Κομβικό ενόψει της συνέχειας και των πρώτων χρημάτων που θα έρθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το νομοσχέδιο που παρουσίασε χθες κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος. Το σχέδιο νόμου αφορά στη δημιουργία μιας Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων που θα γίνει με την ενοποίηση των δύο υπαρχουσών ανεξάρτητων αρχών, των οποίων οι αρμοδιότητες είναι της πρώτης –της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ)– στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και της δεύτερης στην Εξέταση Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ). Ο στόχος είναι να υλοποιηθεί αυτό που είναι στο συρτάρι από το 2011, η δημιουργία δηλαδή μίας ανεξάρτητης αρχής για όλα τα θέματα δημοσίων συμβάσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ακολουθήσει αντίθετο μοντέλο επί διακυβέρνησής του, καθώς είχε δημιουργήσει τη δεύτερη ανεξάρτητη αρχή που προαναφέρθηκε, την ΑΕΠΠ, της οποίας ο φόρτος εργασίας πλέον έχει αυξηθεί δυσανάλογα σε σχέση με αυτόν της ΕΑΑΔΗΣΥ, η οποία διαθέτει υψηλού επιπέδου προσωπικό και «τεχνογνωσία», τα οποία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα.
Η αλλαγή του πλαισίου και η ενοποίηση των δύο αρχών δεν είναι απλώς ακόμα μία μεταρρύθμιση, αλλά μια επιβεβλημένη αλλαγή που σχετίζεται άμεσα με το μεγαλύτερο project των επόμενων ετών, το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ζήτημα της ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων αποκτά μείζονα σημασία για την υλοποίηση των δράσεων που θα ενταχθούν στη χρηματοδότηση. Η επιτάχυνση των διαδικασιών ενόψει των ασφυκτικών προθεσμιών του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και η απόλυτη διαφάνεια και τήρηση των κανόνων του εθνικού και του ενωσιακού δικαίου, κατά την απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων, είναι πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο πως χθες, κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου, άπαντες, με πρώτο τον πρωθυπουργό, στήριξαν την πρόταση Πικραμμένου και η μόνη «παρατήρηση» που ετέθη ήταν αυτή του χρόνου υλοποίησης, καθώς οι αλλαγές πρέπει να γίνουν άμεσα.
Το πρώτο βήμα μπορεί να γίνει από τις δύο αρχές που αφορούν τις δημόσιες συμβάσεις, καθώς υπάρχει η πίεση του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ένα ευρύτερο πλαίσιο εξορθολογισμού των ανεξάρτητων αρχών. Χαρακτηριστικό της χαώδους κατάστασης η οποία επικρατεί σήμερα στον χώρο των λεγόμενων ανεξάρτητων αρχών είναι πως απαριθμούνται περίπου 30 (είτε πραγματικές είτε κατ’ όνομα), με εντελώς ανομοιόμορφο νομικό καθεστώς και πλαίσιο λειτουργίας, καθώς και διαφορετική προικοδότηση σε υπαλλήλους και πόρους. Η πρώτη προτεραιότητα είναι ο εξορθολογισμός και η εξάλειψη της πολυδιάσπασης. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται: Πρώτον, η ενοποίηση αρχών με όμοιο ή συναφές αντικείμενο. Ενα τέτοιο παράδειγμα έφερε χθες ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής που στήριξε αναφανδόν την πρόταση του κ. Πικραμμένου. Ο κ. Καραμανλής μίλησε για την ενοποίηση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων με τη Ρυθμιστική Αρχή Εμπορευματικών Μεταφορών «που ποτέ δεν λειτούργησε», όσο και για την ενοποίηση των δύο Ανεξάρτητων Επιτροπών Διερεύνησης Αεροδρομικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Δεύτερον, η κατάργηση ανενεργών ή μη χρήσιμων αρχών. Τρίτον, η διευκρίνιση της νομικής φύσης φορέων που αν και ονομάζονται ανεξάρτητες αρχές, δεν έχουν τέτοιο χαρακτήρα. Ο τελικός στόχος του νέου σχήματος που θα επικρατήσει στις ανεξάρτητες αρχές είναι διπλός: α) οικονομική εξυγίανση μέσω της ενοποίησης και β) εξασφάλιση της απρόσκοπτης συνέχισης στη λειτουργία των ενοποιούμενων αρχών, μέσω της διατήρησης των θέσεων εργασίας και του λοιπού διοικητικού προσωπικού.