Οι ομοσπονδίες δασκάλων και καθηγητών συνέχισαν την αποχή-απεργία παρά την κήρυξή της ως παράνομη και καταχρηστική από το δικαστήριο. Η αξιωματική αντιπολίτευση και μικρότερα κόμματα στηρίζουν τις ομοσπονδίες, σηματοδοτώντας ένα νέο κύκλο όξυνσης και στείρας αντιπαράθεσης με αντικείμενο την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων.
Ομως, η αξιολόγηση είναι εργαλείο αυτοβελτίωσης των σύγχρονων κοινωνιών. Δεν έχει τιμωρητικό αλλά αναθεωρητικό και εξυγιαντικό χαρακτήρα για τα άτομα και τις οργανώσεις που την επιχειρούν. Η συντριπτική πλειονότητα των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ την αξιοποιεί στο δημόσιο και στις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η αξιολόγηση είναι sine qua non για τη λειτουργία και την αξιοπιστία σχολείων και πανεπιστημίων που κατεξοχήν εδράζονται στις γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους.
Στην Ελλάδα, αντιθέτως, η αξιολόγηση είναι ίσως η πλέον δαιμονοποιημένη έννοια στις συλλογικές διαπραγματεύσεις του δημόσιου τομέα, αλλά και στον πολιτικό λόγο, ικανής μερίδας του πολιτικού συστήματος της χώρας. Πλείστες όσες απόπειρες μεταρρυθμίσεων για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, και ιδίως των εκπαιδευτικών, έχουν προσκρούσει στα βράχια της «κάθετης αντίστασης»των συνδικάτων του Δημοσίου και στις κραυγαλέες μεγαλοστομίες από λαϊκίστικες ή λαϊκίζουσες αντιπολιτεύσεις, αριστερές και δεξιές. Η αυτοαξιολόγηση των εκπαιδευτικών και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας έχουν εμποδιστεί βίαια και κατά το πρόσφατο παρελθόν (2011-12), συνδεόμενες ψευδώς με την επιβολή των μνημονιακών υποχρεώσεων. Σήμερα επιχειρείται εκ νέου η de facto κατάργηση ψηφισμένων νόμων για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση από συνδικαλιστικές και πολιτικές δυνάμεις που εναντιώνονται σε αυτή καθαυτήν την έννοια και την ουσία της.
Τα σχολεία μας, όμως, δεν μπορούν να εξελιχθούν αντιμετωπίζοντας τις πολλαπλές προκλήσεις του μέλλοντος και επιπλέον τις δυσκολίες που επέφερε η πανδημία της COVID-19 χωρίς αξιολόγηση. Η πλειονότητα των εκπαιδευτικών μας, δασκάλων και καθηγητών, δεν είναι αντίθετη με την ουσία της αξιολόγησης. Δεν μπορεί όσοι διδάσκουμε και αξιολογούμε επιδόσεις μαθητών ή φοιτητών να αντιδρούμε στην αξιολόγηση του εαυτού μας και των συστημάτων στα οποία εργαζόμαστε. Υπηρετώντας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το οποίο είναι πρωτοπόρο στη διαδικασία αξιολόγησης εδώ και είκοσι χρόνια, έχω αξιολογηθεί επανειλημμένως από φοιτητές και συναδέλφους και έχω αξιολογήσει άλλους συναδέλφους, δομές, διαδικασίες, εκπαιδευτικές μεθόδους και υλικό. Η αξιολόγηση απελευθερώνει τις δυνατότητες που έχουμε ως διδάσκοντες.
Σήμερα δεν πρέπει να αφήσουμε και αυτήν την ευκαιρία αξιολόγησης του σχολείου να πάει χαμένη. Με κάθε θεμιτό και νόμιμο μέσο, η «αντίσταση»θα πρέπει να καμφθεί και η αξιολόγηση να προχωρήσει. Ας επανεξετάσουν τις θέσεις και τις στάσεις τους οι ομοσπονδίες, ακούγοντας τις φωνές πολλών απλών δασκάλων και καθηγητών, που επιθυμούν να αξιολογηθεί και να βελτιωθεί η δουλειά τους. Είναι η ώρα να αναθεωρηθούν σκουριασμένες απόψεις, που υπακούουν στον φόβο, στην άρνηση ή στη στείρα κομματική εκμετάλλευση.
* Η κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.