ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η θέση της Ευρώπης στον κόσμο, στον απόηχο των εξελίξεων στο Αφγανιστάν και τη συμφωνία Αυστραλίας – Ηνωμένου Βασιλείου – ΗΠΑ (AUKUS), θα βρεθεί στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 21-22 Οκτωβρίου, όπως προέκυψε από τις διαβουλεύσεις του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. χθες. Ψηλά στην ατζέντα της συνόδου θα βρεθεί και η αύξηση των τιμών ενέργειας, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η οποία ασκεί σημαντικές πιέσεις σε σειρά ευρωπαϊκών κυβερνήσεων (και ιδιαίτερα την Ισπανία και την Ιταλία) και απειλεί να ναρκοθετήσει τις διαπραγματεύσεις για το πακέτο μείωσης των εκπομπών Fit for 55.
Στην πρώτη της παρέμβαση για τη συμμαχία AUKUS προχθές το βράδυ, μιλώντας στο CNN, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε: «Θέλουμε να ξέρουμε τι συνέβη και γιατί». Χαρακτήρισε δε τη μεταχείριση της Γαλλίας από τις τρεις αγγλόφωνες χώρες «απαράδεκτη». Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, από την πλευρά του, κατηγόρησε τον Τζο Μπάιντεν ότι αθέτησε τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει στη συνάντηση του G7 τον Ιούνιο για κοινό μέτωπο απέναντι στην Κίνα. «Οι στοιχειώδεις αρχές σε μια συμμαχία είναι η πίστη και η διαφάνεια», τόνισε ο κ. Μισέλ. «Αυτό που παρατηρούμε είναι μια σαφής απουσία διαφάνειας και πίστης». Σε συνάντηση που είχε χθες με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Σκοτ Μόρισον, σύμφωνα με αξιωματούχο της Ε.Ε., ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόνισε την ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ εταίρων σε κρίσιμα γεωστρατηγικά ζητήματα. Σε δικά του σχόλια για το ζήτημα χθες τα ξημερώματα, μετά την άτυπη συνάντηση των ΥΠΕΞ των «27» στη Νέα Υόρκη, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ επανέλαβε ότι «βρεθήκαμε προ εκπλήξεως» με την ανακοίνωση της τριμερούς συμμαχίας και της ακύρωσης της σύμβασης της Αυστραλίας με τη Γαλλία για τα πυρηνικά υποβρύχια. Οι υπουργοί, σημείωσε ο κ. Μπορέλ, βρίσκουν την εξέλιξη «πολύ απογοητευτική» και εξέφρασαν «σαφή αλληλεγγύη προς τη Γαλλία».
Το ζήτημα των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα τεθεί επί τάπητος στο δείπνο της πρώτης ημέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής στη Σλοβενία (5 Οκτωβρίου). Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ερίκ Μαμέρ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μη λάβει χώρα η συνάντηση του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ – Ε.Ε. την επόμενη εβδομάδα, λόγω του ρήγματος που έχει δημιουργηθεί με την AUKUS. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το θέμα θα συζητηθεί σε ανώτατο επίπεδο και το πιθανότερο είναι ότι η συνάντηση να αναβληθεί.
Εν τω μεταξύ, εξετάστηκε από το επιτελείο του κ. Μισέλ η δυνατότητα συνάντησης με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τα προγράμματα των δύο ηγετών δεν ήταν συμβατά.