Εξι ημέρες μετά την «παράλυση» της Αττικής εξαιτίας της «Ελπίδας» και λίγες ώρες πριν από την κορύφωση της μάχης στη Βουλή, μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αλέξη Τσίπρα, με αφορμή την πρόταση δυσπιστίας που έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχει πλέον μια καθαρή εικόνα για τα όσα συνέβησαν την περασμένη Δευτέρα: Για τα λάθη και τις παραλείψεις που δεν πρέπει να επαναληφθούν και τις απαιτούμενες διορθώσεις στο μοντέλο της Πολιτικής Προστασίας που αποδείχθηκε ανεπαρκές έναντι της επέλασης της κακοκαιρίας. Παράλληλα έχει καταστεί σαφές πως διαμορφώνονται οι όροι για πόλωση διαρκείας, καθώς φαίνεται πως η Κουμουνδούρου επιλέγει στρατηγική σκληρού ροκ, παρότι δεν διαφαίνονται πρόωρες εκλογές στον ορίζοντα.
Ειδικότερα, με βάση την αποτίμηση που έχει γίνει, ως βασικές αιτίες του αδιεξόδου εντός του οποίου βρέθηκαν η κυβέρνηση και η πρωτεύουσα επισημαίνονται τα εξής:
• Η καταγεγραμμένη πλήρης αποτυχία της «Αττικής Οδού» να κρατήσει ανοικτό τον αυτοκινητόδρομο, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Κυρίως, όμως, η ολιγωρία στην απόφαση να σταματήσει την είσοδο οχημάτων –βαρέων και μη– ακόμη και όταν διαπιστώθηκε πως δεν μπορούσαν να προχωρήσουν στα 50 μέτρα από την είσοδό τους στην Αττική Οδό.
• Η μικρή αλλά κρίσιμη, όπως αποδείχθηκε, αστοχία των προβλέψεων των μετεωρολόγων για την ακριβή ώρα που θα ξέσπαγε η μεγάλη χιονόπτωση, η οποία οδήγησε στη χαλάρωση των αντανακλαστικών όλων των εμπλεκομένων. Χαρακτηριστικό είναι πως την Κυριακή η απόφαση της Περιφέρειας Αττικής έκανε λόγο για κλείσιμο των σχολείων την Τρίτη και ίσως τη Δευτέρα, που σημαίνει πως οι μετεωρολόγοι έβλεπαν το φαινόμενο να ξεσπάει από το μεσημέρι της Δευτέρας και μετά.
• Η παντελής αδυναμία της Περιφέρειας Αττικής να επιτελέσει τον δικό της ρόλο, με αποτέλεσμα στα προβλήματα στην Αττική Οδό να προστεθεί η αδυναμία κίνησης των οχημάτων και στους άλλους μεγάλους οδικούς άξονες, όπως οι λεωφόροι Μεσογείων και Μαραθώνος, η Κηφισίας αλλά και η Κατεχάκη.
• Η καθυστέρηση στην ενεργοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων, η συμβολή των οποίων θα μπορούσε να αποδειχθεί κρίσιμη. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Στρατός μπήκε στη μάχη μετά τις 9 το βράδυ της Δευτέρας, όταν πλέον τα πάντα είχαν νεκρώσει.
Με την ολοκλήρωση της συζήτησης επί της πρότασης δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνεται ένα νέο σκηνικό, με κύριο χαρακτηριστικό την ακραία πόλωση, παρότι στον ορίζοντα δεν διαφαίνονται πρόωρες εκλογές.
• Η εμφανής έλλειψη συντονισμού μεταξύ σειράς φορέων που θα έπρεπε να λειτουργούν υπό την ομπρέλα της Πολιτικής Προστασίας, ώστε να υπάρχει άμεση αντίδραση στα όποια νέα δεδομένα δημιουργούσε η επέλαση της «Ελπίδας».
• Το «ειδικό» καθεστώς της Αττικής Οδού, καθώς είναι αμφίβολο εάν η Τροχαία μπορούσε με μονομερή της απόφαση να κλείσει τον δρόμο, ειδικά όταν ο παραχωρησιούχος διαβεβαίωνε ότι ήλεγχε την κατάσταση.
Η νέα δομή
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα αποτελεί απόφαση του κ. Μητσοτάκη να δημιουργηθεί άμεσα μια «νέα» Πολιτική Προστασία που θα έχει ως κύριο χαρακτηριστικό ένα ενιαίο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), το οποίο θα λύνει το βασικότερο πρόβλημα που ανέδειξε και αυτή η κακοκαιρία: την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Η νέα δομή θα εδράζεται στη διαλειτουργικότητα και διασύνδεση των επιμέρους συντονιστικών κέντρων. Δηλαδή σε ένα «δωμάτιο» θα βρίσκονται όλοι οι εμπλεκόμενοι –ηγεσία Πολιτικής Προστασίας, ΕΛ.ΑΣ., ΔΕΔΔΗΕ, παραχωρησιούχοι διαχείρισης οδικού δικτύου, εκπρόσωποι του ΕΚΑΒ, του ΥΕΘΑ, της περιφέρειας αλλά και των δήμων– ώστε το φαινόμενο να αντιμετωπίζεται σε πραγματικό χρόνο, με βάση όλα τα δεδομένα. Επιπλέον σχεδιάζεται η κατασκευή 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ), τα οποία πραγματοποιούνται μέσω ΣΔΙΤ, ώστε να υπάρχει η ίδια συντονισμένη δράση και σε τοπικό επίπεδο. Ολες οι αλλαγές στην Πολιτική Προστασία θα γίνουν υπό την ομπρέλα του Εθνικού Προγράμματος Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ», με συνολικό προϋπολογισμό 1,7 δισ. ευρώ.
Πάντως, η «Ελπίδα» φαίνεται πως θα αποτελέσει σημείο καμπής και για το πολιτικό σκηνικό, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας την αξιοποίησε προκειμένου να ενεργοποιήσει το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό όπλο που διαθέτει, δηλαδή την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, η συζήτηση επί της οποίας ολοκληρώνεται σήμερα το βράδυ με τη «μονομαχία» του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Επί της ουσίας, η χώρα με επιλογή της Κουμουνδούρου εισέρχεται σε μια παρατεταμένη, οιονεί προεκλογική περίοδο, αφού όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη ο κ. Τσίπρας είναι σαφές πως υιοθετεί τη στρατηγική της ακραίας πόλωσης προκειμένου να συσπειρώσει τον χώρο του, αλλά και να δημιουργήσει αναχώματα στην ανοδική πορεία του ΚΙΝΑΛ μετά την ανάδειξη του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία.
Από την κυβέρνηση απαντούν στον Αλέξη Τσίπρα –κάτι που αναμένεται να φανεί και σήμερα το βράδυ στην ομιλία του πρωθυπουργού– με εφ’ όλης της ύλης σύγκριση μεταξύ της δικής τους διακυβέρνησης και της περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας πως «ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα πάρει απαντήσεις για όλα». Πάντως, η είσοδος σε αυτή τη νέα φάση της πολιτικής αντιπαράθεσης γίνεται με δύο σταθερές. Πρώτον, η Ν.Δ. εμφανίζεται εδραιωμένη στη θέση του πρώτου κόμματος, με ζητούμενο να είναι, κατά βάση, η επίτευξη της αυτοδυναμίας. Δεύτερον, η «περίοδος χάριτος» για τον κ. Ανδρουλάκη είναι σαφές πως ολοκληρώνεται, καθώς με αφορμή τη στάση του έναντι της πρότασης δυσπιστίας δέχθηκε τα πυρά τόσο της Ν.Δ. όσο και του ΣΥΡΙΖΑ.