Τα γεγονότα της Σταυρούπολης αναδεικνύουν εκ νέου το πρόβλημα με τα φασιστοειδή, νεοναζιστικά μορφώματα που δεν σταματούν να επωάζουν το «αβγό του φιδιού» στον τόπο μας. Τι κι αν πριν ένα χρόνο η δικαιοσύνη αποφάσισε ότι όντως η Χρυσή Αυγή αποτελεί εγκληματική οργάνωση και οι πρωτεργάτες της οδηγήθηκαν στη φυλακή; Παρά τα ευχολόγια για κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα και ευαισθητοποίηση των νέων το πρόβλημα συνεχίζει να είναι εδώ. Και δυστυχώς πολλοί ιθύνοντες του κλείνουν πονηρά το μάτι και εφευρίσκουν ψευτοδικαιολογίες για τα πρόσφατα γεγονότα. Ο φασισμός δυστυχώς δεν τελειώνει έτσι απλά, επειδή μπήκαν στη φυλακή κάποιοι φασίστες. Είναι ευθύνη του κράτους να επενδύσει στην καλλιέργεια συνειδητοποιημένων πολιτών και ορθά ενημερωμένων ψηφοφόρων. Και αυτό τελικά δεν είναι καθόλου δύσκολο, όπως αποδείχτηκε στον δικό μου μικρόκοσμο.
Είμαι εκπαιδευτικός στη Γερμανική Σχολή της Αθήνας, επίσημο σχολείο του γερμανικού κράτους στην Ελλάδα. Με αφορμή τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές έπρεπε τις πρώτες ημέρες του νέου σχολικού έτους να ενημερωθούν σχετικά οι τάξεις στο πλαίσιο του μαθήματος των Κοινωνικών Σπουδών. Μια Ελληνίδα να δουλέψει αυτό το θέμα με Ελληνόπουλα; Και μέσα σε ελάχιστον διάστημα να είναι αυτά τα παιδιά προετοιμασμένα να ψηφίσουν στην προσομοίωση εκλογών που θα διενεργείτο στο σχολείο μας δυο μέρες πριν τις «πραγματικές» γερμανικές εκλογές; Μου φαινόταν Γολγοθάς… Κι όμως: όταν το κράτος και οι αρμόδιοι φορείς έχουν μεριμνήσει για τα σωστά εργαλεία, όλο αυτό γίνεται παιχνιδάκι.
Το πρώτο βήμα ήταν όλες οι μαθήτριες και οι μαθητές να απαντήσουν μέσα στην τάξη στο online ερωτηματολόγιο Wahl–O–Mat της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για Πολιτική Εκπαίδευση με 38 ερωτήματα που κάλυπταν ένα ευρύτατο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και περιβαλλοντολογικό φάσμα: οι πατέντες των εμβολίων κατά του Covid-19, η ελεγχόμενη πώληση κάνναβης, το δικαίωμα επανένωσης των οικογενειών προσφύγων, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ένας κοινός ευρωπαϊκός στρατός, οι χορηγίες σε πολιτικά κόμματα, η στήριξη διαφόρων μορφών οικογενειών πέρα της «παραδοσιακής»… Στο τέλος το κάθε παιδί έβλεπε πόσο του ταίριαζε ποσοστιαία το κάθε κόμμα και μπορούσε να συγκρίνει για κάθε ερώτημα τις θέσεις των διαφόρων κομμάτων.
Το δεύτερο βήμα ήταν να παρουσιαστούν ομαδικές εργασίες των παιδιών για τα προγράμματα των κομμάτων που εκπροσωπούνταν ήδη στο Κοινοβούλιο (CDU/CSU, SPD, Συμμαχία ΄90/Πράσινοι, Η Αριστερά, FDP, AfD) καθώς και των τριών βασικών υποψηφίων για την καγκελαρία (Λάσετ, Σολτς και Μπέρμποκ).
Το τρίτο βήμα ήταν να κατανοήσουν πώς διεξάγονται οι γερμανικές εκλογές: οι δυο ψήφοι που υπάρχουν (μία σε υποψήφιο βουλευτή περιοχής και η δεύτερη σε κόμμα), δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζονται κομματικά, οπότε για παράδειγμα η πρώτη ψήφος δίνεται σε μία τοπική υποψήφιο των Σοσιαλδημοκρατών, αλλά η δεύτερη στους Πρασίνους. Το τέταρτο βήμα ήταν να παρακολουθήσουν βίντεο με απαντήσεις των υποψηφίων σε συγκεκριμένα ερωτήματα που είχαν θέσει νέοι άνθρωποι και να τις αξιολογήσουν.
Τέλος, η διαδικασία ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή τους στο Juniorwahl, την προσομοίωση των εκλογών που διεξήχθησαν σε διάφορα γερμανικά σχολεία σύμφωνα με το τυπικό που ακολουθείται και στις αληθινές εκλογές. Τα παιδιά μας ήταν μεταξύ των 1.156.543 νέων από γερμανικά σχολεία εντός και εκτός Γερμανίας που ανέδειξαν ως πρώτη δύναμη τους Πράσινους.
Τι με χαροποίησε όμως περισσότερο από αυτή την πρωτόγνωρη για όλους μας εμπειρία; Ο ενθουσιασμός και η πολιτική σκέψη των νέων ανθρώπων μέσα στην τάξη. Που με παρακαλούσαν να κάνουμε κάτι αντίστοιχο και για τα ελληνικά κόμματα «για να μάθουμε, κυρία, τι πραγματικά πρεσβεύουν για τα διάφορα ζητήματα, και να ψηφίσουμε συνειδητά, όταν έρθει εκείνη η στιγμή.» Θα αναρωτηθεί κανείς, είναι αρκετό κάτι τέτοιο, για να σπάσει το «αβγό του φιδιού» μια και καλή; Μήπως και στη Γερμανία που η διαδικασία αυτή «εκπαίδευσης των νέων» μετρά κοντά είκοσι χρόνια δεν υπάρχει η ξενοφοβική και εθνολαϊκιστική AfD; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα αρνητική. Όχι, δεν φτάνει. Είναι όμως μια πολύ καλή βάση, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι περιπτώσεις εκείνες που οι νέοι ψηφίζουν αυτό που παραδοσιακά ψηφίζει η οικογένειά τους ή που κρίνουν βάσει της «μαγκιάς» ή της «εικόνας» που δήθεν πουλά η κάθε παράταξη. Και αν δεν μπορεί κάποια επίσημη αρχή του κράτους μας να ασχοληθεί με την πολιτική εκπαίδευση των μελλοντικών ψηφοφόρων, ελπίζω να βρεθούν ιδρύματα ή ανεξάρτητοι φορείς που θα σχεδιάσουν τα εργαλεία εκείνα που θα βοηθήσουν τους νέους να συνειδητοποιήσουν ότι κρατάνε το μέλλον τους στα δικά τους χέρια.
* Αγγελική Κανελλακοπούλου, M.A.Ed., Εκπαιδευτικός