήδη αναγγελθεί, το τετ α τετ Μητσοτάκη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ θεωρείται πολύ πιθανό, αν όχι δεδομένο. Η ελληνοαμερικανική διάσταση είναι σημαντική όχι μόνο για την πορεία των ελληνοτουρκικών αλλά και για τις συνολικότερες συζητήσεις που αφορούν τη στρατηγική συνεργασία Αθήνας και Ουάσιγκτον. 

Παρά το θετικό κλίμα, πάντως, οι συζητήσεις για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) καλά κρατούν, δίχως κάποιο ορατό αποτέλεσμα. Φαίνεται ότι η αμερικανική πλευρά είναι ιδιαιτέρως διστακτική στο να εγκρίνει τις μετασταθμεύσεις δυνάμεων στις εναλλακτικές τοποθεσίες που προτείνει η ελληνική, κυρίως σε νησιά και νευραλγικού χαρακτήρα σημεία ανά την επικράτεια. Καλά πληροφορημένες πηγές επισημαίνουν ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε νέο στάδιο, ήτοι, η Αθήνα έχει επανέλθει με νέες προτάσεις, που περιλαμβάνουν χρηματοδότηση των Ενόπλων Δυνάμεων μέσω των υφιστάμενων δυνατοτήτων του αμερικανικού Πενταγώνου.

H διπλωματία

Η Αθήνα, επιπλέον, έχει κινηθεί εξαιρετικώς αποτελεσματικά στο ζήτημα των συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή, σε μια περίοδο κατά την οποία καταφανέστατα η Αγκυρα δυσκολεύεται ακόμα και να αποκτήσει πρόσβαση. Η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στη Λιβύη, αλλά και η υποδοχή του Λίβυου μεταβατικού προέδρου στην Αθήνα, ήταν πολύ πιο σημαντική απ’ όσο έχει έως τώρα φανεί, καθώς οι ελληνικές απόψεις και προειδοποιήσεις έγιναν ιδιαιτέρως ευκρινείς. Επιπλέον, το μπαράζ συναντήσεων που είχε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στη Βεγγάζη και στην Κύπρο με τους ομολόγους του από το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και στη συνέχεια στη Σαουδική Αραβία όπου μετέβη μαζί με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο για την ολοκλήρωση της συμφωνίας μεταφοράς των πυραύλων Patriot της Πολεμικής Αεροπορίας στη μεγάλη αραβική χώρα, συνιστά μια ευρύτερη ένδειξη της συνέχειας που έχει το διπλωματικό άνοιγμα της Αθήνας στην περιοχή. Δεν θα πρέπει να υποτιμάται και η συμβολική σημασία της μεγάλης άσκησης «Ηνίοχος ’21», στο πλαίσιο της οποίας επί σχεδόν δύο εβδομάδες πετούσαν μαζί αεροσκάφη της αεροπορίας του Ισραήλ, των ΗΠΑ και των ΗΑΕ.Αυτή η σημαντική διπλωματική προσπάθεια της Αθήνας δεν θα πρέπει να αποπροσανατολίζει, ωστόσο, από την επιμονή με την οποία η Αγκυρα προωθεί τους στόχους της. Παρά τα υφιστάμενα προβλήματα, η Αγκυρα συνεχίζει τις εντατικές διπλωματικές πιέσεις επιχειρώντας να ανοίξει εκ νέου διαύλους με τις κυβερνήσεις των χωρών που συνδέονται περισσότερο με τα άμεσα συμφέροντα Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Μόλις πριν από λίγες ημέρες ο κ. Ερντογάν έκανε ένα προεκλογικό δώρο στον πρωθυπουργό της Αλβανίας Εντι Ράμα, εγκαινιάζοντας (εξ αποστάσεως) ένα νοσοκομείο στα Τίρανα που ανεγέρθηκε με τουρκικά κεφάλαια. 

Πολύ περισσότερο, η Τουρκία εμφανίζεται πρόθυμη να δράσει και στο πεδίο, ακόμα και σε περιπτώσεις οι οποίες δεν ενδείκνυνται. Η δράση του τουρκικού ναυτικού κατά τον πλου ενός γαλλικού ωκεανογραφικού το οποίο κινούνταν σε διεθνή ύδατα νότια και ανατολικά της Κρήτης (το παρασκήνιο αποκάλυψε η «Κ» της Πέμπτης), με μοναδική αιτιολογία την αρμοδιότητα έκδοσης NAVTEX, είναι μια ένδειξη ότι ο κ. Ερντογάν δεν εγκαταλείπει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Στην Αθήνα, αναμένουν, επίσης, ότι η άτυπη πενταμερής που αρχίζει τη Τρίτη για το Κυπριακό θα είναι μια περίσταση στην οποία η τουρκική πλευρά θα μπορέσει να κάνει μια εύκολη επίδειξη αδιαλλαξίας, πατώντας πάνω στην απειλή «διχοτόμησης».

Οι φρεγάτες

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι εξελίξεις σχετικά με την ανανέωση των φρεγατών. Το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) αναμένεται ότι περί τα μέσα προς τέλη Μαΐου θα είναι σε θέση να καταθέσει την τελική αξιολόγησή του προς την πολιτική ηγεσία. Ενδιαφέρουσες είναι οι συζητήσεις με τους Ολλανδούς. Μετά το Πάσχα, αναχωρεί για τις Κάτω Χώρες κλιμάκιο του Π.Ν., το οποίο θα εξετάσει την κατάσταση των φρεγατών τύπου «Μ» του ολλανδικού και βελγικού ναυτικού, που προσφέρονται ως πιθανή ενδιάμεση λύση. Το κλιμάκιο θα εξετάσει και ναρκοθηρευτικά κλάσης «Alkmaar». Το εύρος των συνομιλιών με τους Ολλανδούς υποδηλώνει ότι αποτελούν έναν σημαντικό ανταγωνιστή, όπως άλλωστε και οι Γάλλοι. Μετά το Πάσχα αναμένεται και ένα δεύτερο κύμα προτάσεων ή βελτίωσης των υφισταμένων. Σε αυτό ίσως υπάρξει και η οριστική πρόταση των Γερμανών, οι οποίοι δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία λέξη. Επίσης, από τις ΗΠΑ αναμένεται η νέα πρόταση ενδιάμεσης λύσης, καθώς η προηγούμενη ενδιάμεση λύση περί Oliver Hazard Perry και περιπολικά της αμερικανικής ακτοφυλακής είναι εκτός συζήτησης για την Αθήνα. Αναμένεται, επιπλέον, να γίνουν πιο ολοκληρωμένες και οι προτάσεις Ισπανίας, Ιταλίας και Ηνωμένου Βασιλείου. Τις προηγούμενες ημέρες καταγράφηκε και ενδιαφέρον από την Κορέα, συγκεκριμένα από τη Hyundai, για ναυπήγηση της τοπικής εκδοχής των αντιτορπιλικών Arleigh Burke, βέβαια σε κορεατικά ναυπηγεία. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή